Spis treści:
- Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza)
- Jaką rolę w stawach pełni kwas hialuronowy?
- Kwas hialuronowy na stawy – na czym polega zabieg?
- Kwas hialuronowy na stawy – wskazania do zabiegu
- Kwas hialuronowy na stawy – efekty leczenia
- Kwas hialuronowy na stawy – bezpieczeństwo
- Inne nieoperacyjne metody leczenia osteoartozy
- Jak dbać stawy?
Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza)
Osteoartroza to coraz powszechniejsze schorzenie. Polega na postępującej utracie chrząstki stawowej, bez zdolności naprawy chrząstki pokrywającej, oraz chorobie błony maziowej i zmianach wartości płynu. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty sprawności u ludzi w wieku średnim i starszym. Najczęściej dotyka osób powyżej 65. roku życia, ale coraz częściej występuje również u osób powyżej 35. roku życia. Badania wskazują, że dotyczy ona głównie kobiet.
Osteoartroza może występować w każdym stawie, w którym znajduje się chrząstka szklista. Najczęściej zmiany dotyczą bioder i kolan, które poddawane są największym obciążeniom. Do tej choroby przyczyniają się zarówno czynniki zewnętrzne, jak i miejscowe. Do tych pierwszych zaliczamy:
- brak ruchu,
- urazy komunikacyjne i sportowe,
- predyspozycje genetyczne,
- praca w pozycji stojącej,
- dźwiganie ciężkich przedmiotów,
- nadwaga.
Natomiast do czynników miejscowych należą:
- urazy stawu,
- wady wrodzone i zniekształcające,
- dysplazja stawu biodrowego,
- martwica kości i zaburzenia hormonalne.
Proces chorobowy dotyka mięśni, aparatu torebkowo-więzadłowego stawu, powierzchni stawowych, warstwy podchrzęstnej kości, a nierzadko również sąsiadujących stawów.
Jaką rolę w stawach pełni kwas hialuronowy?
W ostatnich latach wprowadzono do leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów kwas hialuronowy – główny składnik płynu stawowego. W warunkach fizjologicznych hialuronian (sól kwasu hialuronowego) jest związkiem syntetyzowanym i wydzielanym do płynu stawowego przez komórki błony maziowej – synowiocyty. Warunkuje on lepko-sprężyste właściwości płynu stawowego oraz odgrywa istotną rolę w prawidłowym ruchu stawu. W przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów zmniejsza się stężenie hialuronianu. Aby temu zapobiec, stosuje się metodę wiskosuplementacji, czyli wstrzykiwania kwasu hialuronowego do stawu.
Kwas hialuronowy na stawy – na czym polega zabieg?
Zastosowanie kwasu hialuronowego na stawy polega na dostawowej suplementacji kwasu hialuronowego w bezbolesnych iniekcjach (zastrzykach), podawanych w 7-dniowych odstępach i powtarzanych od trzech do pięciu razy.
Zabieg wiskosuplementacji powoduje wzrost lepkości i elastyczności płynu stawowego, jego odżywienie oraz zwiększenie poślizgu chrząstki stawowej, co poprawia warunki biomechaniczne stawu. Substancja ta zapewnia płynny ruch i zmniejsza tarcie powierzchni stawowych, a jednocześnie jest źródłem związków odżywczych dla chrząstki. Aby skorzystać z tej metody leczenia, należy udać się do lekarza ortopedy.
Kwas hialuronowy na stawy – wskazania do zabiegu
Kwas hialuronowy na stawy stosuje się, gdy dokucza ból stawów spowodowany chorobą zwyrodnieniową. Jest to metoda polecana wtedy, kiedy inne metody terapeutyczne – leki przeciwbólowe, leki przeciwzapalne, fizjoterapia, glikokortykosteroidy, obniżenie masy ciała – nie przyniosły pożądanych rezultatów. Ale nie tylko.
Kwas hialuronowy na stawy coraz częściej podaje się osobom poniżej 30. roku życia. Związane jest to z przeciążeniem stawów kolanowych w wyniku uprawiania sportów. Nierzadko, zwłaszcza u kobiet, dochodzi do tzw. konfliktu rzepkowo-udowego, którego przyczyną jest nieprawidłowy ruch rzepki doprowadzający do rozmiękania chrząstki w stawie rzepkowo-udowym i w konsekwencji do silnego bólu kolana. Podanie kwasu hialuronowego osobom młodym powoduje odżywienie chrząstki, ustąpienie bólu i szybki powrót do pełnej sprawności.
U osób powyżej 60. roku życia dochodzi do powstania zmian zwyrodnieniowych stawów, zwłaszcza kolanowych i biodrowych. Podanie kwasu hialuronowego dostawowo pozwala znacznie zmniejszyć ból, zwiększyć zakres ruchomości w stawie. Zastrzyki te są czasem jedynym, bezoperacyjnym sposobem poprawiającym funkcjonowanie pacjentów oczekujących na zabieg wycięcie segmentu chorobowego stawu.
Kwas hialuronowy na stawy – efekty leczenia
Kwas hialuronowy stosowany na stawy nie powoduje efektów ubocznych. Zauważalna poprawa występuje u pacjentów z pierwszym stopniem zmian radiologicznych w stawie (do ok. 90%), chociaż u pacjentów z czwartym stopniem zaawansowania choroby dochodzi do znacznego złagodzenia dolegliwości (ok. 40-50%). Co ciekawe, przy drugiej serii iniekcji pacjenci zgłaszają znacznie szybszą poprawę i zmniejszenie dolegliwości bólowych (ok. 80%).
Wiskosuplementacja stanowi istotny krok w zmniejszaniu dolegliwości bólowych i poprawie ruchomości stawów u pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi. Najczęstszym stawem „wymagającym” podania kwasu hialuronowego jest staw kolanowy i biodrowy. Ważne jest, aby iniekcje podawane były systematycznie w odstępach około siedmiu dni. Po upływie pół roku należy podać kolejny zastrzyk tzw. przypominający
– wyjaśnia dr n. med. Marcin Drygalski, ortopeda.
Kwas hialuronowy na stawy - bezpieczeństwo zabiegu
Stosowanie kwasu hialuronowego na stawy w formie iniekcji jest zabiegiem w pełni bezpiecznym. Po podaniu zastrzyku można powrócić do zaplanowanych czynności. Nie ma powikłań, a wykonany prawidłowo zabieg jest bezbolesny. W celu zastosowania tej metody leczenia, wymagane jest badanie lekarskie, badania dodatkowe (USG, MRI, RTG) i ustalenie najlepszego schematu podawania zastrzyków z kwasem hialuronowym.
Inne nieoperacyjne metody leczenia osteoartozy
W terapii zmian zwyrodnieniowych stawów stosuje się również inne nieinwazyjne metody leczenia, m.in.:
- leki przeciwbólowe,
- niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- steroidowe leki przeciwzapalne,
- fizykoterapia.
Leki przeciwbólowe
Leczenie przeciwbólowe, stosowane najczęściej w pierwszej fazie choroby, ma na celu nie tylko eliminację lub minimalizację bólu, lecz również, poprzez jego redukcję, zmniejszenie odruchowego napięcia mięśni.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Gdy oprócz bólu występuje obrzęk, wysięk lub wzmożone ucieplenie stawu, pojawiają się wówczas wskazania do zastosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Należy je aplikować bardzo ostrożnie osobom z przebytą chorobą wrzodową, chorobami nerek, nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami krzepliwości krwi.
Steroidowe leki przeciwzapalne
Steroidowe leki przeciwzapalne są ważną, ale i niebezpieczną bronią w walce z chorobą zwyrodnieniową. Są to preparaty hormonalne o bardzo silnym działaniu przeciwzapalnym; do stosowania miejscowo lub ogólnie (w zależności od sposobu podania). Przeciwwskazaniami do zastosowania tej metody są stany zakaźne ostre (bakteryjne, grzybicze, wirusowe), choroba wrzodowa żołądka, nasilona osteoporoza, zaburzenia psychiczne, niewydolność nerek, jaskra oraz cukrzyca. Niestety stosowanie leków steroidowych prowadzi do krystalizacji leku w stawie i uszkodzenia chrząstki stawowej.
Fizykoterapia
Z osteoartozą można też walczyć metodami niefarmakologicznymi. Ważną rolę odgrywa fizykoterapia połączona z odpowiednią rehabilitacją. Rehabilitacja ruchowa jest niezwykle istotna, gdyż zapobiega zahamowaniu odżywiania stawów przez organizm, usztywnieniu, zanikom mięśni i wiotczeniu więzadeł.
Jak dbać stawy?
Aby stawy służyły nam jak najdłużej, ważna jest odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w produkty zawierające wapń, witaminę D, witaminę C oraz mangan, które mają ważne znaczenie dla zachowania formy ruchowej. Oprócz diety warto również pamiętać o aktywności fizycznej oraz o prawidłowej wadze ciała. Nadwaga to główna przyczyna choroby zwyrodnieniowej stawów.
Wykorzystano materiały informacyjne Kostrzewa PR/ ws. Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 10.04.2013.
Czytaj także:
Ból kolana. Jakie mogą być przyczyny bólu w kolanie i kiedy pójść do lekarza
Gonartroza (zwyrodnienie stawu kolanowego) – objawy, rozpoznanie, leczenie i ćwiczenia
Koksartroza – przyczyny, objawy, postępowanie, ćwiczenia na zwyrodnienie stawu biodrowego
Endoproteza stawu biodrowego - co to jest, wskazania, jak przebiega operacja
Jak powinna wyglądać dieta w chorobach stawów?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
