Wpływ zimna na stawy. Kiedy niska temperatura pomaga stawom, a kiedy szkodzi?

Wpływ zimna na stawy jest dość złożony i nie do końca opisany w literaturze medycznej. Z całą pewnością można jednak stwierdzić kilka kwestii związanych z tym tematem. Na pytania odpowiedział lek. Marcin Tomalski, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w Centrum Medycznym SafiMed w Zabierzowie.

Spis treści:

1. Wpływ zimna na stawy – kiedy zimno pomaga?
2. Kiedy zimno jest szkodliwe dla stawów? Uwaga na długotrwałe narażenie na zimno
3. Zimne okłady na stawy – na co pomagają?
4. Jak stosować zimne okłady na stawy?
5. Czy niska temperatura może uszkadzać stawy, powodować ból stawów albo choroby zapalne takie jak RZS?

Wpływ zimna na stawy – kiedy zimno pomaga?

Zimno działa korzystnie na stawy wtedy, kiedy jest stosowane krótkotrwale, a następnie ustępuje. Stosując przykładowo krioterapię czy miejscowe zimne okłady w warunkach domowych, przez kilkanaście minut, 3-4 razy dziennie, może wywołać efekt korzystny. Kiedy jest krótkotrwałe, może mieć działanie bardziej dobroczynne.

Kiedy zimno jest szkodliwe dla stawów? Uwaga na długotrwałe narażenie na zimno

W sytuacji, kiedy jednak narażenie na czynnik chłodniczy będzie dłuższe albo zbyt częste, może przyczyniać się do destrukcji tkanek, powodując m.in. przewlekłe zniszczenia w stawach.

Główną rolę odgrywa tu intensywność i długość działania czynnika zimna. Kiedy występuje przez zbyt długi czas, będąc zbyt intensywnym, może uszkadzać stawy

Zimne okłady na stawy – na co pomagają?

Samodzielne stosowanie zimnych okładów można zalecić w dwóch sytuacjach. Pierwsza to stany pourazowe i urazy stawów.

Zimne okłady działają wspomagająco przy redukowaniu obrzęków, przeciwbólowo, łagodzą nadmierną odpowiedź zapalną, a po upływie kilkunastu minut zwiększają ukrwienie, przyspieszając w ten sposób gojenie

Są to dwa rodzaje działania: pierwsze odbywa się w trakcie kontaktu z zimnem, a drugie – już po usunięcia czynnika – polega na tym, że dana tkanka próbuje szybciej się wygoić.

Drugim stanem, przy którym można wykorzystywać korzystne działanie zimna, jest przewlekły ból stawów – powodowany ich stanami zapalnymi, takimi jak choroba zwyrodnieniowa czy zapalenia reumatyczne. W takich sytuacjach stosowanie zimnych okładów również jest jak najbardziej wskazane. Celem jest zredukowanie bólu, obrzęku i działania przeciwzapalnego.

Więcej: Domowe sposoby na bóle mięśni i stawów

Jak stosować zimne okłady na stawy?

Na stawy można stosować okłady z lodu lub dostępne w aptekach okłady żelowe. Można przykładać je 3-4 razy dziennie, przez około 15-20 minut.

Jednocześnie warto pamiętać o tym, aby okład nie był nakładany bezpośrednio na skórę, tylko zawsze owinięty jakimś materiałem, aby nie doprowadzić w ten sposób do odmrożenia

Czy niska temperatura może uszkadzać stawy, powodować ból stawów albo choroby zapalne takie jak RZS?

Oczywisty wydaje się wpływ zimna na stawy w ujęciu krótkotrwałym. Danych dotyczących długotrwałego wpływu zimna na stawy jest niewiele.

Wiemy, że długotrwałe narażenie na zimno grozi wystąpieniem reumatoidalnego zapalenia stawów (przeczytaj też: RZS a zimno). W literaturze medycznej można również doszukać się informacji na temat tego, że może skutkować to występowaniem objawu Raynauda:

Jest to patologiczna reakcja organizmu na niskie temperatury. Pierwszą reakcją na zimno jest obkurczanie się naczyń krwionośnych (miejscowe niedokrwienie), które – u niektórych osób – może być nadmierne i długotrwałe. Wystarczy, że zadziała czynnik zimna, a naczynia, które po ustaniu działania niskiej temperatury powinny się rozkurczyć, nie rozkurczają się, co prowadzi do niedokrwienia tkanek. Jest to bardzo szkodliwe zjawisko

Długotrwałe narażenie na zimno może też prowadzić do odmrożeń.

Działanie zimna u osób starszych często wiąże się z bólami stawów, choć związek ten nie ma potwierdzenia naukowego. Większy wpływ na dolegliwości stawów może też mieć zmienne ciśnienie atmosferyczne w chłodne dni.

Podsumowując, można przypuszczać, że w długotrwałej perspektywie zimno szkodzi stawom. Może powodować destrukcję tkanek, choroby naczyń, a w związku z tym również uszkadzać stawy. Trudno jest to jednak jednoznacznie potwierdzić. W krótkotrwałej perspektywie wpływ zimna na stawy jest całkiem pozytywny.

Czytaj także:
Zwyrodnienie stawów - przyczyny i objawy choroby, metody leczenia
Jak stosować kurkumę na stawy? Jej korzystne działanie potwierdzono w badaniach
Żelatyna na stawy - jak (i czy) działa? Stosuj ją w ten sposób
Kwas hialuronowy na stawy. Co trzeba wiedzieć o zastrzykach z kwasem hialuronowym na chore stawy?
Czy istnieje warzywo, które rujnuje stawy? Jak powinna wyglądać dieta w chorobach stawów?

lek. Marcin Tomalski

Specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w Centrum Medycznym SafiMed w Zabierzowie.