Czym jest alergia pokarmowa?
Alergia pokarmowa to zespół objawów, będący wynikiem nieprawidłowej reakcji immunologicznej na białka zawarte w pożywieniu. Zaliczana jest do tzw. chorób atopowych. W zależności od udziału immunoglobulin E (IgE) w procesie chorobowym wyróżniamy: alergie pokarmowe IgE-zależne i IgE-niezależne.
Kto narażony?
Alergia pokarmowa jest to problem obejmujący 4-9% dzieci. Szczególnie narażone są dzieci, których rodzice lub rodzeństwo mają chorobę atopową (astmę oskrzelową, alergiczne zapalenie spojówek, atopowe zapalenie skóry, alergiczny sezonowy nieżyt nosa, całoroczny nieżyt nosa lub alergię pokarmową).
Główni winowajcy
Do najczęstszych alergenów wywołujących objawy alergii pokarmowej należą: mleko krowie, jaja kurze, orzechy: ziemne (arachidowe), laskowe, włoskie, soja, ryby, skorupiaki, pszenica. U niemowląt najbardziej uczulające są mleko krowie i soja.
Przeczytaj: Jakie są najczęściej spotykane alergeny pokarmowe?
Objawy
Symptomy alergii pokarmowej mogą być różne. Najczęściej dotyczą układu pokarmowego, oddechowego i skóry. Objawy wskazujące na chorobę u dziecka to m.in. pokrzywka, świąd skóry, obrzęk naczynioruchowy, obrzęk warg, wyprysk niemowlęcy, rumień, objawy żołądkowo-jelitowe, nieżyt nosa, kichanie, świszczący oddech, przewlekły kaszel, wstrząs anafilaktyczny (bardzo duże spadki ciśnienia, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli, zaburzenia świadomości).
Objawy mogą wystąpić zaraz po spożyciu uczulającego pokarmu, często jednak są efektem opóźnionej reakcji układu immunologicznego i mogą pojawić się 2 do 48 godz. po spożyciu posiłku, a nawet później.
W alergii pokarmowej występują różne zespoły chorobowe m.in.: zespół alergii jamy ustnej, refluks przełykowy z przyczyn alergicznych, alergiczne eozynofilowe zapalenie przełyku, żołądka, zapalenie jelit.
Może jednak nie alergia?
Rozpoznanie alergii pokarmowej polega na dokładnym zebraniu wywiadu z dzieckiem i rodzicem, analizie stanu klinicznego chorego oraz na wynikach testów diagnostycznych. Wykonywane są: badania laboratoryjne, testy skórne, próby eliminacji i prowokacji oraz badania pomocnicze (m.in. endoskopia). Badania laboratoryjne oceniają poziom specyficznych IgE w surowicy. W diagnostyce alergii pokarmowej u dzieci są one szeroko wykorzystywane. Nie zawsze jednak pozwalają dokonać ostatecznego rozpoznania. Do postawienia odpowiedniej diagnozy używa się, więc także testów skórnych: atopowych testów płatkowych (APT) i punktowych testów skórnych (SPT).
Czy z alergii pokarmowej się wyrasta?
Większość alergii pokarmowych ustępuje u dzieci w wieku szkolnym. Niektóre jednak alergie zostają na całe życie np. alergia na orzeszki ziemne (tylko u 20% ustępuje). Gdy dziecko jest uczulone na wiele pokarmów, istnieje duże prawdopodobieństwo, że część z nich będzie uczulała taką osobę również w wieku dorosłym.
Jak można pomóc dziecku?
Leczenie w alergii pokarmowej polega na unikaniu uczulających pokarmów. Całkowita wykluczenie uczulającego białka u dzieci karmionych piersią polega na wprowadzeniu diety eliminacyjnej u matki. Natomiast u niemowląt karmionych sztucznie wskazane są preparaty o zmniejszonej alergogenności. Unikanie alergenów w żywności, która jest produkowana przemysłowo jest kłopotliwe. Dlatego, jeżeli dziecko uczulone jest na kilka różnych pokarmów, powinno znajdować się pod opieką specjalisty do spraw żywienia, który odpowiednio ułoży dietę. W przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego niezbędne jest podanie adrenaliny i wezwanie odpowiedniej pomocy.
Cały czas trwają badania nad nowymi sposobami leczenia alergii pokarmowej, opartymi na immunoterapii.
Polecamy: Jak leczyć alergię pokarmową?
Jak zapobiegać alergii?
Profilaktyka dotyczy dzieci z grup dużego ryzyka (przynajmniej jeden rodzic lub rodzeństwo z chorobą atopową). Zalecenia obejmują: wyłączne karmienie piersią przez 4-6 miesięcy, a u niemowląt karmionych sztucznie – stosowanie produktów hipoalergogennych (np. hydrolizaty kazeiny o znacznym stopniu hydrolizy). Pokarmy uzupełniające powinny być wprowadzane między 4. a 6. miesiącem życia.
Stosowanie diety eliminacyjnej w ciąży nie zmniejsza ryzyka wystąpienie alergii pokarmowej u dziecka, a może wpłynąć niekorzystnie na rozwój płodu i stan odżywienie matki.
Alergia pokarmowa jest bardzo rozpowszechniona, szczególnie u dzieci. Może dawać nie tylko objawy dotyczące przewodu pokarmowego, ale także innych układów m.in. skóry i układu oddechowego. Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu diety eliminacyjnej.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
