W jaki sposób można zarazić się boreliozą? Czy ta choroba jest niebezpieczna?
Kleszcze są nosicielami wielu patogenów (podobno 140), w tym bakterii z rodzaju Borrelia burgdorferi, które bytują i namnażają się w jelitach tych pajęczaków.
Kiedy kleszcz żeruje na swoim żywicielu, krętki aktywują się i wraz ze śliną przenikają pod skórę człowieka. Przyjmuje się, że do zakażenia dochodzi w ciągu od 24 do 48 godzin, ale z naszych doświadczeń wynika, że ten czas może być znacznie krótszy.
Należy podkreślić, że kleszcze mogą zarażać we wszystkich swoich stadiach rozwojowych. Czyli, jeśli mamy do czynienia z maleńką nimfą kleszcza, to jest ona tak samo niebezpieczna jak postać dorosła.
Krętek boreliozy, ze względu na swoją spiralną budowę, bardzo łatwo i szybko rozprzestrzenia się po całym organizmie, zakażając różne nasze narządy. Istnieją badania wskazujące, że już po kilku godzinach bakterię można znaleźć nawet w mózgu, ponieważ jest to jedna z niewielu bakterii, która przekracza barierę krew-mózg.
Niezauważenie momentu ugryzienia przez kleszcza, może spowodować w ciągu od kilku tygodni do kilku miesięcy zajęcie wielu naszych organów.
Jakie są objawy boreliozy? Co powinno nas zaniepokoić?
Pierwszym widocznym objawem zakażenia jest tzw. rumień wędrujący. Pojawia się on w kilka dni do kilku tygodni od kontaktu z kleszczem. Nie musi wystąpić w miejscu ugryzienia i nie zawsze ma swoją charakterystyczna postać. Może być ich kilka lub nawet kilkanaście, mogą znikać i pojawiać się po jakimś czasie. Rumień występuję w mniej więcej połowie przypadków zakażenia.
Objawami charakterystycznymi zaraz po zakażeniu boreliozą są także objawy grypopodobne: zmęczenie, bóle mięśni i stawów wraz z ich sztywnością, czasami podwyższona temperatura i powiększone węzły chłonne.
W ustaleniu diagnozy bardzo ważny jest dokładny wywiad z pacjentem. Jeśli w środku lata zgłasza się do lekarza pacjent z objawami grypowymi, powinien zadać pytanie, czy mogło dojść do ugryzienia przez kleszcza. Należy zrobić wszystko, aby jak najwcześniej rozpocząć właściwe leczenie, ponieważ wtedy jest największa szansa całkowitego wyleczenia. Im później, tym jest to mniej prawdopodobne. W kilka miesięcy od ugryzienia mamy już do czynienia z postacią rozsianą boreliozy.
Jakie objawy są charakterystyczne dla postaci rozsianej boreliozy?
Odróżnienie boreliozy w stadium wczesnym a późnym jest bardzo trudne. Generalnie objawy, które pojawiają się po pół roku od początku infekcji, przyjmuje się jako późne lub przewlekłe.
Więcej o przewlekłej boreliozie
Najczęściej występujące to: przewlekłe zmęczenie, bóle mięśniowo-stawowe, neurologiczne (np. porażenia nerwów, bóle lędźwiowo-krzyżowe, trudności z koncentracją i znajdowaniem właściwych słów, nadwrażliwość na dźwięki lub zapachy), psychiczne, objawy ze strony narządu wzroku (podwójne widzenie, zapalenia spojówek, męty), ze strony układu moczowo-płciowego (np. problemy z wypróżnianiem), objawy kardiologiczne (np. zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia, tachykardia), objawy skórne (np. przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn) i inne.
Wymieniłam tylko niektóre i przykładowe objawy, jakie mogą wystąpić.
Chłoniak skóry, a może limfocytoma w przebiegu boreliozy?
W jaki sposób diagnozuje się boreliozę?
Dostępne obecnie w Polsce testy w kierunku boreliozy są testami niewystandaryzowanymi, czyli z tej samej próbki krwi można otrzymać różne wyniki.
Niestety, nie są też one pewne, ponieważ polegają głównie na badaniu przeciwciał, a nie szukaniu bakterii. Czyli wynik negatywny wcale nie musi oznaczać, że dana osoba jest zdrowa, a jeśli do tego ma objawy i w wywiadzie ugryzienie przez kleszcza, należy wziąć pod uwagę, że jest się chorym i badanie powtarzać nawet kilkakrotnie.
Rumień po świeżym ugryzieniu kleszcza oznacza ze stuprocentową pewnością boreliozę. Jeśli jednak nie ma rumienia, można zrobić badanie PCR, które szuka DNA bakterii we krwi.
Inne testy – Elisa czy Western Blot (WB) w tym okresie nie wykryją choroby, ponieważ badają przeciwciała, a te wytwarzają się najwcześniej 4-6 tygodni od zakażenia. Stąd tak ważna jest obserwacja samego siebie, a każdy podejrzany objaw może wskazywać na zakażenie bakterią.
W późniejszym stadium zaleca się dwustopniową diagnostykę najpierw testem Elisa, a jeśli wyjdzie pozytywny lub wątpliwy, potwierdzić wynik testem Western Blot. Niestety, często wynik Elisa wychodzi ujemnie, a chory jednak jest chory, dlatego według naszych doświadczeń należy test Western Blot robić niezależnie od wyniku testu Elisa. Test WB powinno się robić w dobrych laboratoriach, które pracują na renomowanych odczynnikach. Są również inne testy, takie jak LTT, jednak nie wykonywane w Polsce (można zrobić w Niemczech). Natomiast na wszystkich próbkach biopsji czy punkcji powinno się robić test PCR.
Jak ochronić się przed atakiem kleszcza?
Wywiad przeprowadziła Agata Radosh. Materiał udostępniony przez Stowarzyszenie Promocji Zdrowego Stylu Życia. Tytuł oryginalny „Z boreliozą można wygrać”; wywiad w całości jest zamieszczony na stronie www.siegnijpozdrowie.org.
Polecamy:
Jak leczy się boreliozę?
Czy test igG wykrywa boreliozę?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
