Konflikt serologiczny to choroba płodu, a później dziecka, która bierze się z niezgodności serologicznej. Pojawia się w przypadku, gdy matka dziecka ma krew o czynniku Rh-, a ojciec Rh+. Zdarza się, że maluch dziedziczy po ojcu dodatni czynnik. Przez to organizm matki zaczyna traktować płód jak ciało obce - wytwarza przeciwciała, które mogą być niebezpieczne dla płodu, a po urodzeniu powodować nawet choroby hemolityczne.
Niebezpieczeństwo konfliktu serologicznego pojawia się zwłaszcza w drugiej ciąży. Podczas pierwszej organizm matki nie ma czasu, aby odpowiednio przygotować się do "ataku". O konflikcie dowiaduje się bowiem dopiero po zetknięciu z krwią płodu, czyli najczęściej podczas porodu. Inne sytuacje:
- poronienie,
- cesarskie cięcie,
- badania prenatalne,
- odklejenie się łożyska,
- krwotoki,
- zabiegi wewnątrzmaciczne.
Wszystkie opisywane sytuacje są jednak niewystarczające do pojawienia się konfliktu w pierwszej ciąży, ponieważ początkowo przeciwciała są bardzo słabe. Swoje właściwości rozwijają dopiero po kilku miesiącach i zaatakują podczas kolejnych ciąż.
Zdecydowana większość kobiet nie doświadczy konfliktu serologicznego. Dotyczyć on może bowiem jedynie kobiet, które nie posiadają Antygenu D, czyli mają krew o czynniku Rh-. Szacuje się, że to jedynie 15 proc. pań.
Konflikt serologiczny - rodzaje
Ciężka żółtaczka
Jedna z najrzadszych odmian konflikty serologicznego. Zazwyczaj występuje w pierwszej dobie. U dziecka gwałtownie wzrasta wówczas bilirubina. Może to prowadzić nawet do uszkodzenia mózgu. Konieczna jest natychmiastowe wdrożenie leczenia, które prowadzić powinno do obniżenia poziomu bilirubiny we krwi. Zdarza się, że po ciężkiej żółtaczce dziecko traci słuch. W przyszłości u dziecka może pojawić się padaczka.
Anemia
Najłagodniejsza i najczęstsza forma konfliktu serologicznego. Objawy - powiększona śledziona i wątroba. Po odpowiednim leczeniu nie stanowi to zagrożenia dla dziecka, które w przyszłości normalnie się rozwija.
Uogólniony obrzęk płodu
Niezwykle rzadka odmiana konfliktu serologicznego. Przeciwciała matki powodują zaburzenia krążenia u dziecka, które prowadzą do obrzęków w wewnętrznych narządach, np. w otrzewnej. Zazwyczaj skutkuje to obumarciem płodu.
Rozpoznanie konfliktu serologicznego
Na początku ciąży lub na etapie planowania potomstwa dobrze jest oznaczyć z partnerem czynniki Rh, aby sprawdzić, czy istnieje ryzyko konfliktu serologicznego. Poza tym:
- Konieczne jest wykonywanie regularnego USG w ciąży.
- Kobiety z Rh- powinny mieć sprawdzony poziom przeciwciał przed ciążą. Badanie to należy powtórzyć w 28 tygodniu ciąży.
- Ciężarne, u których wykryto przeciwciała powinny sprawdzać ich poziom w 28,32 i 36 tygodniu ciąży.
Leczenie konfliktu serologicznego
Leczenie konfliktu serologicznego zależy od poziomu przeciwciał wytwarzanych przez ciężarną. Przy niskim często nie podejmuje się żadnego leczenia. Gdy przeciwciała zagrażają dziecku, stosuje się leczenie, które ma obniżyć ich poziom. W rzadkich przypadkach dochodzi do wcześniejszego porodu, a następnie transfuzji krwi u dziecka.
Więcej o badaniach w ciąży:
Badania prenatalne - kiedy zrobić i jak wyglądają?
Test PAPPA - na czym polega?
USG w ciąży
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
