Czy alkohol podnosi ciśnienie tętnicze krwi? Naukowcy nie mają wątpliwości

fot. Adobe Stock, interstid

Spis treści:

1. Czy alkohol podnosi ciśnienie krwi?
2. Długofalowy wpływ alkoholu na ciśnienie krwi
3. Czy ograniczenie picia alkoholu obniża ciśnienie krwi?
4. Czy przy nadciśnieniu można pić alkohol?
5. Alkohol może pośrednio prowadzić do nadciśnienia

Czy alkohol podnosi ciśnienie krwi?

Alkohol w dużych dawkach działa dwufazowo na ciśnienie tętnicze krwi: początkowo może je obniżać, ale po 13 godzinach od spożycia zwiększa ciśnienie. U osób chorujących na nadciśnienie alkohol może podwyższyć ciśnienie i prowadzić do wystąpienia niebezpiecznych parametrów.

Naukowcy z University of British Columbia na podstawie danych z bazy Cochrane Database of Systematic Reviews dowiedli, że:

• alkohol w małych dawkach (< 14 g) w ciągu 6 godzin nie wpływał na ciśnienie krwi, ale zwiększał tętno o 5,1 uderzeń na minutę,
• alkohol w średniej dawce (14 do 28 g) w ciągu 6 godzin obniżył skurczowe ciśnienie krwi o 5,6 mmHg i rozkurczowe ciśnienie krwi o 4,0 mmHg i zwiększył tętno o 4,6 uderzeń na minutę,
• alkohol w średniej dawce > 13 godzin po spożyciu nie wpływał na ciśnienie i tętno,
• duże dawki alkoholu (> 30 g) w ciągu 6 godzin zmniejszyły skurczowe ciśnienie krwi o 3,5 mmHg i zmniejszyły rozkurczowe ciśnienie krwi o 1,9 mmHg i zwiększyły tętno o 5,8 uderzeń na minutę,
• alkohol w dużych dawkach (> 30 g) po co najmniej 13 godzinach po spożyciu zwiększał skurczowe ciśnienie o 3,7 mmHg, a rozkurczowe o 2,4 mmHg, a także tętno o 2,7 uderzeń na minutę.

Standardowa jednostka alkoholu w Polsce wynosi 10 g lub 12,5 ml czystego alkoholu etylowego, czyli tyle ile zawiera:

• 1 małe piwo 5% (250 ml),
• 1 lampka wina 12% (100 ml),
• 1 kieliszek wódki 40% (25 ml),
• 1 kieliszek wódki smakowej 37% (30 ml),
• 10 g czystego spirytusu.

Dlaczego alkohol podnosi ciśnienie?

Nie wiadomo dokładnie, co przyczynia się do tego, że alkohol zwiększa ciśnienie krwi. Wskazuje się na kilka możliwości. Spożycie alkoholu wpływa m.in. na układ renina–angiotensyna–aldosteron przez zwiększenie reniny we krwi, a to powoduje produkcję związków, które działają zwężająco na naczynia krwionośne, sprzyjają zatrzymaniu wody i sodu w organizmie. Ciśnienie krwi wzrasta.

Przeczytaj też: Jak obniżyć ciśnienie krwi?

Długofalowy wpływ alkoholu na ciśnienie krwi

Picie alkoholu ma długofalowy negatywny wpływ na ciśnienie krwi i może prowadzić do rozwoju nadciśnienia. Co ciekawe, dotyczy to nie tylko jego nadużywania. Duże badanie (publikacja w Hypertension) dowiodło, że nawet osoby, które wypijały jeden napój alkoholowy dziennie, częściej miały wyższe ciśnienie krwi w porównaniu z osobami niepijącymi. Naukowcy sprawdzili to na grupie ponad 19 tys. dorosłych osób w USA, Korei i Japonii. Zaobserwowali też znaczny związek pomiędzy wzrostem skurczowego ciśnienia krwi a ilością spożywanego alkoholu. 

Nie stwierdziliśmy żadnych korzystnych skutków u dorosłych, którzy pili małe ilości alkoholu w porównaniu z osobami, które nie piły alkoholu. Byliśmy nieco zaskoczeni, widząc, że spożywanie już niskiego poziomu alkoholu było również powiązane z większymi zmianami ciśnienia krwi w czasie w porównaniu z brakiem spożycia – choć znacznie mniejszym niż wzrost ciśnienia krwi obserwowany u osób pijących dużo
– uważa prof. Marco Vinceti z Medical School of the University of Modena oraz z Reggio Emilia University we Włoszech, główny autor badania opublikowanego w Hypertension.

