Spis treści:
Co to jest rybia łuska (choroba)?
Mianem rybiej łuski określa się grupę rzadkich genetycznie uwarunkowanych chorób, w których na skórze powstają zmiany przypominające łuskę ryb. Poszczególne postaci choroby różnią się od siebie sposobem dziedziczenia oraz obrazem klinicznym.
Rybia łuska może być dziedziczona autosomalnie dominująco, autosomalnie recesywnie oraz w sposób sprzężony z chromosomem X.
Wspólną cechą chorób z grupy rybiej łuski jest nadmierne rogowacenie naskórka (tzw. hiperkeratoza) oraz nadmierne złuszczanie. Wynika ono z nieprawidłowego nagromadzenia zrogowaciałych komórek skóry na jej powierzchni oraz ich usuwania.
Jak wygląda rybia łuska?
Przyjmuje się, że zmiany w postaci rybiej łuski to nawarstwiające się, rogowaciejące płaty skórne pokrywające niekiedy prawie całe ciało, o wielkości kilku centymetrów. Mogą mieć kształt rombów i wielokątów. Co charakterystyczne, zmiany nachodzą na siebie dachówkowato, stąd podobieństwo do rybich łusek. Płaty mogą mieć kolor żółty lub brązowy.
Rybią łuskę dziedziczną można podzielić na cztery główne grupy:
- rybia łuska zwykła (najczęstsza postać, czasami współistnieje z atopowym zapaleniem skóry, zmiany pojawiają się w pierwszych miesiącach życia, to złuszczające zmiany przypominające jasnoszare łuski),
- rybia łuska o dziedziczeniu recesywnym sprzężonym z płcią (pojawia się łagodny rumień na skórze, w ok. 3.-4. miesiącu życia rozwija się tzw. objaw brudnej szyi - ciemnobrązowe łuski pokrywają skórę karku, a także tułowia i fragmenty kończyn),
- rybia łuska jeżasta,
- erytrodermia ichtiotyczna.
Rybią łuskę dzieli się również na dwa główne typy:
- postać niesyndromiczną - objawy dotyczą wyłącznie skóry,
- postać syndromiczną - pojawiają się też objawy z innych narządów.
Aby określić, na jaki typ rybiej łuski choruje pacjent, wykonuje się badanie genetyczne, badanie aktywności sulfatazy steroidowej oraz analizę wycinka skóry.
Rybia łuska nabyta
Rybia łuska nabyta charakteryzuje się zmianami podobnymi do zwykłej rybiej łuski. Zmiany pojawiają się głównie w stanach osłabienia organizmu, z towarzyszącymi chorobami przewlekłymi np. niektórych chorobach nowotworowych, w zespołach złego wchłaniania, we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, w chorobach wątroby. Schorzenie ustępuje samoistnie po wyleczeniu schorzenia, które ją wywołało. Jeżeli choroba podstawowa jest trudna w leczeniu, należy stosować leczenie miejscowe.
Leczenie rybiej łuski
Leczenie rybiej łuski jest tylko objawowe. Podstawą jest odpowiednia pielęgnacja i natłuszczanie. Zewnętrznie stosuje się maści salicylowe oraz z dodatkiem mocznika o działaniu złuszczającym i zmiękczającym oraz kąpiele z dodatkiem sody lub soli kuchennej.
Chorzy otrzymują również leki z grupy retinoidów, które należy przyjmować przez wiele miesięcy, a następnie zmniejsza się dawki do dawek podtrzymujących. Leczenie powinno być prowadzone przez całe życie, bowiem odstawienie leków powoduje nawrót choroby.
W przypadku pojawienia się pęcherzy lekarz może wprowadzić tymczasowe stosowanie glikokortykosteroidów.
Niestety, retinoidy są obarczone wieloma działaniami ubocznymi, istnieje wiele przeciwwskazań do ich stosowania, i wymagają ścisłego reżimu podczas leczenia (przede wszystkim stałe kontrole laboratoryjne i lekarskie). Podczas leczenia istnieje też konieczność antykoncepcji, gdyż leki te mają udowodnione szkodliwe działanie na rozwijający się płód.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 23.08.2010.
Więcej na temat chorób skóry:
Atopowe zapalenie skóry: objawy, pielęgnacja, dieta i jadłospis
Łuszczyca krostkowa – objawy, leczenie i pielęgnacja skóry
Łuszczyca głowy – objawy, leczenie, czy jest zaraźliwa?
Wysypka – przyczyny wysypki, rodzaje + zdjęcia
Wysypka jak kaszka – skąd się bierze?
Domowe sposoby na wysypkę. Jak leczyć uczulenie skórne i inne zmiany?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
