Ból podczas stosunku płciowego lub po nim, inaczej dyspareunia, jest częstym zjawiskiem u kobiet chorujących na endometriozę. Możliwych przyczyn bólu w trakcie współżycia jest jednak więcej. Niestety, problem często wnosi wiele negatywnych emocji do związku i jest przyczyną pogorszenia się kontaktów pomiędzy partnerami. Można tego uniknąć przez lepsze zrozumienie tematu, poprawę komunikacji i stosowanie odpowiednich preparatów.
Spis treści:
Ból podczas stosunku - definicja
Ból podczas stosunku płciowego jest dolegliwością obejmującą ból, dyskomfort pojawiające się przed, w czasie lub po współżyciu (nawet w ciągu 24-48 godzin po stosunku). Jest to złożone zaburzenie. Dotyczy 17% kobiet.
Dolegliwości bólowe podczas stosunku można podzielić na:
- dyspareunię powierzchniową - kobieta odczuwa ból w okolicy sromu lub wejścia do pochwy podczas stosunku; westibulodynia to odczuwanie bólu w przedsionku pochwy dotyczące na ogół kobiet w wieku okołomenopauzalnym; wulwodynia to zaś przewlekły ból sromu ujawniający się bez stymulacji zewnętrznej, który dotyczy zwłaszcza kobiet po 30. roku życia, trwa długo i nie ma wyraźnej przyczyny,
- dyspareunię głęboką - ból wewnątrz pochwy podczas stosunku lub w obrębie dolnej części miednicy, co często następuje wskutek głębokiej penetracji i zazwyczaj jest związane z patologią w obrębie miednicy mniejszej,
- dyspareunię pierwotną - gdy ból pojawia się początku seksu,
- dyspareunię wtórną - kiedy podczas współżycia początkowo ból nie jest odczuwany, natomiast zaczyna się rozwijać po pewnym czasie.
Bóle mogą pojawiać się tylko w pewnych pozycjach, sytuacjach lub w czasie seksu z niektórymi partnerami. U części pacjentek ból pojawia się tylko w pewnych okresach w miesiącu, takich jak dni wokół wystąpienia miesiączki lub podczas owulacji (przeczytaj: ból owulacyjny), u innych występuje zaś niezależnie od fazy cyklu menstruacyjnego. Może mu towarzyszyć uczucie parcia na stolec lub ból w innych częściach jamy brzusznej.
Ból podczas stosunku - skąd się bierze?
Istnieje wiele możliwych przyczyn, które powodują bolesne współżycie płciowe. Mogą one wynikać zarówno ze zmian chorobowych (organicznych), jak i barier psychologicznych.
Do przyczyn odczuwania bólu podczas stosunku zalicza się takie problemy jak:
- infekcja (np. kandydoza),
- stan zapalny (np. zapalenie miednicy mniejszej, czyli tzw. zapalenie przydatków),
- menopauza,
- zaburzenia hormonalne, w tym choroby neurohormonalne - np. choroby przysadki mózgowej,
- zaburzenia psychologiczne (np. depresja, niska samoocena, zaburzenia lękowe),
- endometrioza,
- suchość pochwy,
- zbyt głęboka penetracja,
- brak gry wstępnej,
- pochwica,
- alergia,
- uraz,
- nowotwór,
- ból neuropatyczny,
- wady anatomiczne,
- choroby jelit,
- powikłania po nacięciu krocza,
- przewlekły zespół bólowy miednicy mniejszej,
- niski próg bólowy.
Ból podczas stosunku jest często spowodowany przez rozciąganie guzków i implantów endometrialnych zlokalizowanych za pochwą i w dolnej części macicy. Inne objawy endometriozy to obfite i bolesne miesiączki, problemy z zajściem w ciąży, bóle w okolicy krzyżowej, a czasami również wzdęcia i biegunki.
Przyczyną bólu podczas stosunku może być również niewystarczające nawilżenie pochwy, do którego dochodzi w trakcie leczenia hormonalnego.
Leczenie dyspareunii
Leczenie w przypadku występowania bólu podczas stosunku zależy od przyczyny. Stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, hormonalne, preparaty nawilżające, antybiotyki, chemioterapeutyki, toksynę botulinową, miejscowe środki znieczulające, fizjoterapię, a niekiedy psychoterapię dla obojga partnerów. Gdy przyczyną dyspareunii są wady anatomiczne, lekarz może zaproponować leczenie chirurgiczne.
Ważna w zapobieganiu bólowi w trakcie współżycia jest odpowiednia pielęgnacja:
- stosowanie bielizny bawełnianej, takiej, która nie ociera skóry,
- unikanie urazów miejsc intymnych,
- stosowanie emolientów, kosmetyków i lubrykantów bez konserwantów, bez alkoholu i innych substancji drażniących, jak barwniki czy perfumy.
Niestety pomimo dostępnych skutecznych metod leczenia dyspareunii, wiele kobiet nie poszukuje pomocy medycznej i pozostaje z nierozwiązanym problemem. Warto zgłosić się do lekarza, ponieważ ból w czasie stosunku może wynikać z bardzo poważnych chorób.
Źródła:
J. Sorensen i inni, Evaluation and Treatment of Female Sexual Pain: A Clinical Review, doi: 10.7759/cureus.2379,
M. Tayyeb, V. Gupta, Dyspareunia, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562159,
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
Czytaj także:
Co oznacza krwawienie podczas stosunku? Możliwe przyczyny plamienia po seksie
Plamienie po stosunku - 7 możliwych przyczyn
Ból podbrzusza – jakie są przyczyny bólu w dole brzucha i jak sobie z nim poradzić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
