Grzybica języka to inaczej drożdżyca lub kandydoza języka – stan, który pojawia się głównie u osób starszych i tych, którzy mają obniżoną odporność. Skąd się bierze i jak ją leczyć? Wyjaśnia dr n. med. Joanna Sułowicz – dermatolog-wenerolog i lekarz medycyny estetycznej z SCM estetic w Krakowie.
Czym jest grzybica języka?
Dr n. med. Joanna Sułowicz: To powierzchowny stan zapalny błony śluzowej, najczęściej wywoływany przez saprofityczne drożdżaki z rodzaju Candida, a przede wszystkim Candida albicans. Pomimo że obecność tego patogenu stwierdza się w dużej grupie populacji, to objawy tego zakażenia występują tylko u niektórych pacjentów, głównie w okresie o zmniejszonej odporności.
Skąd się bierze grzybica języka? Czy może mieć związek z zażywaniem antybiotyków?
Zakażenie drożdżakami Candida albicans występuje głownie u osób o zmniejszonej odporności. U noworodków pojawia się w wyniku niewykształconego jeszcze dostatecznie mechanizmu odpornościowego, a osób starszych – w wyniku osłabienia organizmu przez szereg schorzeń współistniejących, w tym chorób autoimmunologicznych czy też nowotworowych.
Do innych czynników predysponujących do tej choroby zalicza się: ciążę, cukrzycę, niedoczynność tarczycy, palenie tytoniu, a także mikrourazy (spowodowane przez np. źle dopasowane protezy), macerację nabłonka, nieprawidłowy zgryz i złą higienę jamy ustnej. Ważny czynnik stanowią także leki takie jak glikokortykosteroidy oraz antybiotyki. Te ostatnie w wyniku zakłócenia prawidłowej flory bateryjnej predysponują do nadmiernego rozwoju drożdżaków.
Jakie są objawy takiej grzybicy?
Grzybica jamy ustnej jest chorobą, która występuje w dwóch postaciach klinicznych: ostrej i przewlekłej. Z uwagi na czas trwania objawów wyróżnić można:
- postać ostra, rzekomobłoniasta – charakteryzuje się ona nagłym tworzeniem białych nalotów, u noworodków znana pod nazwą pleśniawek. Zmiany najczęściej zajmują podniebienie i błonę śluzowa języka i nie towarzyszą im dolegliwości bólowe;
- postać ostra, rumieniowa, zwana także zanikową – zwykle związana jest z zażywaniem antybiotyków. Cechuje ją powstawanie bolesnych zapalnych zmian, rumieniowych, pozbawionych białego nalotu;
- postać przewlekła, rzekomobłoniasta – charakteryzuje się długotrwałym utrzymywaniem się objawów;
- postać przewlekła, rumieniowa/zanikowa – występuje w przebiegu niedoborów hormonalnych takich jak niedoczynność tarczycy i kory nadnerczy. Obejmuje zwykle błonę śluzową języka, policzków oraz kącików ust;
- postać przewlekła, rozrostowa – najczęściej występuje u osób palących papierosy.
Jak leczyć grzybicę języka? Jakie leki na nią pomagają?
Grzybica języka wymaga leczenia, które zwykle rozpoczynamy od zastosowania miejscowo leków. Natomiast w przypadku braku odpowiedzi na leczenie miejscowe oraz u osób o obniżonej odporności, u których istnieje duże ryzyko rozprzestrzenienia się zakażenia na cały organizm, wymagane jest stosowanie leków ogólnych.
W leczeniu miejscowym zaleca się pędzlowanie jamy ustnej preparatami nystatyny, fioletu goryczki 1%, płukanie jamy ustnej roztworem chlorcheksydyny lub płynem Lugola. Można również stosować miejscowo preparaty przeciwgrzybicze takie jak mikonazol, klotrimazol.
Rozpoczęcie leczenia ogólnego powinno być poprzedzone wykonaniem badania mikologicznego ze zmian wraz z antybiotykogramem, który pozwoli na określenie leków, na które drożdżaki są wrażliwe. Do najczęściej stosowanych leków zalicza się flukonazol, itrakonazol, amfoterycyne, a rodzaj i dawka leku ustalana jest przez lekarza w zależności od możliwości interakcji z innymi stosowanymi przez pacjenta lekami.
Czy dieta wpływa na grzybicę języka?
Tak, występowaniu zmian o typie candica sprzyjają produkty zawierające cukry proste (słodycze, owoce, czekolada, słodkie napoje, biała mąka), ale także sery pleśniowe, picie kawy oraz palenie papierosów.
Jak zapobiegać grzybicy języka?
Grzybicy można zapobiegać, ograniczając spożywanie żywności zawierającej cukry proste oraz ograniczając picie alkoholu. Pomocna jest także prawidłowa higiena jamy ustnej, zwłaszcza u osób noszących aparaty ortodontyczne oraz protezy zębowe.
Zaleca się mycie zębów po każdym posiłku, stosowanie płynów antybakteryjnych do pukania jamy ustnej oraz nitek dentystycznych, a także systematyczne wykonywanie zabiegów higienizacji jamy ustnej, leczenie próchnicy oraz prawidłowe dopasowanie oraz czyszczenie protez.
Ponadto profilaktycznie u osób mających tendencję do powstawania zmian grzybiczych można stosować substancje przeciwdziałające grzybicy takie jak: czosnek, olejek z drzewa herbacianego, żel aloesowy, kwas borowy, woda utleniona.
Natomiast w okresie zażywania antybiotyków, celem utrzymania prawidłowej flory bakteryjnej, zaleca się stosowanie probiotyków.
Zobacz też:
Jak się pozbyć grzybicy paznokci?
50 objawów, które mogą świadczyć o grzybicy
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. W 2004 roku ukończyła Wydział Lekarski Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 2012 roku zdała egzamin specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii oraz uzyskała tytuł doktora nauk medycznych. W 2008 roku ukończyła Podyplomową Szkołę Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging. W latach 2005-2018 pracowała jako asystent w Klinice i Katedrze Dermatologii w Krakowie, gdzie oprócz leczenia pacjentów prowadziła także działalność naukową oraz zajęcia dydaktyczne ze studentami polskimi i zagranicznymi. Obecnie związana jest z Wojskowym Szpitalem Klinicznym w Krakowie, pracuje też w SCM estetic.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
