Czy niepłodność jest powszechna?
Niepłodność, która dotyka wiele małżeńskich par, została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za chorobę społeczną. Według statystyk światowych, problem niepłodności dotyczy 8-18% par (w Polsce niepłodność oceniana jest na 14-20% co stanowi około 1 mln par).
Problem niepłodności może dotyczyć jedynie mężczyzny (niepłodność męska) lub tylko kobiety (niepłodność żeńska), ale także obu partnerów (niepłodność małżeńska). W około 10% przypadków dostępnymi metodami diagnostycznymi nie udaje się ustalić przyczyny niepłodności - mówimy wówczas o niepłodności idiopatycznej.
Czynnik męski
Czynnik męski stanowi o niepłodności pary, według różnych autorów, w 30-60 %. Badanie nasienia powinno być wykonane w każdym przypadku, gdy kobieta nie zachodzi w ciążę w ciągu pierwszego roku mimo regularnego współżycia bez stosowania metod antykoncepcji.
W przypadku podejrzenia przyczyny niepłodności ze stron męskiej, rutynowe badanie nasienia jest najważniejszym narzędziem diagnostycznym.
Przyczyny męskiej niepłodności można podzielić na przedjądrowe (zaburzenia hormonalne), jądrowe (wrodzone uszkodzenia jąder oraz uszkodzenia powodowane czynnikami zewnętrznymi, np.: chemio- i radioterapia, wysokie temperatury, czynniki infekcyjne, środowiskowe, immunologiczne, żylaki powrózka nasiennego, wnętrostwo) i pozajądrowe. Przyczyny pozajądrowe to m.in. niedrożność nasieniowodów (wrodzona, poinfekcyjna), infekcje gruczołów dodatkowych (stany zapalne prostaty), zaburzenia wzwodu i ejakulacji (wsteczna ejakulacja), anomalie penisa.
Zobacz też: Jak leczyć zaburzenia płodności?
Czynnik żeński
Istnieje wiele podziałów niepłodności kobiecej. Według jednego z kryteriów rozróżniamy:
- niepłodność pierwotną, gdy kobieta nigdy nie była w ciąży,
- niepłodność wtórną, gdy kobieta była już w ciąży zakończonej porodem lub poronieniem (naturalnym lub sztucznym) i nie może ponownie zajść w ciążę,
- oraz niemożność donoszenia ciąży - sytuacja, w której nie ma kłopotów z zajściem w ciążę, natomiast kończą się one poronieniem lub porodem przedwczesnym.
Najczęstszymi przyczynami niepłodności kobiecej jest niedrożność jajowodów (30-35%) oraz zaburzenia hormonalne (25%).
Zobacz też: Czy stres ma wpływ na niepłodność?
Czynnik żeński i męski
Wśród czynników ryzyka niepłodności zarówno kobiet jak i mężczyzn wymienia się infekcje narządów miednicy mniejszej (zapalenie jąder lub przydatków o różnej etiologii: rzeżączkowe zapalenie jąder, świnkowe zapalenie jąder, kiła, zakażenia Chlamydia trachomatis, Mycoplasma sp) oraz choroby układowe (np. choroby układu krążenia, przewlekłe zapalenie nerek, cukrzyca, niedokrwistość, choroby tarczycy, zaburzenia odżywiania, czynna gruźlica i choroby przewlekłe układu oddechowego, choroby trzustki i wątroby, alkoholizm). Na wzrost ryzyka niepłodności mają wpływ również czynniki środowiska i niektóre leki (np. duże dawki androgenów, estrogenów i kortykosteroidów, leki cytotoksyczne, neuroleptyki i antydepresanty, spironolakton).
Nie bez znaczenia jest także wiek – u kobiet powyżej 30 r.ż. i u mężczyzn powyżej 40 r.ż. rośnie ryzyko niepłodności.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
