Spis treści:
Co to jest teflon?
Teflon to nazwa handlowa politetrafluoroetylenu (PTFE) – tworzywa z grupy polimerów fluorowych, które powstało w 1938 roku. Jest to związek bardzo stabilny, wodoodporny, odporny na przywieranie i chemikalia, dlatego używa się go do powlekania wielu produktów. Większość z nas słusznie kojarzy go z naczyniami kuchennymi. Związek ten ma jednak mnóstwo zastosowań, może być obecny w materiałach hydrofobowych (odpornych na plamy), kolczykach, implantach, smarach, materiałach uszczelniających i poślizgowych i wielu innych. Inne nazwy teflonu to tarflen i fluon.
Czy teflon jest szkodliwy?
Teflon jest szkodliwy przede wszystkim wtedy, kiedy dochodzi do narażenia zawodowego na ten materiał i stosowane w jego produkcji chemikalia.
Naukowcy dowiedli, że wdychanie teflonu podgrzanego do bardzo wysokiej temperatury (> 300°C) prowadzi do tzw. grypy teflonowej. Jej objawami są bóle głowy, dreszcze i gorączka, a także kaszel i ból w klatce piersiowej. Początek choroby pojawia się w ciągu kilku godzin od narażenia na opary i ustępuje w ciągu 48 godzin.
Według American Cancer Society teflon sam w sobie nie powoduje raka.
Nie ma udowodnionych zagrożeń dla ludzi związanych z używaniem naczyń pokrytych teflonem (lub innych nieprzywierających powierzchni)
- ocenia American Cancer Society
Teflon nie był też nigdy głównym przedmiotem obaw, lecz chemikalia używane do produkcji tego materiału.
Dotyczy to zwłaszcza kwasu perfluorooktanowego (PFOA), który aktualnie nie jest używany do wytwarzania teflonu (od 2013 roku). Jego niewielkie ilości mogą jednak nadal znajdować się w naczyniach, które mamy w domu. PFOA może być wchłaniany i kumulowany w organizmie.
PFOA ma potencjalnie szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka:
- ma działanie rakotwórcze (stwierdzono m.in. podwyższone ryzyko raka jąder, raka gruczoły krokowego, raka macicy, raka nerki i tarczycy),
- uszkadza tarczycę,
- obniża płodność,
- może powodować choroby wątroby i nerek,
- podwyższa poziom cholesterolu we krwi,
- prowadzi do zaburzeń układu odpornościowego.
Istnieją dowody na to, że podgrzewanie do normalnych temperatur teflonowych naczyń kuchennych prowadzi do uwolnienia PFOA, zatem istnieje potencjalne ryzyko narażenia na ten związek podczas gotowania.
W związku z obawami dotyczącymi toksyczności PFOA, który może pojawiać się w teflonie, zaczęto rezygnować z tego związku w produkcji naczyń i zastępować go innymi chemikaliami. Niestety alternatywne materiały są podejrzewane o podobną toksyczność (dotyczy to np. materiału GenX).
PFOA nie jest typowy tylko dla teflonu. To związek powszechnie występujący w otoczeniu człowieka, a według naukowców naczynia kuchenne nie są jego głównym źródłem dla człowieka.
PFOA może występować w nici dentystycznej, kosmetykach, opakowaniach (do fast-food, pizzy, popcornu podgrzewanego w mikrofalówce), talerzykach papierowych, tkaninach wodoodpornych i tapicerkach.
Jak używać naczyń teflonowych
Co zrobić, aby zminimalizować ewentualny szkodliwy wpływ teflonu na zdrowie? Przestrzegaj kilku zasad podczas korzystania z naczyń pokrytych teflonem w kuchni:
- wyrzuć zużyte i podrapane naczynia,
- rozważ zamianę teflonowych naczyń na żeliwne, kamienne, ze stali nierdzewnej lub stali węglowej,
- unikaj podgrzewania do bardzo wysokiej temperatury przez długi czas,
- nie podgrzewaj suchej patelni, zawsze powinien być na niej jakiś płyn lub tłuszcz,
- smaż na małym lub średnim ogniu,
- używaj okapu lub otwieraj okno podczas smażenia/gotowania,
- używaj drewnianych lub silikonowych przyborów kuchennych zamiast metalowych, które szybciej uszkadzają powierzchnię teflonową,
- nie używaj ostrych ścierających gąbeczek do czyszczenia teflonu,
- możesz też zrezygnować ze stosowania naczyń teflonowych i zastąpić je innymi.
Źródła:
Muhammad Sajid, PTFE-coated non-stick cookware and toxicity concerns: a perspective, doi: 10.1007/s11356-017-0095-y,
C.J. Johnston i inni, Pulmonary effects induced by ultrafine PTFE particles, doi: 10.1006/taap.2000.9037,
Perfluorooctanoic Acid (PFOA), Teflon, and Related Chemicals, American Cancer Society, www.cancer.org,
Study Links Teflon Chemical to Higher Cancer Rates, Environmental Working Group, www.ewg.org,
Does Teflon cause cancer?, Cancer Treatment Centers of America, www.cancercenter.com
Czytaj także:
Czy noszenie biustonosza szkodzi zdrowiu? Prawdy i mity
Czy kurkuma szkodzi nerkom? Poznaj właściwości i skutki uboczne tej wyjątkowej przyprawy
Bisfenol A (BPA), czyli szkodliwe opakowania żywności
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
