Spis treści:
- Czym jest denga?
- Denga – objawy
- Denga – objawy ciężkiego zakażenia
- Co pogarsza objawy dengi?
- Denga – przyczyny
- Diagnostyka dengi
- Denga – leczenie
Czym jest denga?
Denga jest chorobą tropikalną przebiegającą z gorączką, a czasem też krwotokami. Infekcję wywołują wirusy DENV 1-4, które są przenoszone przez komary z rodzaju Aedes. Epidemie dengi występują w wielu krajach — głównie są to państwa Azji Południowo-Wschodniej, wyspy Pacyfiku, Karaiby i obie Ameryki. Szacuje się, że na obszarach najbardziej zagrożonych żyje około 4 mld ludzi.
Denga niegdyś była chorobą rozpoznawaną sporadycznie, ale aktualnie stanowi problem globalny. Wraz z częstszym przemieszczaniem się ludności oraz ociepleniem klimatu zwiększa liczba zachorowań. Na świecie dochodzi do około od 100 do 400 milionów infekcji każdego roku. Zakażenia dotyczą przede wszystkim terenów miejskich.
Przypadki dengi są rozpoznawane również w Polsce. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny w Polsce w 2022 roku zarejestrowano 23 zachorowania na dengę. W Polsce denga występuje tylko jako choroba zawlekana.
Denga – objawy
Inkubacja wirusa dengi trwa od 4 do 14 dni. W większości przypadków denga przebiega bezobjawowo (80%) lub łagodnie. Rzadziej może mieć ciężki przebieg, a w skrajnych przypadkach prowadzi do śmierci. Światowa Organizacja Zdrowia wyróżnia dwie postaci choroby:
- dengę bez objawów ostrzegawczych i z objawami ostrzegawczymi,
- dengę ciężką.
Objawy dengi można podzielić na trzy fazy:
- faza gorączkowa,
- faza krytyczna,
- faza zdrowienia.
Objawy dengi — faza gorączkowa
- wysoka pojawiająca się nagle gorączka (do 40°C), trwa 2-7 dni,
- rumień twarzy,
- ból za oczami,
- bóle głowy,
- bóle stawowo-mięśniowe,
- światłowstręt,
- nudności i wymioty,
- ból gardła,
- brak apetytu,
- możliwe krwawienia z dziąseł, nosa, przewodu pokarmowego.
Większość chorych na dengę nie przechodzi fazy krytycznej, lecz od razu z fazy gorączkowej przechodzi do fazy zdrowienia. Ci jednak, u których rozwinie się faza krytyczna, mogą spodziewać się nowych objawów.
Objawy dengi — faza krytyczna
- ból brzucha,
- wymioty,
- obrzęki,
- senność lub nadpobudliwość,
- spadek temperatury przy jednoczesnym pogorszeniu się objawów.
W tym momencie może dojść do rozwinięcia się ciężkiej postaci dengi lub przejścia do fazy zdrowienia (po trwającej 1-2 doby fazie krytycznej).
Objawy dengi — faza zdrowienia
- szybka poprawa samopoczucia,
- wysypka: bardzo intensywna; skóra jest w większości zaczerwieniona i widoczne są tylko białe plamki.
Przeczytaj też: Wysypka przy mononukleozie
Denga objawy ciężkiego zakażenia
U niektórych osób dochodzi do rozwinięcia się bardzo nasilonych objawów dengi, które mogą prowadzić do zgonu. Szczególnie narażone na taki przebieg są osoby, które zostały zakażone po raz drugi. Objawy pojawiają się po ustąpieniu gorączki. Są to:
- silne wymioty,
- silny ból brzucha,
- przyspieszone oddychanie,
- krwawienie z nosa, dziąseł lub przewodu pokarmowego,
- niepokój,
- silne pragnienie,
- blada zimna skóra,
- osłabienie,
- ślady krwi w stolcu.
