Ciemny mocz – co oznacza, jakie badania wykonać?

ciemny mocz fot. Adobe Stock, New Africa
Mocz staje się ciemny na ogół z powodu zbyt małej ilości wypijanych w ciągu dnia płynów. Wpływ na jego barwę mają też przyjmowane pokarmy oraz leki. Czasami jednak ciemny mocz jest sygnałem problemów zdrowotnych obejmujący np. nerki lub wątrobę.
/ 07.05.2021 11:55
ciemny mocz fot. Adobe Stock, New Africa

Normalny kolor moczu ma odcień od jasnożółtego do jasnobursztynowego. Zbyt ciemna barwa moczu – mocz brązowy (kolor mocnej herbaty lub coli), czerwonawy mocz czy różowy, mogą świadczyć o nieprawidłowościach w organizmie.

Spis treści:

  1. Przyczyny ciemnego moczu
  2. Ciemny mocz – jakie badania wykonać?
  3. Kolor moczu niebieski, zielony, biały

Przyczyny ciemnego moczu

Najczęściej powodem wystąpienia ciemnego moczu jest odwodnienie. Zacznij więc od przyjęcia płynów i oceń, czy kolor wrócił do normy.

Ciemny mocz pojawia się także po niektórych pokarmach, jak np. buraczki, jeżyny, rabarbar, bób, aloes, a także w wyniku przyjmowania pewnych leków, takich jak np. chlorochina, ryfampicyna, metronidazol, nitrofurantoina, środki przeczyszczające, metokarbamol albo fenazopirydyny.

Inne możliwe przyczyny pojawienia się ciemnego moczu to:

  • infekcja dróg moczowych – w czasie infekcji niewielka ilość krwi może przedostać się do moczu i zmieniać jego kolor,
  • choroba wątroby – wtedy mocz może mieć kolor brązowy lub żółtobrązowy, co jest spowodowane nadmiarem bilirubiny, której wątroba nie jest w stanie rozłożyć.
  • ekstremalne ćwiczenia – mogą prowadzić do uszkodzeń powodujących przedostanie się krwi do moczu,
  • choroby dróg żółciowych (niedrożność, kamienie żółciowe),
  • rak (np. nerki, trzustki, pęcherza) – przeważnie ciemny mocz zwiastuje zaawansowaną chorobę; nowotworem, który może powodować brązowienie moczu jest również czerniak z przerzutami (melanocyty mogą dostawać się do dróg moczowych),
  • uraz – każdy uraz w pobliżu dróg moczowych może skutkować pojawieniem się krwi w moczu i jego ciemnym zabarwieniem,
  • kamica nerkowa – kamienie nerkowe mogą być ostre, ranić i powodować przedostawanie się krwi do moczu,
  • choroby nerek – zapalne, choroby naczyń krwionośnych, uszkodzenie nerek mogą prowadzić do wystąpienia ciemnego zabarwienia moczu,
  • powiększony gruczoł krokowy – może uciskać pęcherz moczowy, objawiać się trudnościami w oddawaniem moczu i parciem na pęcherz oraz minimalną ilością krwi w moczu,
  • malaria,
  • talasemia,
  • rabdomioliza – choroba wywołana uszkodzeniem mięśni szkieletowych z powodu np. zakażenia, zatrucia, oparzenia,
  • hemoglobinuria – rzadkie schorzenie krwinek czerwonych.

Mocz może zmienić barwę na ciemną zarówno od pojawienia się w nim niepożądanych substancji, ale często przyczyną jest przedostawanie się do moczu krwi. Krwiomocz, czyli obecność czerwonych krwinek w moczu, jest jednym z najczęstszych problemów urologicznych. 

Przeczytaj też: Jak oddać mocz do badania? 

Ciemny mocz – jakie badania wykonać?

Jeśli pomimo prawidłowego nawodnienia organizmu, objaw nie ustępuje, zgłoś się do lekarza. Istnieje wiele możliwych przyczyn ciemnego koloru moczu, dlatego konieczna będzie dalsza diagnostyka.

W przypadku pojawienia się ciemnego moczu, zaleca się wykonanie badań:

Mocz niebieski, zielony, biały

Mocz może stać się nie tylko ciemny lub czerwony, może też zmieniać kolor na nietypowy.

Niebieski mocz pojawia się po wstrzyknięciu błękitu metylenowego lub indygokarminu wskutek zabiegów medycznych. Również spożycie błękitu metylenowego z lekami albo suplementami powoduje zabarwienie moczu na niebiesko.

Inne przyczyny wystąpienia niebieskiego moczu to nieprawidłowy metabolizm tryptofanu.

Zielony mocz pojawia się wskutek spożycia produktów, suplementów lub leków z zielonym barwnikiem, dużej ilości szparagów, czarnej lukrecji, niektórych leków, np. amitryptyliny, indometacyny, a także zawierających fenol.

Inna przyczyna pojawienia się zielonego moczu to zakażenie układu moczowego bakteriami Pseudomonas. Zielony mocz powodują też czynniki odpowiedzialne za barwienie na niebiesko, ponieważ w połączeniu z żółtym kolorem moczu, mogą przyczyniać się do zielonkawego odcienia.

Biały mocz związany jest z obecnością kryształków mineralnych, np. wapnia lub fosforanów, zakażenia grzybami, a także innych infekcji powodujących wystąpienie ropy w moczu.

Źródła:
Urine color, Mayo Clinic,
B.C. Gill, Discoloration, Urine, Medscape,
J. Palka, 12 Causes of Discolored Urine, Medscape.

Czytaj także: 
Leczenie moczem (urynoterapia) – zastosowanie i przeciwwskazania
Jak rozpoznać odwodnienie u dorosłego i dziecka? Przyczyny i leczenie
Ból nerek sygnałem wielu chorób. Jak rozpoznać przyczynę i co robić?
Niewydolność nerek (ostra i przewlekła) – przyczyny, objawy, leczenie, dieta

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA