Trujące gąski do złudzenia przypominają smaczne i jadalne grzyby. Jeżeli nie masz doświadczenia, lepiej nie ryzykuj

Spis treści:

1. Grzyby gąski trujące
2. Objawy zatrucia gąskami trującymi
3. Grzyb gąska – które są jadalne?

Grzyby gąski trujące

Gąski (łac.Tricholoma) to popularne leśne grzyby blaszkowe, które rosną w całej Polsce. Należą do grupy grzybów mikoryzowych, co oznacza, że żyją w symbiozie z konkretnymi gatunkami drzew. Nie są zbyt pożądanymi okazami dla grzybiarzy, bowiem wiele z nich nie nadaje się do jedzenia. Zjedzenie niektórych stanowi zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Istnieje więcej trujących lub niejadalnych gąsek niż tych, z których można zrobić smaczne sosy, zupy czy inne dania. Co więcej, łatwo je ze sobą pomylić, zwłaszcza gdy nie ma się dużego doświadczenia i wiedzy na temat grzybów.

Trujące gatunki gąsek to m.in.:

• gąska siarkowa,
• gąska pieprzna,
• gąska tygrysowata (uznawana za najbardziej trującą gąskę),
• gąska mydlana,
• gąska zielonka (w zależności od źródeł: trująca albo jadalna).

Gąska siarkowa trująca

Gąska siarkowa (Tricholoma sulphureum) to trujący, często występujący w naszym kraju grzyb z rodziny gąskowatych. Rośnie w różnych rodzajach lasów, na ogół pod sosnami, świerkami, jodłami, rzadziej dębami lub bukami. Uważaj, bo trująca gąska siarkowa przypomina swoim wyglądem gąskę zielonkę, która jest dopuszczona w Polsce do obrotu.

Miąższ niejadalnej gąski siarkowej wydziela nieprzyjemny zapach karbidu. Kapelusz ma od 3 do 8 cm średnicy, ma barwę żółtą lub oliwkową. Luźno występujące blaszki odróżniają ten gatunek od jadalnej gąski zielonki, której blaszki są gęściej ułożone.

Spożycie powoduje lekkie zatrucie. Po ugotowaniu nie nadaje się do jedzenia z powodu swojego odpychające smaku. Ten trujący grzyb zawiera hemolizyny, czyli związki powodujące rozpad krwinek czerwonych, które mogą powodować anemię.

Gąska pieprzna trująca

Gąska pieprzna (Tricholoma virgatum) zalicza się do gąsek trujących. Grzyb ma szarawy kapelusz o średnicy od 3 do 7 cm. Jego powierzchnia jest gładka i czasem popękana miał wyższy ma gorzki smak i ziemisty zapach zjedzenie gąski pieprzonej powoduje dolegliwości żołądkowo-jelitowe, które mogą rozwinąć się w ciągu 3 godzin po spożyciu tego grzyba.

Rośnie w lasach mieszanych i iglastych, najczęściej pod świerkami, od sierpnia do października. Gąskę pieprzną łatwo pomylić z jadalnymi gatunkami gąsek: gąską ziemistoblaszkową oraz gąską niekształtną.

Gąska tygrysowata trująca

Gąska tygrysia lub tygrysowata (Tricholoma pardinum) jest to jedna z najsilniej trujących gąsek. Może być mylona z jadalnymi gatunkami gąsek (np. gąską niekształtną, ziemistoblaszkową lub czarnołuskową), dlatego przy zbiorach trzeba zachować szczególną ostrożność.

Gatunek ten rośnie w lasach iglastych i liściastych, na glebach wapiennych. W Polsce występuje rzadko. Jeśli już, to można się natknąć na nią na obszarach górskich i wyżynnych. Rośnie pod świerkami, jodłami, dębami i bukami.

Kapelusz gąski tygrysiej jest gruby, ma od 4 do 7 cm średnicy, jest koloru białego i pokrywają go szare łuski. Młode grzyby mają dzwonkowate kapelusze, ale z czasem stają się one płaskie. Trudność w zidentyfikowaniu go jako trującego wynika z faktu, że grzyb ten ma przyjemny smak. Istnieje więc spore ryzyko zatrucia.

