Leczenie farmakologiczne- drugi krok w terapii
Drugi, ponieważ pierwszym zawsze powinna być redukcja masy ciała. Dotyczy to oczywiście kobiet z nadwagą lub otyłością. Liczne badania wykazały, że na poszczególne leki lepiej odpowiadają osoby ze względnie mniejszą wagą, również efekty leczenia są bardziej wymierne, a czas stosowania farmakoterapii krótszy.
Hirsutyzm, trądzik i inne wstydliwe problemy
Niejednokrotnie to właśnie te objawy najbardziej dokuczają kobietom z zespołem policystycznych jajników (PCOS). I tu mamy dwie główne grupy leków, które powinny okazać się pomocne. Pierwsza z nich to leki, które hamują produkcję lub/i działanie androgenów. Najczęściej zalecany jest octan cyproteronu, można go stosować w różnych dawkach, zazwyczaj 25-100 mg/24h. Należy pamiętać, że przed rozpoczęciem oraz w trakcie leczenia należy oznaczyć aktywność enzymów wątrobowych – aminotransferaz, gdyż długotrwałe stosowanie octanu cyproteronu może pogarszać czynność wątroby. U niektórych pacjentek dochodzi także do wzrostu masy ciała i nasilenia insulinooporności, wtedy należy rozważyć zmianę leku, np. na spironolakton lub flutamid. Spironolakton to tzw. antagonista receptorów aldosteronowych, mogący powodować zatrzymanie potasu w organizmie, konieczne jest więc oznaczanie jego stężenia we krwi. Zwykle dawki dobowe to 50-200 mg. Flutamid, choć równie skuteczny, także może wykazywać działania uboczne – podobnie jak w przypadku octanu cyproteronu, trzeba kontrolować czynność wątroby. Rzadko może dochodzić do nudności i wymiotów. Dobowa dawka to zazwyczaj 125-150 mg.
Stosując wyżej wymienione leki, trzeba niestety uzbroić się w cierpliwość. Terapia jest długotrwała, pierwsze efekty mogą być widoczne po 2 miesiącach, ale na pełny efekt można czekać nawet 2 lub 3 lata. Jest to związane między innymi z powolnym cyklem wzrostowym włosów. Kolejną bardzo istotną sprawą jest bezwzględne przeciwwskazanie do zachodzenia w ciążę w czasie stosowania leków i 3 miesiące po zakończeniu terapii (lek może kumulować się w organizmie). Aby to osiągnąć, można stosować dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne – zawierające estrogen i progestagen. Co więcej, ich działanie jest także korzystne w terapii PCOS – mogą być alternatywą dla leków antyandrogenowych bądź dodatkiem do nich. O tym, że zazwyczaj nie są lekami pierwszego wyboru, decyduje fakt, iż mogą mieć negatywny wpływ gospodarkę węglowodanową i układ krzepnięcia.
Polecamy: Zespół policystycznych jajników - kiedy operacja?
Owulacja
Indukcję owulacji uzyskuje się stosując cytrynian klomifenu. Lek ten normalizuje stężenia hormonów podwzgórza i przysadki, dzięki czemu umożliwia prawidłowy rozwój komórki jajowej. Zalecane jest stosowanie jak najmniejszych dawek wykazujących skuteczność, np. 50-100 mg/24h przez 5-8 dni rozpoczynając od 2-5 dnia cyklu owulacyjnego. Schemat stosowania dostosowuje się do indywidualnego przypadku. Cytrynian klomifenu wywołuje owulację u 80% pacjentek z PCOS, odsetek ciąż waha się według różnych badań od 30 do 70%.
Polecamy: Niepokojące objawy w przebiegu cyklu miesiączkowego
W razie nieskuteczności stosuje się gonadotropiny – terapia jest dość droga, ale wykazuje dobre efekty, indukując owulację u 70% pacjentek. Leczenie rozpoczyna się od małych dawek (50-70 jednostek/24h przez 7-10 dni), zalecane jest także częste wykonywanie USG (ew. z oznaczaniem poziomu estradiolu), gdyż możliwe jest powstanie zespołu hiperstymulacji jajników (ryzyko 1%)
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
