Czego unikać?
Nowotwór to niekontrolowany rozrost komórek. Aby do niego doszło muszą zostać zniesione wewnątrzkomórkowe systemy zabezpieczeń kodowane przez specjalne geny. Gdy komórka często ulega podziałowi łatwiej o takie mutacje. Dlatego szczególnie do rozwoju stanów przednowotworowych i samych nowotworów predysponują:
- palenie papierosów, ponieważ produkty ich spalania i wysoka temperatura podrażniają nabłonek,
- przewlekłe urazy mechaniczne związane z ostrymi brzegami zębów, nieprawidłowymi uzupełnienieniami protetycznymi,
- zakażenie niektórymi wirusami (EBV, HPV), które pobudzają komórki do podziału,
- niezbilansowana dieta uboga w żelazo i witaminy A oraz B.
Wszystkie wyżej wymienione sytuacje pobudzają nabłonek do nadmiernego podziału, podczas którego łatwiej o błąd maszyny podziałowej komórki i rozwój nowotworu.
Przeczytaj: O nowotworach jamy ustnej...
Na co konkretnie zwrócić uwagę?
Mutacja w komórce i co z tego? Pacjent powinien zwracać uwagę i zgłaszać lekarzowi długo występujące stany zapalne, owrzodzenia czy blizny a także nadmierne rogowacenie błony śluzowej (szczególnie często języka). Poniżej przedstawię kilka najczęściej spotykanych zmian przednowotworowych.
Choroba Bowena - jest to zmiana powstająca na błonie śluzowej jamy ustnej, policzków, najczęściej w okolicy kątów ust, a także na podniebieniu, wargach i języku. Uwagę powinna zwracać biaława plama lub białawe brodawkowate wyrośla. Ocenia się, że 50-100% choroby może ulec zezłośliwieniu.
Erytroplazja Queyrata - choroba ta występuje rzadziej niż poprzednia, a objawia się, jako gładka, nieco ziarnista dobrze ograniczona czerwona plama. Stanowi ona podłoże dla raka kolczystokomórkowego a szansa na zezłośliwienie waha się od 25 do 50%.
Leukoplakia - objawia się, jako blade zmętnienie nabłonka języka, wargi dolnej lub policzka, w późniejszej fazie, jako szarobiałe plamy często brodawkowate. Mogą one krwawić lub ulegać owrzodzeniu. Około 5-8% zmian może przejść w nowotwór.
Brodawczaki – są to drobne, kalafiorowa te guzy występujące na błonie śluzowej policzków, wargach, języku. Zwykle są niebolesne jednak maja dużą tendencję do krwawień. Uważa się, że w ich powstawaniu mają znaczenie wirusy. Niekiedy zmiany te od początku mają charakter raka brodawkowatego.
Polecamy: Jakie choroby dotyczą języka?
Na zakończenie chciałbym szczególnie podkreślić rolę i zachęcić do obserwowania długotrwałych zmian śluzówki i konsultowania ich z lekarzem, ponieważ we wstępnym stopniu zaawansowania mogą one łatwo zostać wyleczone zanim dojdzie do procesu nowotworowego.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
