Nie każda bradykardia wymaga leczenia. Czasem jest bezobjawowym stanem fizjologicznym. Może jednak równie dobrze zwiastować poważne choroby serca. Jak rozpoznać, z czym mamy do czynienia i kiedy zgłosić się do lekarza?
Spis treści:
Co to jest bradykardia?
Bradykardia, nazywana także rzadkoskurczem, to rodzaj arytmii, w którym serce wykonuje mniej niż 50 - 60 skurczów na minutę. Stan taki może występować stale lub napadowo. Jego przeciwieństwem jest tachykardia (serce bije za szybko).
Czy zawsze jest groźna?
Bradykardia może występować jako stan fizjologiczny np. podczas snu, gdy częstość pracy serca spada zwykle do 40–50 uderzeń na minutę. Niskie tętno często występuje również u sportowców (np. trenujących sporty wytrzymałościowe) lub osób z wagotonią, czyli nadmierną aktywnością nerwu błędnego. Tego rodzaju bradykardie nie są groźne, nie świadczą o chorobie układu krążenia i nie wymagają leczenia.
Bradykardia z reguły nie jest niebezpieczna, szczególnie gdy nie daje objawów. Jeżeli współwystępują z nią osłabienie, zasłabnięcia, utraty przytomności lub gdy częstość rytmu spada poniżej 40 pobudzeń na minutę, pacjent powinien być skonsultowany przez kardiologa
– mówi dr hab.med. Paweł Derejko, kardiolog ze Szpitala Medicover.
Jednak występuje też tzw. bradykardia patologiczna. Może być spowodowana przez szereg czynników:
- chorobę niedokrwienną serca,
- niedoczynność tarczycy,
- zaburzenia pracy węzła zatokowego,
- kardiomiopatie,
- wrodzone wady serca,
- zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych w sercu,
- stosowanie niektórych leków i narkotyków,
- zaburzenia elektrolitowe.
Objawy rzadkoskurczu
Bradykardia może wywoływać uczucie nadmiernego zmęczenia, osłabienie, zawroty głowy. Czasem prowadzi do omdleń, a w ciężkich przypadkach może być nawet przyczyną zgonu. W większości przypadków bradykardia nie powoduje jednak żadnych objawów.
Jakie badania ją wykryją?
Najprostszym sposobem określenia częstości pracy serca jest pomiar tętna przez uciśnięcie tętnicy, np. promieniowej, która przebiega płytko, od wewnętrznej strony przedramienia w pobliżu nadgarstka, obok wyczuwalnych ścięgien sterujących pracą palców.
Jeśli chodzi o badania, to bradykardię wykrywa się najczęściej za pomocą badania elektrokardiograficznego zwanego w skrócie EKG. Jeśli bradykardia występuje napadowo, konieczne jest wykonanie badania Holtera, czyli badania elektrokardiograficznego, które monitoruje czynność serca przez 24 godziny. Czasami, aby określić przyczynę arytmii, lekarz może także zalecić wykonanie ECHO serca, czyli USG, które ukazuje wszystkie struktury anatomiczne serca i ich ewentualne defekty.
Leczenie bradykardii
Pierwsze kroki, jakie podejmuje lekarz po rozpoznaniu bradykardii, to próba określenia jej przyczyny. Jeśli uda się prawidłowo zidentyfikować i usunąć pierwotną przyczynę rzadkoskurczu, w większości przypadków po pewnym czasie powraca prawidłowa praca serca.
W przypadku reszty pacjentów lekarz ustala, czy bradykardia wywołuje jakiekolwiek objawy i czy jest ona uciążliwa dla chorego. Jeśli tak, wówczas rozważa się wszczepienie rozrusznika serca. Rzadkoskurcz nie dający objawów i nie stanowiący zagrożenia dla pacjenta, nie musi być leczony.
Zobacz też:7 przyczyn zaburzeń rytmu sercaNajczęstsze choroby serca - jak im zapobiegać?
Absolwent Akademii Medycznej w Gdańsku. Tytuł doktora habilitowanego nauk medycznych został mu nadany przez Radę Naukową Instytutu Kardiologii w Warszawie. Jest specjalistą chorób wewnętrznych i kardiologiem. Był wielokrotnie nagradzany jako autor publikacji naukowych.
W Szpitalu Medicover dr hab.med. Paweł Derejko pracuje na stanowisku Ordynatora Oddziału Kardiologii i Chorób Wewnętrznych. Od kilkunastu lat doskonali się w ablacjach zaburzeń rytmu serca. Główne obszary jego zainteresowania to migotanie przedsionków, częstoskurcze komorowe i arytmie po korekcji wad serca.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