Gąska mydlana trująca

Gąska mydlana jest grzybem lekko trującym. Zjedzona w dużych ilościach albo po niewystarczającej obróbce termicznej powoduje wymioty i bóle brzucha. Gąska mydlana jest podobna do jadalnej gąski niekształtnej, przy czym jej kapelusz jest bardziej szarobrązowy niż zielonkawy, jak w przypadku smacznego kuzyna.

Gąska zielonka - trująca czy jadalna?

Gąska zielonka to grzyb z rodziny gąskowatych, który nie został jasno sklasyfikowany, jeśli chodzi o jego toksyczność - ta kwestia jest przedmiotem badań. Niektóre źródła podają, że jest to grzyb smaczny i jadalny, inne, że trujący. W niektórych krajach gąska zielonka jest uznana za gatunek toksyczny i odradzany grzybiarzom. Nie posiada też zbytnio wartości odżywczych.

W Polsce jest dopuszczona do obrotu handlowego. Według niektórych ekspertów gąska zielonka jest to grzyb jadalny, ale spożywany w dużych ilościach może być trujący. Tak czy inaczej, wydaje się, że najbezpieczniej jest go omijać. Gąska zielonka jest wpisana na „Czerwoną listę roślin i grzybów Polski”.

Objawy zatrucia gąskami trującymi

Zjedzenie trujących gąsek powoduje przede wszystkim dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Ich nasilenie może się różnić w zależności od gatunku - silniej trująca jest np. gąska tygrysia, mniej - gąska pieprzna. Objawy zatrucia grzybami gąskami pojawiają się w czasie od pół godziny do nawet 3 godzin po spożyciu grzybów. Są to głównie:

• nudności,
• wymioty,
• bóle brzucha,
• biegunka,
• zawroty głowy,
• niepokój,
• pocenie się.

Zjedzenie dużej ilości trujących gąsek albo silniej trujących gatunków może zagrażać nie tylko zdrowiu, ale i życiu. Wskutek zatrucia gąską tygrysią czasami dochodzi do uszkodzenia wątroby. Są to rzadkie sytuacje, ale bardzo groźne i wymagają przeszczepienia narządu.

Grzyb gąska – które są jadalne?

Jak zostało wspomniane, istnieją jadalne i smaczne odmiany gąsek, z których można przyrządzić pyszne sosy i zupy grzybowe. Wśród nich wymienia się głównie takie gatunki jak:

• gąska niekształtna (siwa) - gąska niekształtna jest jednym z najczęściej występujących grzybów jadalnych z rodziny gąskowatych; jest smaczna, występuje od października do grudnia,
• gąska topolowa - zagrożony wyginięciem grzyb jadalny, który rośnie tylko w skupiskach pod topolami,
• gąska czerwieniejąca - grzyb jadalny, który rośnie w lasach nawet do zimy, w Polsce występuje rzadko; jest to gatunek narażony na wyginięcie,
• gąska wierzbowa - rzadki gatunek w Polsce; rośnie głównie pod wierzbami, ale też topolami, występuje od lipca do października,
• gąska żółtobrunatna - rośnie zwykle pod brzozami w lasach mieszanych, na glebach kwaśnych, surowa jest grzybem niejadalnym, po ugotowaniu nadaje się do spożycia (niektóre źródła uznają ten gatunek za trujący),
• gąska ziemistoblaszkowa - grzyb jadalny, jednak niezbyt smaczny,
• gąska czarnołuskowa - rzadko występuje w polskich lasach, odznacza się zapachem przypraw korzennych,
• gąska żółknąca - często występuje w kraju, ze względu na bardzo duże podobieństwo do silnie trującej gąski tygrysiej odradza się zbieranie tych grzybów, choć są smaczne i jadalne.

Pamiętaj, że nawet jadalne grzyby mogą powodować objawy choroby, jeżeli pochodzą z obszarów zanieczyszczonych, np. metalami ciężkimi. Najlepiej jeść tylko grzyby ze sprawdzonych dobrych źródeł.

Czytaj także:
10 najbardziej trujących grzybów
Żółte grzyby trujące i niejadalne
Grzyby niejadalne i trujące z gąbką
Czy grzyby szkodzą wątrobie? Kto powinien uważać