Cele leczenia
Głównymi celami terapii anorexia nervosa są pomoc dziewczynie w zrozumieniu istoty choroby, w dostrzeżeniu konieczności rozpoczęcia specjalistycznego leczenia, a także uświadomienie, że utrzymujące się objawy mogą zagrażać jej zdrowiu i życiu. Na początku terapii dąży się do tego, aby chorująca dziewczyna osiągnęła minimalną masę ciała, adekwatną do jej wieku i wzrostu. Trzeba jednak zaznaczyć, że intensywny/gwałtowny przyrost masy ciała może spowodować silny lęk przed otyłością.
Istotnymi celami leczenia dziewcząt z anoreksją psychiczną są także korygowanie niewłaściwych zachowań żywieniowych oraz uczenie zasad prawidłowego odżywiania się. Ponadto trzeba się starać przekonać dziewczęta do zaprzestania stosowania patologicznych sposobów obniżania masy ciała. Celem leczenia jest także rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, bez konieczności odwoływania się do patologicznych zachowań żywieniowych.
Przeczytaj: Anoreksja - gdy choruje ciało i dusza
Kiedy do szpitala?
Wskazaniami do przyjęcia dziewczyny z anoreksją psychiczną do szpitala są najczęściej bardzo niska masa ciała, stwierdzenie poważnych zaburzeń fizjologicznych, próby samobójcze, nieskuteczność metod i form leczenia ambulatoryjnego, brak specjalistów w dziedzinie analizowanego schorzenia w miejscu zamieszkania pacjentki.
Głównymi celami hospitalizacji są: przyrost masy ciała, poprawa stanu somatycznego, rozwijanie umiejętności prawidłowego odżywiania się oraz zmniejszenie skutków wyniszczenia organizmu. Trzeba jednak zaznaczyć, że skuteczność leczenia w trybie stacjonarnym (hospitalizacja) jest raczej niska. Po wypisaniu pacjentek ze szpitala dość często dochodzi do nawrotu choroby.
Głównymi celami leczenia dziewcząt z anoreksją psychiczną w trybie ambulatoryjnym są: zwiększenie masy ciała, poprawienie stanu somatycznego, ograniczenie/zaniechanie stosowania niewłaściwych sposobów obniżania masy ciała, rozwijanie umiejętności prawidłowego odżywiania się. Zaletą leczenia w trybie ambulatoryjnym jest to, że dziewczęta mogą kontynuować naukę/pracę, kontaktować się z przyjaciółmi, znajomymi, rodziną.
Strategie leczenia
W leczeniu anorexia nervosa szczególne znaczenie ma wybór i zastosowanie odpowiednich strategii terapeutycznych.
Wybrane strategie terapii anorexia nervosa
|
Rodzaj terapii |
Założenia |
Metody, |
Rezultaty |
|
Terapia |
– przeciwdziałanie skutkom wyniszczenia organizmu – stabilizacja masy ciała – farmakoterapia – leczenie i przeciwdziałanie skutkom choroby |
– hospitalizacja – leczenie – leki (przeciw- – terapia hormo-nalna |
– poprawa stanu somatycznego pacjentki |
|
Terapia |
– „oddzielenie” pacjentki od dysfunkcjonalnej rodziny – złagodzenie |
– psychoterapia wglądowa – psychoterapia oparta na związku psychoterapeutycznym |
– nazywanie – konstruktywne radzenie sobie z emocjami – akceptacja |
|
– budowanie – zaangażowanie pacjentki w rozwój psychoseksualny |
– psychoterapia wspierająca |
||
|
Terapia |
– „tu i teraz” – wytworzenie więzi psychoterapeutycznej – zmiana patologicznych zachowań żywieniowych |
Behawioralne techniki wzmocnień pozytywnych, negatywnych oraz wygaszania wzmocnień: – izolacja od rodziny – nagradzanie przyrostu wagi, karanie za jej ubytek – „polityka – desensytywizacja – konfrontacja z produktami wywołującymi Techniki – psychoedukacja – dostarczenie pacjentce i jej rodzinie informacji na temat choroby – zmiana dezadaptacyjnych „myśli automatycznych” – zapisywanie przez chorą w dzienniczku myśli, które towarzyszą jej w ciągu dnia w różnych sytuacjach |
– poprawa stanu somatycznego i psychicznego pacjentki – radzenie sobie z emocjami i zachowaniami w różnych |
|
– poszukiwanie innych rozwiązań problemów |
|||
|
Terapia rodzinna |
– prowadzona w trybie ambulatoryjnym – podstawą rozpoczęcia jest stabilny stan zdrowia dziewczyny – aktywne uczestnictwo w terapii wszystkich członków rodziny – zmiana dysfunkcjonalnych elementów struktury sytemu rodzinnego – różna częstotliwość sesji terapeutycznych – rodzina musi mieć czas na zmiany |
Wielość i różnorodność metod i technik w zależności od podejścia, np.: – pozytywna – interwencja – stałe zalecenie – rozmowy – pisanie listów – techniki – pytania cyrkularne |
– przyspieszenie procesu osiągnięcia niezależności przez pacjentkę – poprawa jej stanu somatycznego i psychicznego – podniesienie – poprawa obrazu siebie – wyeliminowanie niewłaściwych nawyków żywieniowych – zaprzestanie |
Źródło: opracowanie własne.
Wieloletnie doświadczenia badawcze i kliniczne w dziedzinie analizowanego problemu pokazują, że najskuteczniejszą formą leczenia anorexia nervosa są oddziaływania psychoterapeutyczne stosowane zarówno wobec chorujących dziewcząt, jak i ich rodzin.
Przeczytaj: Anoreksja a relacje z rodzicami
Niepowodzenia
Trafna diagnoza i zastosowanie odpowiednich metod i form leczenia mogą sprzyjać szybkiemu powrotowi do zdrowia. Wyniki badań katamnestycznych pokazują, że u ok. 40–77% dziewcząt następuje całkowite wyzdrowienie. Należy wyraźnie zaznaczyć, że ok. 10–20% osób chorujących na anoreksję umiera. Przyczynami śmierci są najczęściej niedożywienie i/lub samobójstwo.
Fragment pochodzi z książki „Pedagogiczna diagnoza i profilaktyka zaburzeń odżywiania się u młodzieży szkolnej”, autor Marta Kowalczyk, Kraków 2008. Publikacja za zgodą wydawcy. Bibliografia dostępna w redakcji.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
