Ból podczas stosunku (dyspareunia) – czy to objaw endometriozy?

ból podczas stosunku fot. fot. Adobe Stock, dusanpetkovic1
Ból podczas stosunku lub po nim jest częstym problemem wśród kobiet. Bóle w trakcie współżycia mogą występować w różnych miejscach, tylko z niektórymi partnerami albo w określonych sytuacjach. Dolegliwości należy zgłosić lekarzowi, ponieważ przyczyną może być poważna choroba.
/ 19.08.2021 11:53
ból podczas stosunku fot. fot. Adobe Stock, dusanpetkovic1

Ból podczas stosunku płciowego lub po nim, inaczej dyspareunia, jest częstym zjawiskiem u kobiet chorujących na endometriozę. Możliwych przyczyn bólu w trakcie współżycia jest jednak więcej. Niestety, problem często wnosi wiele negatywnych emocji do związku i jest przyczyną pogorszenia się kontaktów pomiędzy partnerami. Można tego uniknąć przez lepsze zrozumienie tematu, poprawę komunikacji i stosowanie odpowiednich preparatów.

Spis treści:

  1. Ból podczas stosunku - definicja
  2. Ból podczas stosunku - skąd się bierze?
  3. Leczenie dyspareunii

Ból podczas stosunku - definicja

Ból podczas stosunku płciowego jest dolegliwością obejmującą ból, dyskomfort pojawiające się przed, w czasie lub po współżyciu (nawet w ciągu 24-48 godzin po stosunku). Jest to złożone zaburzenie. Dotyczy 17% kobiet. 

Dolegliwości bólowe podczas stosunku można podzielić na:

  • dyspareunię powierzchniową - kobieta odczuwa ból w okolicy sromu lub wejścia do pochwy podczas stosunku; westibulodynia to odczuwanie bólu w przedsionku pochwy dotyczące na ogół kobiet w wieku okołomenopauzalnym; wulwodynia to zaś przewlekły ból sromu ujawniający się bez stymulacji zewnętrznej, który dotyczy zwłaszcza kobiet po 30. roku życia, trwa długo i nie ma wyraźnej przyczyny,
  • dyspareunię głęboką - ból wewnątrz pochwy podczas stosunku lub w obrębie dolnej części miednicy, co często następuje wskutek głębokiej penetracji i zazwyczaj jest związane z patologią w obrębie miednicy mniejszej,
  • dyspareunię pierwotną - gdy ból pojawia się początku seksu,
  • dyspareunię wtórną - kiedy podczas współżycia początkowo ból nie jest odczuwany, natomiast zaczyna się rozwijać po pewnym czasie. 

Bóle mogą pojawiać się tylko w pewnych pozycjach, sytuacjach lub w czasie seksu z niektórymi partnerami. U części pacjentek ból pojawia się tylko w pewnych okresach w miesiącu, takich jak dni wokół wystąpienia miesiączki lub podczas owulacji (przeczytaj: ból owulacyjny), u innych występuje zaś niezależnie od fazy cyklu menstruacyjnego. Może mu towarzyszyć uczucie parcia na stolec lub ból w innych częściach jamy brzusznej.

Ból podczas stosunku - skąd się bierze?

Istnieje wiele możliwych przyczyn, które powodują bolesne współżycie płciowe. Mogą one wynikać zarówno ze zmian chorobowych (organicznych), jak i barier psychologicznych. 

Do przyczyn odczuwania bólu podczas stosunku zalicza się takie problemy jak:

  • infekcja (np. kandydoza),
  • stan zapalny (np. zapalenie miednicy mniejszej, czyli tzw. zapalenie przydatków),
  • menopauza,
  • zaburzenia hormonalne, w tym choroby neurohormonalne - np. choroby przysadki mózgowej,
  • zaburzenia psychologiczne (np. depresja, niska samoocena, zaburzenia lękowe),
  • endometrioza,
  • suchość pochwy,
  • zbyt głęboka penetracja,
  • brak gry wstępnej,
  • pochwica,
  • alergia,
  • uraz,
  • nowotwór,
  • ból neuropatyczny,
  • wady anatomiczne,
  • choroby jelit, 
  • powikłania po nacięciu krocza,
  • przewlekły zespół bólowy miednicy mniejszej,
  • niski próg bólowy.

Ból podczas stosunku jest często spowodowany przez rozciąganie guzków i implantów endometrialnych zlokalizowanych za pochwą i w dolnej części macicy. Inne objawy endometriozy to obfite i bolesne miesiączki, problemy z zajściem w ciąży, bóle w okolicy krzyżowej, a czasami również wzdęcia i biegunki.

Przyczyną bólu podczas stosunku może być również niewystarczające nawilżenie pochwy, do którego dochodzi w trakcie leczenia hormonalnego.

Leczenie dyspareunii

Leczenie w przypadku występowania bólu podczas stosunku zależy od przyczyny. Stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, hormonalne, preparaty nawilżające, antybiotyki, chemioterapeutyki, toksynę botulinową, miejscowe środki znieczulające, fizjoterapię, a niekiedy psychoterapię dla obojga partnerów. Gdy przyczyną dyspareunii są wady anatomiczne, lekarz może zaproponować leczenie chirurgiczne

Ważna w zapobieganiu bólowi w trakcie współżycia jest odpowiednia pielęgnacja:

  • stosowanie bielizny bawełnianej, takiej, która nie ociera skóry,
  • unikanie urazów miejsc intymnych,
  • stosowanie emolientów, kosmetyków i lubrykantów bez konserwantów, bez alkoholu i innych substancji drażniących, jak barwniki czy perfumy.

Niestety pomimo dostępnych skutecznych metod leczenia dyspareunii, wiele kobiet nie poszukuje pomocy medycznej i pozostaje z nierozwiązanym problemem. Warto zgłosić się do lekarza, ponieważ ból w czasie stosunku może wynikać z bardzo poważnych chorób.

Źródła:
J. Sorensen i inni, Evaluation and Treatment of Female Sexual Pain: A Clinical Review, doi: 10.7759/cureus.2379,
M. Tayyeb, V. Gupta, Dyspareunia, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562159,
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie.

Czytaj także:
Co oznacza krwawienie podczas stosunku? Możliwe przyczyny plamienia po seksie
Plamienie po stosunku - 7 możliwych przyczyn
Ból podbrzusza – jakie są przyczyny bólu w dole brzucha i jak sobie z nim poradzić?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA