Spis treści:
- Jednostka alkoholu - ile wynosi?
- Jednostki alkoholu a ryzykowne picie
- Jednostka alkoholu a promile
- Objawy picia alkoholu a promile
Ile wynosi standardowa jednostka alkoholu?
Standardowa jednostka alkoholu (SJA) lub standardowa porcja alkoholu (SPA) jest to znormalizowana dawka czystego alkoholu (etanolu), która służy do oceny ilości wypijanego alkoholu niezależnie od rodzaju napoju.
Jednostka alkoholu w Polsce wynosi 10 g lub 12,5 ml czystego alkoholu etylowego, czyli tyle ile zawiera:
- 1 małe piwo 5% (250 ml),
- 1 lampka wina 12% (100 ml),
- 1 kieliszek wódki 40% (25 ml),
- 1 kieliszek wódki smakowej 37% (30 ml),
- 10 g czystego spirytusu.
Dwie jednostki alkoholu to w przybliżeniu:
- 1 puszka piwa 5% (0,5 l),
- 200 ml wina 12%,
- 50 ml wódki 40%.
Trzy jednostki alkoholu to ilość alkoholu, którą zawierają:
- 750 ml piwa 5%,
- 300 ml wina 12%,
- 75 ml wódki 40%.
W związku z tym, że alkohole są sprzedawane w określonych objętościach, to:
- tzw. małpka (0,2 l) wódki 40% zawiera 6,4 jednostek alkoholu,
- 0,5 l butelka wódki to 17 jednostek alkoholu,
- butelka wina (0,75 l) to 7,2 standardowych jednostek alkoholu,
- butelka 0,5 l innego alkoholu 40%, np. whisky, burbon, gin, rum, koniak to 16 porcji alkoholu.
Zawartość alkoholu w różnych napojach
Jeśli mowa o jednostkach alkoholu, to najczęściej przelicza się je na podstawowe trunki. Stężenie alkoholu w innych napojach wysokoprocentowych w zależności od produktu może się różnić:
- whisky: 40-63%,
- rum: 40-80%,
- burbon: 40-70%,
- nalewka: 40-45%,
- brandy: 40-60%,
- tequila: 25-55%,
- szampan: 12%.
Aby obliczyć ile czystego alkoholu wypiłeś, wykonaj działanie:
- stężenie % alkoholu w danym napoju * ilość wypitego napoju w ml / 100
Dzieląc uzyskany wynik przez 12,5 ml, czyli standardową jednostkę alkoholu, dowiesz się ile dawek alkoholu wypiłeś.
Jednostki alkoholu a ryzykowne picie
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, ryzykowne dla zdrowia picie alkoholu to okazjonalne spożywanie jednorazowo więcej niż 6 jednostek alkoholu w przypadku mężczyzn (tzn. więcej niż 3 piwa) i powyżej 4 jednostek alkoholu (tzn. więcej niż 2 piwa) w przypadku kobiet.
W sytuacji codziennego picia alkoholu są to mniejsze dawki. Wskazane jest wówczas zachowanie co najmniej 2 dni abstynencji w tygodniu, najlepiej dzień po dniu.
Przeczytaj też: Czy alkoholizm da się wyleczyć? Miejsca, w których alkoholik otrzyma pomoc
Jednostka alkoholu a promile. Ile promili jest po jednym piwie?
Działanie alkoholu zależy w dużej mierze od jego stężenia w organizmie. Stężenie to jest wyrażane w promilach (‰). Wpływ na nie ma wiele czynników (np. wiek, masa ciała, płeć, genetyka), dlatego przeliczenie ilości spożytego alkoholu na promile jest szacunkowe. Średnio po jednym piwie stężenie alkoholu we krwi wynosi 0,2-0,6‰ godzinę po wypiciu.
Wzór na stężenie alkoholu (w promilach):
- dla mężczyzn: ilość wypitego czystego alkoholu w gramach/masę ciała w kilogramach*0,7,
- dla kobiet: ilość wypitego alkoholu w gramach/masę ciała w kilogramach*0,6.
Warto pamiętać, że liczba promili wzrasta po około 5 minutach od wypicia i szczytową wartość osiąga po 30-45 minutach, następnie spada w wyniku spalania alkoholu w organizmie.
