Trądzik a hormony (trądzik hormonalny) – jakie badania zrobić?

Według lek. Kamili Białek-Galas, specjalisty dermatologa-wenerologa z Centrum Medycznego Sublimed, wykonywanie badań hormonalnych u każdego pacjenta z trądzikiem pospolitym nie jest zasadne. Są jednak takie sytuacje, gdy jest to konieczne. Kiedy i jakie hormony warto zbadać w przypadku trądziku?

Spis treści:

1. Trądzik a hormony
2. Trądzik a hormony - jakie hormony zbadać?
3. Trądzik hormonalny - ceny badań
4. Trądzik hormonalny u kobiet i mężczyzn

Czy trądzik może zależeć od hormonów?

Lek. Kamila Białek-Galas: W niektórych przypadkach trądzik pospolity może mieć związek z hormonami, szczególnie z podwyższonym poziomem androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. Określa się go wówczas jako trądzik androgenny.

Gruczoły łojowe mają na swojej powierzchni receptory dla DHT (dihydrotestosteron – pochodna testosteronu). DHT po związaniu z receptorem powoduje nasilenie syntezy łoju, co może (choć nie musi) skutkować powstawaniem zaskórników (są to wykwity pierwotne charakterystyczne dla trądziku pospolitego).

Powstawanie zaskórników nie zależy natomiast tylko i wyłącznie od łojotoku. Jest on jedną z możliwych przyczyn powstawania trądziku. Aby powstał zaskórnik, kluczowe znaczenie ma także nieprawidłowe rogowacenie komórek naskórka w obrębie ujścia mieszka włosowego, które szczelnie, jak korek butelkę, zamyka mieszek.

Powstanie trądziku jest zatem wynikiem wielu współdziałających ze sobą czynników, takich jak nadmierny łojotok, nieprawidłowe rogowacenie komórek naskórka w obrębie ujścia mieszka włosowego, namnażanie się bakterii Propionibacterium acnes oraz stan zapalny.

Przeczytaj też: Trądzik dorosłych - objawy, przyczyny, leczenie

Jakie hormony powinniśmy zbadać, gdy mamy trądzik?

U większości pacjentów z trądzikiem pospolitym poziom androgenów we krwi jest prawidłowy. Obserwuje się jedynie zwiększoną reaktywność gruczołu łojowego na DHT. Dlatego wykonywanie badań hormonalnych u każdego pacjenta z trądzikiem pospolitym nie jest zasadne.

Sytuacją, w której należy się zastanowić nad pogłębieniem diagnostyki trądziku pospolitego o badania hormonalne, jest pojawienie się u kobiety objawów hiperandrogenizmu, takich jak:

• zaburzenia miesiączkowania,
• nadmierne owłosienie w lokalizacji typowo męskiej (tj. na twarzy, klatce piersiowej, wokół brodawek sutkowych, na plecach czy brzuchu),
• pojawienie się łysienia typu męskiego (czyli takiego na szczycie głowy oraz w okolicy kątów czołowych; przeczytaj: łysienie u kobiet),
• obniżenie tonu głosu.

Gdy podejrzewamy trądzik zależny od hormonów należy skontrolować:

• testosteron,
• testosteron wolny,
• dihydrotestosteron (DHT),
• androstendion,
• dehydroepiandrosteron (DHEA),
• siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEAS),
• LH (lutropina),
• FSH (folikulotropina),
• estradiol,
• SHBG (białko wiążące hormony płciowe),
• 17-hydroksyprogesteron,
• prolaktynę,
• glukozę i insulinę.

Ponadto w przypadku trądziku zależnego od hormonów należy udać się do ginekologa na badanie USG-TV (USG dopochwowe).

Jakie są ceny badań hormonalnych przy trądziku?

Ceny wspomnianych badań hormonalnych różnią się w zależności od laboratorium, w którym są wykonywane. Trzeba się jednak liczyć z wydatkiem kilkuset złotych. Przykładowo: koszt pakietu badań TSH, FSH, LH, estradiol, prolaktyna, DHEA-s, testosteron, SHBG to ok. 200 zł.

Każde z wymienionych badań robionych pojedynczo to koszt poniżej 100 zł, natomiast badanie USG przezpochwowe kosztuje zazwyczaj ok. 130 zł.

Czym trądzik hormonalny kobiet różni się od tego u mężczyzn?

Trądzik zależny od hormonów u kobiet i mężczyzn to właściwie ta sama choroba. Różnica polega na tym, że u kobiet podwyższone stężenie męskich hormonów płciowych jest sytuacją patologiczną i wymaga diagnostyki.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 07.08.2019.

Czytaj także:
Zaburzenia hormonalne – przyczyny, objawy, jak wyregulować hormony?
Trądzik – jak oczyszczać cerę trądzikową?
Czystek - skuteczny sposób na trądzik?
Blizny – jak je usunąć? Co na blizny po trądziku, operacji, oparzeniu
Zapalenie mieszków włosowych – jak poznać i jak leczyć stan zapalny mieszka włosowego

lek. med. Kamila Białek-Galas

specjalista dermatolog-wenerolog i lekarz medycyny estetycznej Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2008). W latach 2010 – 2015 odbyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie dermatologii i wenerologii w Oddziale Klinicznym Dermatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie prowadziła również zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego oraz School of Medicine In English. W 2016 zdała Państwowy Egzamin Specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii, otrzymując jednocześnie wyróżnienie Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie za jego wysoki wynik. Pracuje w Centrum Medycznym Sublimed w Krakowie.