Spis treści:
- Czym jest duszność?
- Duszność w nerwicy – jak ją rozpoznać?
- Przyczyny duszności na tle nerwowym
- Leczenie duszności w nerwicy
- Inne możliwe przyczyny duszności
Czym jest duszność?
Duszność (łac. dyspnoe) jest subiektywnym uczuciem problemów z oddychaniem. Jest to szeroki termin i może obejmować takie stany, jak przyspieszonych oddech, płytki oddech, trudność w złapaniu głębokiego wdechu, uczucie braku tchu i ciężkość w klatce piersiowej. Objaw może wystąpić nagle albo stanowić problem przewlekły. Znalezienie przyczyny duszności to wyzwanie dla lekarza, ponieważ trudność w oddychaniu mogą mieć podłoże zarówno somatyczne, jak i psychogenne.
Duszność w nerwicy – jak ją rozpoznać?
Duszność jest częstym objawem różnych zaburzeń psychicznych, szczególnie zaburzeń lękowych (potocznie nerwicy) oraz depresji. Duszność jest charakterystyczna dla nerwicy wegetatywnej (neurastenicznej). Choć jest ona zaburzeniem psychicznym wywołuje objawy ze strony ciała. Oprócz duszność w nerwicy pojawiają się inne objawy:
- kołatanie serca,
- ucisk w klatce piersiowej,
- ucisk w gardle ("gula w gardle"),
- bóle i zawroty głowy,
- suchość w ustach,
- czerwienienie się,
- nudności, wymioty,
- biegunka,
- pocenie się,
- parestezje np. w postaci drętwienia, mrowienia rąk, nóg czy okolicy ust.
- rozdrażnienie,
- niepokój.
Z powodu tych objawów osoby z nerwicą, trafiają często najpierw pod opiekę gastrologów lub kardiologów, którzy próbują znaleźć przyczynę ich dolegliwości. Jeżeli wyniki badań są prawidłowe, duszność nie nasila się na przestrzeni tygodni czy miesięcy, to najprawdopodobniej ma ona podłoże psychiczne.
Przyczyny duszności na tle nerwowym
Nerwica wegetatywna jest zaburzeniem na tle psychicznym, do rozwoju której przyczynia się indywidualna podatność, stres, przemęczenie, a także silne przeżycia emocjonalne.
Duszność, która często pojawia się w przebiegu nerwicy, może łączyć się z lękiem przed śmiercią i atakiem paniki. Chory boi się, że ucisk w klatce piersiowej i kłopoty z oddychaniem spowodują, że się udusi. Na szczęście ten scenariusz jest nierealny. Nie ma takiej możliwości, by organizm bez żadnej somatycznej przyczyny wyłączył sobie dostęp do tlenu. Nawet jeśli przez chwilę pacjent ma kłopoty z oddychaniem, mózg w końcu zmusi go do nabrania powietrza.
Niekiedy w wyniku duszności nerwicowej pojawia się także szybkie niekontrolowane oddychanie. To może nasilać nieprzyjemne objawy takie jak zawroty głowy, drętwienia i mrowienia kończyn związane z hiperwentylacją.
Leczenie duszności w nerwicy
Przede wszystkim należy sobie zdać sprawę, że duszność w nerwicy nie jest groźna, nie spowoduje uduszenia, ani innych poważnych konsekwencji. Często już samo uświadomienie sobie, że duszność wynika nie z choroby, a z lęku i nie zagraża życiu, a także zaakceptowanie tego objawy stresu, może przynieść ulgę i pozwala pozbyć się dokuczliwej dolegliwości.
Jeśli duszność przy nerwicy pojawia się często, utrudnia funkcjonowanie i jest dominującym objawem, lekarz może zalecić stosowanie leków antydepresyjnych i uspokajających. Przydatna jest terapia psychologiczna, która pomoże znaleźć przyczynę napięć i nauczy opanowywać lęki. Warto wypróbować metody relaksacyjne. To mogą być różne sposoby, które pozwolą się uspokoić:
- spacer po lesie,
- rozmowa z życzliwą, spokojną osobą,
- medytacja,
- czytanie ciekawej książki,
- techniki oddychania,
- zabawa z psem,
- gotowanie, pielęgnacja kwiatów lub inne spokojne zajęcia domowe,
- ciepła kąpiel,
- słuchanie cichej muzyki,
- tworzenie rękodzieła (malowanie, haftowanie, majsterkowanie itp.).
Ważna jest też właściwa, zdrowa dieta, która działa korzystnie na cały organizm.
Inne możliwe przyczyny duszności
Trudności w oddychaniu to częsty objaw zaburzeń nerwicowych, ale mogą świadczyć również o wielu innych problemach zdrowotnych. Możliwe przyczyny wystąpienia duszności to:
- astma oskrzelowa,
- zapalenie płuc,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- choroba niedokrwienna serca,
- zatorowość płucna,
- niewydolność serca,
- ciało obce w drogach oddechowych,
- niedokrwistość (anemia),
- brak aktywności fizycznej, siedząca praca.
Warto pamiętać, że duszność towarzysząca chorobom takim jak astma czy POChP zwiększa ryzyko rozwoju depresji lub zaburzeń lękowych. Jest to dolegliwość, która może być zarówno objawem zaburzeń psychicznych, jak i (gdy wynika z choroby) im sprzyjać. Dlatego ważna jest pomoc pacjentowi, który z powodu swojego schorzenia ma trudności w oddychaniu, gdyż to wpływa na jego ogólne samopoczucie i rokowanie.
Źródła:
Neuman A, Gunnbjörnsdottir M, Tunsäter A, Nyström L, Franklin KA, Norrman E, Janson C. Dyspnea in relation to symptoms of anxiety and depression: A prospective population study. Respir Med. 2006 Oct;100(10):1843-9. doi: 10.1016/j.rmed.2006.01.016.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 31.01.2018.
Czytaj także:
Duszność a koronawirus – co oznacza ten objaw i co robić, gdy się pojawi?
Domowa rehabilitacja po COVID-19. Co robić przy zmęczeniu, osłabieniu, duszności, depresji
Objawy stresu długotrwałego. Jakie sygnały wysyła ciało i umysł?
Jak prawidłowo mierzyć oddech?
Ucisk w klatce piersiowej - przy oddychaniu, w ciąży, w nocy. Co oznacza?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