Czy ograniczenie picia alkoholu obniża ciśnienie krwi?

Ograniczenie spożycia alkoholu może pomóc w przywróceniu prawidłowych parametrów ciśnienia krwi. Zdaniem naukowców osoby nadużywające alkoholu, które ograniczą picie do umiarkowanego poziomu, mogą obniżyć ciśnienie skurczowe średnio o około 5,5 mmHg, a ciśnienie rozkurczowe o około 4 mmHg. 

Odkryliśmy, że u badanych z wyższymi początkowymi odczytami ciśnienia krwi był silniejszy związek między spożyciem alkoholu a zmianami ciśnienia krwi w czasie. Sugeruje to, że osoby z tendencją do podwyższonego (choć nadal nie „wysokiego”) ciśnienia krwi mogą najwięcej skorzystać na niskim spożyciu alkoholu lub jego zerowym spożyciu
– stwierdził prof. Paul K. Whelton zTulane University’s School of Public Health and Tropical Medicine, współautor badania opublikowanego w Hypertension.

Czy przy nadciśnieniu można pić alkohol?

Przy nadciśnieniu tętniczym lepiej unikać alkoholu lub ograniczyć jego spożycie. Alkohol może nie tylko powodować wzrost ciśnienia, ale też wchodzić w interakcję z lekami hipotensyjnymi, co sprawi, że będą one mniej skuteczne. Z drugiej strony alkohol może przez pewien czas obniżać ciśnienie krwi, co w połączeniu z lekami stwarza ryzyko wystąpienia niedociśnienia.

Alkohol jest kaloryczny, dlatego może pośrednio prowadzić do nadciśnienia

Oprócz bezpośredniego wpływu alkoholu na ciśnienie tętnicze warto pamiętać o wysokiej kaloryczności alkoholu. Nadwaga ma wpływ na wzrost ryzyka występowania nadciśnienia, a każdy gram alkoholu stanowi średnio aż 7 kcal. Dodatkowo bardzo często alkoholom towarzyszą słodkie napoje, jak również duże ilości tłustego, niezdrowego jedzenia.

Takie zwyczaje praktykowane przez dłuższy okres mogą przyczynić się do szybkiego przybierania na wadze i zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Warto zatem wiedzieć, na jakie alkohole możemy sobie pozwolić troszkę częściej, a jakich unikać.

Zdecydowanie powinniśmy zrezygnować z częstego spożywania piwa. Średnio 0,5 l piwa zawiera ok. 300 kcal. Biorąc pod uwagę fakt, że dla naszego organizmu są to jedynie puste kalorie, które nie uzupełniają zapotrzebowania na niezbędne składniki odżywcze, powinniśmy sięgać po nie jak najrzadziej. Trochę częściej możemy pozwolić sobie na lampkę czerwonego wytrawnego wina, która średnio zawiera ok. 80 kcal na 125 ml płynu.

Źródła:

Tasnim S, Tang C, Musini VM, Wright JM. Effect of alcohol on blood pressure. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Jul 1;7(7):CD012787. doi: 10.1002/14651858.CD012787,

Di Federico S, Filippini T, Whelton PK, Cecchini M, Iamandii I, Boriani G, Vinceti M. Alcohol Intake and Blood Pressure Levels: A Dose-Response Meta-Analysis of Nonexperimental Cohort Studies. Hypertension. 2023 Oct;80(10):1961-1969. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.123.21224,

Routinely drinking alcohol may raise blood pressure even in adults without hypertension. American Heart Association, https://newsroom.heart.org/news/routinely-drinking-alcohol-may-raise-blood-pressure-even-in-adults-without-hypertension.

Czytaj także:
Dieta na nadciśnienie - jak obniżyć ciśnienie dietą? Najważniejsze zasady
Wysokie ciśnienie krwi czasami wymaga pilnej pomocy medycznej. Kiedy trzeba jechać na pogotowie?
Kieliszek czerwonego wina na nadciśnienie: czy to dobry pomysł?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!