Na IZW chorują przede wszystkim ludzie w wieku średnim oraz starsi, w Polsce notuje się ponad 3000 przypadków rocznie. Proces zapalny może także objąć śródbłonek naczyń oraz ciała obce w sercu, np. elektrody stymulatora.
Kto nam zgotował ten los...?
Inaczej niż w zapaleniu mięśnia sercowego lub osierdzia (gdzie główne patogeny to wirusy), czynnikiem sprawczym IZW są w ponad 90% przypadków bakterie. Wśród nich prym wiodą paciorkowce, gronkowce, enterokoki oraz bakterie Gram-ujemne, przede wszystkim z grupy „HACEK” (akronim utworzony z nazw rodzajowych pięciu bakterii).
Infekcyjne zapalenie wsierdzia jest poprzedzone obecnością bakterii we krwi, np. po zabiegu wykonywanym bez osłony antybiotykowej. Spośród chorób predysponujących do IZW należy wymienić: przebytą chorobę reumatyczną (mylone z reumatoidalnym zapaleniem stawów), wrodzone wady serca, wypadanie płatka zastawki mitralnej z jej niedomykalnością oraz inne choroby serca (m.in. kardiomiopatie). Coraz częściej choroba wiąże się z dożylnym podawaniem narkotyków.
Zobacz też: Zawał serca - różnice u kobiet i mężczyzn
Objawy infekcyjnego zapalenia wsierdzia
Początek często jest mało swoisty, a objawy przypominają uogólnioną nasiloną infekcję. Dochodzi do podwyższenia temperatury ciała, osłabienia, wzmożenia potliwości, bólu głowy, bólu mięśni i stawów, spadku apetytu, nudności i wymiotów. Nieco rzadziej mogą się pojawić bóle w klatce piersiowej lub jamie brzusznej oraz bóle pleców.
W zależności od tego czy zajęta jest prawa czy lewa część serca, możemy spodziewać się nieco odmiennych objawów. Zajęcie prawej komory i/lub przedsionka oraz zastawek przypomina zapalenie płuc, któremu czasem towarzyszą: duszność, kaszel i ból w klatce piersiowej.
Zajęcie lewej części serca wiąże się z możliwością rozsiewu procesu zapalnego po całym organizmie, m.in. w ośrodkowym układzie nerwowym, tętnicach nerkowych i innych naczyniach trzewnych. Dlatego też możemy spodziewać się takich objawów, jak: zaburzenia neurologiczne, niewydolność nerek, powiększenie śledziony, itd. Czasem pojawiają się objawy niewydolności serca. Z objawów przedmiotowych często podczas osłuchiwania wykrywane są szmery, których charakter zależy od umiejscowienia zmian.
Diagnostyka IZW
Badania laboratoryjne krwi wykazują wzrost parametrów stanu zapalnego (OB, CRP) oraz leukocytozę ponad 10000/ul z przewagą neutrofilów w rozmazie. Podstawowe znacznie ma jednak posiew krwi, w celu wykrycia obecności bakterii i możliwości dobrania odpowiedniego antybiotyku.
Badanie echokardiograficzne (ECHO), będące niezwykle pomocnym w diagnostyce IZW jest wykonywane zarówno przez ścianę klatki piersiowej, jak i po umieszczeniu aparatu USG w przełyku (niestety bywa to dość nieprzyjemne). Zakres zmian może być różny – od wyraźnie widocznych tzw. wegetacji (ruchomych, echogenicznych tworów zbudowanych z kolonii bakterii umiejscowionych często w okolicy zastawek - głównie zastawki dwudzielnej oraz aortalnej), poprzez niedomykalność zastawek, uwidocznienie ropni, a nawet przetok.
Jak leczyć infekcyjne zapalenie wsierdzia?
Leczenie IZW jest absolutnie konieczne. Nieleczone IZW nieuchronnie prowadzi do sepsy. Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia – początkowo empiryczna (tj. obejmująca najbardziej prawdopodobne czynniki etiologiczne), zaś po uzyskaniu wyniku posiewu krwi - antybiotykoterapia celowana (dobrana do konkretnego, potwierdzonego badaniami patogenu).
Niezwykle ważne jest też prowadzenie profilaktyki antybiotykowej podczas różnych procedur medycznych u osób z grupy ryzyka – pacjentów z protezami zastawkowymi, z siniczymi wadami serca oraz tych, którzy w przeszłości przebyli już IZW, a także w wielu innych przypadkach.
Zobacz też: Czym grozi zawał serca?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
