Spis treści:
- Bakłażan - wartości zdrowotne
- Kiedy bakłażan jest trujący?
- Objawy zatrucia bakłażanem
- Jak jeść bakłażana?
- Kto nie powinien jeść bakłażana?
Bakłażan - wartości zdrowotne
Bakłażan (łac. Solanum melongena), czyli oberżyna lub psianka podłużna, to bogate w błonnik i składniki mineralne warzywo z rodziny psiankowatych. Bakłażan jest jednym z najczęściej spożywanych warzyw na świecie, głównie w Indiach i krajach afrykańskich. Dostarcza organizmowi związków przeciwutleniających, fitosteroli, witaminy B6, fosforu, miedzi, potasu, wapnia, fosforu i magnezu.
Związki zawarte w bakłażanie mają szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych:
- działają przeciwnowotworowo,
- zapobiegają cukrzycy,
- zapobiegają chorobom sercowo-naczyniowym,
- chronią wzrok,
- pomagają utrzymać prawidłową masę ciała.
Warzywo, podobnie jak inne psiankowate, zawiera jednak związki, które mogą być szkodliwe dla człowieka.
Kiedy bakłażan jest trujący?
Bakłażany zawierają toksyczne glikoalkaloidy - głównie solamarginę i asolazoninę. Związki te mogą powodować zatrucia, często poważne.
Najwięcej glikoalkaloidów występuje w roślinach psiankowatych, do których należą nie tylko bakłażan, ale też pomidor, papryka i ziemniak. Zagrożenie dla zdrowia stanowią zwłaszcza niedojrzałe, zielone ziemniaki (nigdy nie powinniśmy jeść ziemniaków o zielonkawym miąższu) czy niedojrzałe pomidory.
Bakłażan jest najbardziej trujący, gdy jemy go w formie niedojrzałej, co na szczęście zdarza się rzadko. Według badań najwięcej toksycznych glikoalkaloidów w tym warzywie znajduje się kolejno w pąkach kwiatowych, następnie liściach, niedojrzałych owocach, młodych owocach i dojrzałych owocach. O obecności toksyn świadczy gorzki smak warzywa.
Objawy zatrucia bakłażanem
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że trzeba byłoby zjeść dużo bakłażanów, aby pojawiły się objawy zatrucia. Umiarkowane spożycie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Chociaż trzeba pamiętać, że różne czynniki (np. warunki uprawy, klimat) mogą wpływać na zawartość toksycznych glikoalkaloidów w bakłażanach, zatem możemy trafić na mniej lub bardziej szkodliwe okazy.
Zatrucie bakłażanem w przypadku nadmiernego spożycia może wywołać:
- nudności i wymioty,
- bóle brzucha,
- biegunkę,
- obniżenie ciśnienia krwi,
- przyspieszone bicie serca.
W skrajnych przypadkach zatrucie glikoalkaloidami zawartymi w bakłażanach, wywołuje drgawki, śpiączkę i zagrażającą życiu niewydolność krążenia.
Jak jeść bakłażana?
Mimo wszystko bakłażana można spokojnie stosować z umiarem w kuchni. Należy jeść go w postaci dojrzałej i najlepiej po upieczeniu. Obróbka termiczna eliminuje glikoalkaloidy, jednak w znaczącym stopniu dopiero, gdy temperatura jest wyższa niż 170°C. Bakłażan powinien być również wcześniej obrany, ponieważ w skórce znajduje się więcej niechcianych związków niż w miąższu. Przed przygotowaniem warzywo warto pokroić w plastry i posolić, puszcza ono wtedy soki, które po kilkunastu minutach należy zmyć pod bieżącą wodą.
Kto nie powinien jeść bakłażana?
Warto wiedzieć, że bakłażan zawiera nasuninę - związek o działaniu przeciwutleniającym, który wiąże się z żelazem i przyczynia się do jego usuwania z komórek. Dlatego zbyt często tego warzywa nie powinny jeść osoby borykające się z niedoborem żelaza. Z drugiej strony jedzenie bakłażana może być pomocne u osób z nadmiarem pierwiastka w organizmie. Bakłażana nie powinny jeść osoby uczulone na to warzywo. Jeśli po jego zjedzeniu występuje wysypka lub inne objawy alergii, należy wyeliminować go z diety.
Źródła:
M. Bagheri i inni, Evaluation of Solasonine Content and Expression Patterns of SGT1 Gene in Different Tissues of Two Iranian Eggplant (Solanum melongena L.) Genotypes, doi: 10.17113/ftb.55.02.17.4883,
D.G. Barceloux, Potatoes, Tomatoes, and Solanine Toxicity (Solanum tuberosum L., Solanum lycopersicum L.),
Risk assessment of glycoalkaloids in feed and food, in particular in potatoes and potato‐derived products, EFSA Journal, doi: 10.2903/j.efsa.2020.6222.
Czytaj także:
Zatrucie pokarmowe. Jak rozpoznać, zapobiegać i leczyć?
Czy cukinia jedzona na surowo jest trująca i czy trzeba ją obierać?
Czy aronia jest trująca? Oto, na co musisz uważać
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