Piłeś alkohol i chcesz szybko wytrzeźwieć? Sprawdź, co ci pomoże, a na co lepiej nie tracić czasu: Jak szybko wytrzeźwieć?
Gdzie sprawdzić, ile mamy promili po alkoholu?
W internecie są dostępne wirtualne alkomaty, jednak tylko badanie krwi jest w pełni wiarygodne. Stężenie alkoholu można również sprawdzić na komisariacie policji. Badanie jest przeprowadzane bardzo czułym alkomatem.
Wedle polskich przepisów prawnych możemy prowadzić samochód mając mniej niż 0,2‰ we krwi. Jeżeli stężenie alkoholu we krwi nie przekracza 0,5‰ - mamy do czynienia z wykroczeniem, natomiast powyżej 0,5‰ - z przestępstwem.
Objawy picia alkoholu według promili
Wpływ alkoholu na funkcjonowanie człowieka zależy przede wszystkim od wartości promili, czyli stężenia alkoholu w organizmie. Główne objawy spożycia alkoholu według promili to:
-
0,2–0,5‰ - rozluźnienie, zwiększenie pewności siebie, mniejsza krytyka, obniżenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, zaburzenia widzenia (osłabienie widzenia przedmiotów, rozpoznawania kształtów, widzenia w ciemności); przy 0,3‰ dwukrotnie obniża się szybkość reakcji podczas prowadzenia samochodu,
-
0,5–0,7‰ - utrzymuje się rozluźnienie i dobre samopoczucie, osłabia samokontrola, pojawiają się nieadekwatne emocjonalne reakcje, jak wybuchy śmiechu bez powodu, następuje wyraźne pogorszenie refleksu, koordynacji wzrokowo-ruchowej, przecenianie swoich możliwości,
- 0,7–2‰ - organizm jest pobudzony, wzmaga się drażliwość, agresja, nie kontrolujemy się, zdarzają się wybuchy złości lub płaczliwość, wzrasta skłonność do zachowań ryzykownych, błędnych wniosków i decyzji, obniża się kontrola popędów (również seksualnych); wzrasta ciśnienie krwi, mogą pojawić się wymioty, które organizm prowokuje, by zapobiec zatruciu alkoholowemu; przy stężeniu alkoholu powyżej 0,8‰ pięciokrotnie wzrasta ryzyko spowodowania wypadku,
- 2–3‰ - przychodzi senność, zaburzenia mowy - seplenienie, bełkotliwa mowa, gubienie wątku, chwiejny chód i zaburzenia równowagi, tracimy kontrolę nad zachowaniem, zwykle nie pamiętamy swoich zachowań i okoliczności z okresu picia.
- 3–4‰ – zazwyczaj zaburzenia świadomości, zmierzające do śpiączki, obniżenie ciśnienia, temperatury ciała, osłabienie odruchów fizjologicznych, brak rekcji na bodźce zewnętrzne, bardzo utrudniony kontakt werbalny.
- powyżej 4‰ – jest to zazwyczaj stan zagrożenia życia, często głęboka śpiączka z całkowitym brakiem kontaktu, zaburzenia funkcji układu oddechowego i naczyniowego, może nastąpić zgon z powodu porażenia ośrodków w mózgu odpowiedzialnych za podstawowe zadania organizmu.
Powyższe objawy dotyczą zdrowej osoby dorosłej pijącej okazjonalnie. Osoby pijące regularnie mogą tolerować większe stężenia alkoholu we krwi. Za dawkę śmiertelną alkoholu uznaje się 5-8 g (a dla dzieci 3 g) czystego alkoholu na 1 kg masy ciała (350-560 g czystego alkoholu dla człowieka o masie ciała 70 kg) i stężenie we krwi wynoszące 5 promili.
Źródła:
L. Cierpiałkowska, J. Chodkiewicz, Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020,
Dane ogólnopolskiej kampanii "Wyhamuj w porę" organizowanej przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA).
Czytaj także:
Najlepsze sposoby na kaca. Lista pomysłów, jak szybciej dojść do siebie po zatruciu alkoholowym
Glukoza na kaca. Dowiedz się, czy jest skuteczna i w jaki sposób działa
Co zjeść na kaca, by poczuć się lepiej? 13 produktów, które warto mieć w lodówce po zakrapianej imprezie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