W przypadku wystąpienia ciężkich objawów dengi należy jak najszybciej udać się do szpitala albo wezwać karetkę pogotowia, gdyż ta postać choroby może doprowadzić do niewydolności narządów, w tym nerek, serca i wątroby. Dlatego konieczna jest specjalistyczna pomoc i leczenie.
Co może pogarszać objawy dengi?
Niektóre osoby są bardziej narażone na ciężki przebieg dengi. Dotyczy to zwłaszcza:
- osób mieszkających lub podróżujących w regiony tropikalne,
- osób, które już raz zachorowały na dengę — drugie zakażenie ma cięższy przebieg, natomiast trzecie i czwarte łagodniejszy.
U niektórych osób występuje też większe ryzyko krwawień w czasie zachorowania na dengę. Dotyczy to przypadków:
- przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. ibuprofenu, kwasu acetylosalicylowego, naproksenu,
- obecności wrzodu trawiennego,
- przyjmowania leków przeciwkrzepliwych,
- obecnych urazów.
Denga – przyczyny
Przyczyną zachorowania na dengę jest ukąszenie człowieka przez zakażonego komara z rodzaju Aedes, u którego w organizmie wirus również się namnaża. Komary rozprzestrzeniające dengę są aktywne w ciągu dnia i na obszarach miejskich.
Wirus po dostaniu się do organizmu człowieka atakuje różne typy komórek, w tym płytki krwi czy komórki śródbłonka naczyń krwionośnych. To z kolei może prowadzić do przecieku osocza poza naczynia i rozwoju ciężkich objawów choroby.
Wirus dengi nie jest przenoszony z człowieka na człowieka, ale może być transmitowany z zakażonego człowieka na komara. Jest to możliwe w czasie od 2 dni przed pojawieniem się objawów choroby do 2 dni po ustąpieniu gorączki. Istnieje też ryzyko przeniesienia choroby z ciężarnej kobiety na płód, jest ono jednak bardzo niskie.
Diagnostyka dengi
Rozpoznanie dengi może być trudne, ponieważ objawy przypominają inne tropikalne choroby, takie jak: malaria, dur brzuszny albo chorobę Zika. Najczęściej w ramach diagnostyki dengi przeprowadza się badanie krwi w poszukiwaniu antygenów albo przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi dengi.
Denga – leczenie
Nie istnieje przyczynowe leczenie dengi, czyli skierowane przeciwko wirusowi, który wywołuje chorobę. Stosuje się przede wszystkim środki łagodzące objawy.
Zalecanym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym jest paracetamol. Natomiast odradzane są leki takie jak ibuprofen czy aspiryna, ponieważ ich przyjmowanie zwiększa ryzyko krwawienia. W przypadku zachorowania na dengę należy odpoczywać, pić dużo płynów i stosować lekkostrawną dietę.
Leczenie ciężkich zachorowań na dengę odbywa się w szpitalu. Konieczne może być dożylne przyjmowanie płynów dożylnie, a nawet transfuzja krwi.
Istnieje szczepionka przeciwko dendze. Jest ona zalecana osobom zamieszkującym rejony endemiczne oraz takim, które przeszły już wcześniej zakażenie.
Źródła:
A. Boroń-Kaczmarska, A. Wiercińska-Drapało, Choroby zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie,
Schaefer TJ, Panda PK, Wolford RW. Dengue Fever. 2022 Nov 14. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan–. PMID: 28613483,
Roy SK, Bhattacharjee S. Dengue virus: epidemiology, biology, and disease aetiology. Can J Microbiol. 2021 Oct;67(10):687-702. doi: 10.1139/cjm-2020-0572.
Czytaj także:
Wirus Lassa w Europie. Jaki jest stan zakażonych?
Dur brzuszny: objawy i leczenie tyfusu, szczepionka
Małpia ospa – jak wygląda wysypka i jak leczy się chorobę?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
