Samobadanie piersi - kiedy i jak je robić? Zaniepokoić powinien nie tylko guzek w piersi
Samobadanie piersi to samodzielne badanie piersi polegające na regularnym oglądaniu, a następnie uciskaniu piersi w celu wykrycia zgrubień, guzków lub innych zmian. Samodzielnie badać piersi powinna co miesiąc każda kobieta, która ukończyła 20. rok życia. Również wcześniej warto wyrabiać u siebie ten zdrowy nawyk, który umożliwia wczesne wykrycie niepokojących zmian.

Spis treści:
- Samobadanie piersi — kiedy robić?
- Samobadanie piersi krok po kroku
- Samobadanie piersi — co powinno zaniepokoić?
- Samobadanie piersi – techniki uciskania
- Dlaczego warto badać piersi?
- Badanie piersi w gabinecie ginekologa
Samobadanie piersi — kiedy robić?
Samobadanie piersi powinna wykonywać regularnie każda kobieta, która ukończyła 20. rok życia. Jeśli nie masz jeszcze 20 lat, oczywiście możesz również badać swoje piersi, wyrabiając u siebie ten ważny nawyk.
Badanie wykonuje się raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po miesiączce (między 6. a 9. dniem cyklu miesiączkowego). Wtedy piersi nie są obrzmiałe i łatwiej jest wyczuć w nich ewentualne zmiany.
Samobadanie piersi jest bardzo ważne również po menopauzie. Wykonuje się je także raz w miesiącu (np. pierwszego dnia każdego miesiąca). Każdą znalezioną zmianę należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi.
Samobadanie piersi krok po kroku
Samobadanie piersi zajmuje zaledwie kilka minut. Piersi najpierw obejrzyj przed lustrem, a następnie dokładnie je uciskaj tak, aby nie pominąć żadnego fragmentu. Należy poszukiwać zmian: guzków, nierówności, zagłębień, zaczerwienień — nie tylko w samej piersi, ale i pod pachą. Pamiętaj, żeby dokładnie obejrzeć całe piersi aż do pach.
- Zwróć uwagę, czy obie piersi mają podobny kształt. Sprawdź, czy są jakieś zmiany w wyglądzie: marszczenie się skóry, przebarwienia, wgłębienia.
- Obejrzyj dokładnie brodawki. Czy są skierowane w ten sposób, jak zwykle? Sprawdź, czy nic nie wycieka z brodawek (płyn nie powinien wyciekać bez dotykania brodawki).
- Cały czas stojąc przed lustrem, unieś ręce w górę i zapleć za głową. Obejrzyj swoje piersi w tej pozycji. Następnie obróć się bokiem do lustra i sprawdź, czy nie występują żadne zmiany pod pachami. Zwróć szczególną uwagę na wszystkie wgłębienia, marszczenia i uwypuklenia skóry.
- Ponownie stań przodem do lustra. Połóż ręce na biodrach i napnij mięśnie klatki piersiowej. Sprawdź, czy w takiej pozycji nie występują na piersiach żadne zmiany.
- Stojąc przodem do lustra, pochyl się do przodu. Obserwuj swoje piersi pod kątem zmian w kształcie i przebarwień.
Gotowe! Teraz czas na drugi etap samobadania piersi — dotykanie w celu poszukiwania guzków w piersi. Tę część samobadania piersi można wykonać pod prysznicem lub w pozycji leżącej, np. przed spaniem w łóżku.
Samobadanie piersi pod prysznicem
Stań pod prysznicem i nałóż na skórę żel do kąpieli, dzięki temu łatwiej będzie przesuwać po niej palcami. Następnie wykonuj kolejne kroki.
- Lewą rękę umieść daleko za głową, a opuszkami trzech środkowych palców prawej dłoni dotykaj pierś jedną z wybranych technik, o których piszemy niżej.
Możesz zacząć od obojczyka i zataczając małe kręgi, kieruj się po obwodzie piersi aż do brodawki (wyobraź sobie linię w kształcie ślimaka od obojczyka do brodawki). - Staraj się robić to dokładnie, aby nie pominąć żadnego miejsca.
- Sprawdź, czy węzeł chłonny pod pachą nie jest powiększony.
- Następnie umieść prawą rękę za głową i badaj w ten sam sposób drugą pierś palcami lewej ręki.
- Sprawdź, czy pod pachą nie ma guzka, co mogłoby sugerować powiększenie węzłów chłonnych.
Samobadanie piersi podczas leżenia w łóżku
Samobadanie piersi możesz wykonać podczas leżenia:
- Połóż się płasko na łóżku i włóż poduszkę pod lewy bark. Lewą rękę umieść pod głową, a prawą zacznij badać lewą pierś.
- Badaj prawą pierś całą dłonią. Nie zapomnij o dokładnym sprawdzeniu brodawki i pachy. Zwróć uwagę na wszystkie guzki i nierówności wyczuwane pod skórą, a także na powiększone węzły chłonne.
- Wszystkie czynności powtórz z drugą piersią.
Przeczytaj też: Czy noszenie biustonosza szkodzi zdrowiu?
Samobadanie piersi — co powinno zaniepokoić?
Wbrew powszechnej opinii nie tylko wyczucie w piersi guzka powinno skłonić do konsultacji lekarskiej. Zwróć uwagę na takie zmiany jak:
- zgrubienia,
- rumień (zaczerwienienie),
- obrzęk,
- podrażnienie,
- „skórka pomarańczowa”,
- wgłębienie,
- zmiana kształtu piersi,
- zaciągnięcie brodawki,
- poszerzone żyły o nieregularnym układzie,
- zrogowacenie brodawki,
- owrzodzenie piersi.
Każdą taką nieprawidłowość skonsultuj z lekarzem. Choć wszelkie zmiany w piersiach budzą niepokój, to warto pamiętać, że nie każde wykryte zgrubienie oznacza raka. Tkanka w piersiach z natury nie jest gładka, dlatego wiele zauważonych guzków ma charakter łagodny.
Samobadanie piersi – techniki uciskania
Jest kilka technik uciskania piersi. To od ciebie zależy, którą z nich wybierzesz. Ważne, aby badanie wykonywać dokładnie.
- Ruchy koliste – zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara zatocz jak największy okrąg wokół piersi, po czym powoli rób coraz mniejsze kółka aż do brodawki. Jednocześnie zataczaj małe kręgi w miarę przesuwania się po spirali.
- Ruchy promieniste – wyobraź sobie, że pierś podzielona jest jak tarcza zegara. Zaczynając od brodawki przesuwaj dłoń po woli w kierunku brzegu piersi tak jak pokazują wskazówki poszczególnych godzin. Jednocześnie przy każdym ruchu zataczaj na piersi małe kółka.
- Ruchy z góry do dołu i odwrotnie – przesuwaj dłoń na przemian do góry i do dołu, zataczając jednocześnie małe kółka. Zacznij od pachy i przesuwaj palce wolno w kierunku mostka.
W przypadku wyczucia zmiany należy skonsultować się z lekarzem.
Dlaczego warto badać piersi?
Regularne samodzielne badanie piersi pozwala na wczesne wykrycie raka piersi. To daje większe szanse na pełne wyleczenie. Badanie piersi służy też temu, aby poznać swoje ciało i zareagować, gdy pojawi się w piersiach coś, czego wcześniej nie było.
Badanie piersi w gabinecie ginekologa
Badanie palpacyjne piersi jest standardowym elementem badania u ginekologa, ale też onkologa i chirurga onkologicznego. Możesz poprosić o zbadanie piersi dotykiem, jeśli lekarz nie zrobił tego podczas wizyty. Wielu lekarzy rodzinnych również wykonuje badanie palpacyjne piersi u swoich pacjentek.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 28.07.2010.
Czytaj także:
Rak piersi – najważniejsze informacje dla pacjenta
Ból piersi – 8 najczęstszych przyczyn (diagnoza i leczenie)
USG piersi – przygotowanie do badania, co wykrywa, cena