Spis treści:
- Plamy wątrobowe - czym są?
- Plamy wątrobowe - gdzie występują?
- Plamy wątrobowe - przyczyny
- Plamy wątrobowe - zdjęcia. Jak wyglądają?
- Plamy wątrobowe - kiedy są groźne?
- Jak usunąć plamy wątrobowe?
- Plamy wątrobowe - zapobieganie
Plamy wątrobowe - czym są?
Plamy wątrobowe, inaczej plamy starcze lub plamy soczewicowate, zwane też plamami słonecznymi lub pigmentacyjnymi, to niewielkie (od milimetra do 13 mm), płaskie plamy na skórze w kolorze brązowym, które powstają na skutek częstej i długotrwałej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Plamy wątrobowe nie bolą, nie swędzą i nie znikają. Na ogół są niegroźne i nie wymagają leczenia. Są usuwane głównie ze względów estetycznych. Warto pamiętać, że plamy wątrobowe nie mają nic wspólnego z wątrobą. Łączy je jedynie podobny kolor. Nie świadczą one o żadnej chorobie czy problemach z tym narządem.
W jakich miejscach powstają plamy wątrobowe?
Plamy wątrobowe powstają przeważnie na odsłoniętych częściach ciała, najbardziej narażonych na działanie słońca, czyli na:
- ramionach,
- przedramionach,
- dłoniach,
- twarzy,
- górnej części pleców,
- dekolcie.
Plamy wątrobowe - przyczyny powstania
Plamy wątrobowe powstają w wyniku nadaktywności komórek pigmentowych skóry (melanocytów). Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego dochodzi do szybszej produkcji przez te komórki melaniny (pigmentów nadających skórze brązowy kolor). Z czasem pod wpływem nadmiaru słońca melanina zlepia się lub kumuluje w nadmiernych ilościach, prowadząc w rezultacie do powstania plam wątrobowych.
U kogo pojawiają się plamy wątrobowe?
Na powstawanie plam wątrobowych narażone są bardziej osoby:
- w wieku powyżej 50 lat,
- o jasnej karnacji,
- często opalające się (również w solarium),
- po przebytych oparzeniach słonecznych.
Nie zauważono, aby powstawanie plam starczych miało istotny związek z płcią lub rasą.
Plamy wątrobowe po alkoholu
Obecność plam wątrobowych nie ma związku z piciem alkoholu. Jego spożywanie nie powoduje powstania plam starczych. Alkohol może przyczyniać się za to do wystąpienia innych zmian skórnych, takich jak np. pękające lub rozszerzone naczynka na twarzy (tzw. pajączki), zaczerwienienia na policzkach, nosie, czole.
U osób nadmiernie pijących alkohol istnieje zwiększone ryzyko rozwoju niektórych chorób skóry, np. trądziku pospolitego, trądziku różowatego lub łuszczycy. Napoje wysokoprocentowe mogą też nasilać objawy chorób skórnych.
Plamy wątrobowe a plamica starcza
Plamy starcze (wątrobowe) należy odróżnić od plamicy starczej - zaburzenia występującego również u osób w podeszłym wieku, szczególnie po nadmiernym nasłonecznianiu skóry. Takie plamy są najpierw purpurowe, a później stają się brązowe. Skóra w miejscach ze zmianami jest cieńsza. Plamica nie jest groźna dla zdrowia. Podłożem zaburzenia jest nadmierne odkładanie się hemosyderyny. Jest to grupa białek magazynująca żelazo w komórkach organizmu.
Plamy wątrobowe - zdjęcia. Jak wyglądają plamy wątrobowe?
Plamy wątrobowe to płaskie jasnobrązowe lub ciemnobrązowe zmiany skórne, które mają nieregularny kształt zbliżony do owalnego i pojawiają się na obszarach skóry najbardziej eksponowanych na promienie słoneczne. Plamy występują w grupach (podobnie jak piegi) i są łatwe do zauważenia. Nie powodują żadnych objawów.
fot. Plamy wątrobowe na dłoniach/Adobe Stock, ZayNyi
fot. Plamy wątrobowe na plecach/Adobe Stock, ZayNyi
fot. Plamy wątrobowe na twarzy/ Adobe Stock, ZayNyi
Kiedy plamy wątrobowe powinny zaniepokoić? Czy są groźne
Plamy wątrobowe nie są groźne, zazwyczaj nie powodują żadnych komplikacji zdrowotnych. Jeżeli wymagają jakiegoś specjalnego działania, to jedynie ze względów kosmetycznych. Jednak każda zmiana pigmentacyjna może sygnalizować niepokojącą patologię, w tym najgroźniejszy nowotwór skóry - czerniaka. Dlatego do lekarza należy zgłosić się zawsze wtedy, gdy plamka:
- powiększa się,
- ma nieregularny, niesymetryczny kształt,
- krwawi, piecze lub swędzi.
Jak usunąć plamy wątrobowe?
Plamy wątrobowe nie wymagają specjalnego leczenia, ale można próbować je rozjaśniać lub usunąć różnymi metodami. Dostępne środki i zabiegi to m.in.:
- preparaty wybielające, które hamują pigmentację skóry,
- preparaty zawierające retinoidy, kwasy AHA,
- krioterapia,
- laseroterapia,
- dermabrazja i mikrodermabrazja,
- peelingi chemiczne.
Przed każdym zabiegiem należy skonsultować się z dermatologiem, który powinien dokonać oględzin plam wątrobowych, a w razie potrzeby pobrać próbkę zmiany do badań histopatologicznych. Takie badanie może wykluczyć nowotwór.
Trzeba pamiętać również o tym, że każda procedura medyczna obarczona jest ryzykiem skutków ubocznych i powikłań, o których pacjent powinien być wcześniej poinformowany przez specjalistę.
Plamy wątrobowe - zapobieganie
Zapobieganie plamom wątrobowym polega przede wszystkim na unikaniu ekspozycji słonecznej w czasie najsilniejszego promieniowania (w godzinach 10-15), stosowania kremów z filtrem (co najmniej SPF 30), noszeniu odzieży chroniącej przed działaniem słońca (najlepiej szerokiego kapelusza oraz ubrań z tkaniny gęsto tkanej).
Czytaj także:
Brązowe plamki na nogach. Skąd się biorą i jak się ich pozbyć?
Białe plamki po opalaniu – co je powoduje i jak je usunąć?
Czerwone plamy na twarzy - przyczyny u dorosłych i dzieci
Wysypka – zdjęcia, rodzaje i przyczyny (wysypka alergiczna, grudkowa, plamista)
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
