Na czym polega żywienie pozajelitowe?
Jakie istnieją typy żywienia pozajelitowego i czym się one charakteryzują? Kiedy stosowane jest żywienie pozajelitowe? Jakie powikłania mogą wystąpić podczas stosowania żywienia pozajelitowego? Czy ważna jest zgoda chorego na żywienie pozajelitowe? Czy ten rodzaj żywienia utrudnia codzienne funkcjonowanie?
- Magdalena Duda
Droga dożylna sposobem na dostarczenie organizmowi składników odżywczych
Żywienie pozajelitowe jest powszechną metodą stosowaną u chorych (zarówno dzieci, jak i dorosłych) z długo utrzymującymi się zaburzeniami odżywiania i wchłaniania.
Polega na podawaniu drogą dożylną niezbędnych do życia składników odżywczych (białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy, pierwiastki śladowe, elektrolity), które u zdrowego człowieka wchłaniane są z przewodu pokarmowego. Składniki odżywcze podawane są w postaci jałowych płynów.
Typy leczenia
W zależności od rodzaju zastosowanych preparatów odżywczych i zapotrzebowania na składniki pokarmowe wyróżnia się:
- leczenie infuzyjne – polega na przetaczaniu elektrolitów w celu zapewnienia podstawowego zapotrzebowania i wyrównania strat,
- żywienie pozajelitowe częściowe – przez żyłę obwodową podaje się elektrolity, roztwory aminokwasów i kalorie przez 5-7 dni,
- całkowite żywienie pozajelitowe – polega na dostarczeniu bezpośrednio do układu żylnego za pomocą specjalnych cewników aminokwasów, cukrów prostych, emulsji tłuszczowych, elektrolitów, pierwiastków śladowych i witamin.
Zobacz też: Co to jest zespół krótkiego jelita?
Przypadki zastosowań leczenia
Żywienie pozajelitowe stosowane jest w przypadku:
- zwężenia przełyku po oparzeniach chemicznych, leczenia po radioterapii, nowotworów,
- głodzenia pacjenta mającym na celu przygotowanie go do badań diagnostycznych,
- okresu pooperacyjnego (operacje przeprowadzane na przewodzie pokarmowym),
- rozległych urazów i oparzeń w których zapotrzebowania białkowego i energetyczne przez przewód pokarmowy- jest niewystarczające,
- niektórych chorób: ostrego zapalenia trzustki, ostrej niewydolności nerek, zaostrzeniu choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, posocznicy,
- okresu radio- i chemioterapii, gdy występuje zła tolerancja żywienia doustnego,
- braku chęci przyjmowania posiłków doustnie przez pacjentów, np. chorych na anoreksję, choroby psychiczne.
Powikłania
Jak każda metoda leczenia żywienie pozajelitowe również jest obarczone wystąpieniem powikłań. Dzielą się one na związane z obecnością cewnika/kaniuli i metaboliczne. Związane z obecnością cewnika/kaniuli to m.in. posocznica, przypadkowe nakłucie tętnicy, odma opłucnowa. Powikłania metaboliczne to np.: hiperglikemia, hipokaliemia, hipofosfatemia.
Decyzja o możliwości wprowadzenia żywienia pozajelitowego jest rozpatrywana osobno dla każdego pacjenta.
Żywienie pozajelitowe to nie koniec życia
Żywienie pozajelitowe nie izoluje chorego od społeczeństwa. Jest to metoda leczenia z którą pacjenci mogą dobrze funkcjonować w życiu codziennym. Są zdolni do pracy i uprawiania sportów dostosowanych do stanu ich zdrowia.
Zobacz też: Jak starzeje się układ pokarmowy?