Nadżerka szyjki macicy to jedna z najczęstszych zmian stwierdzanych u kobiet. Jednak czasem, z powodu nieścisłości nazewnictwa, lekarz i pacjentka różnie rozumieją nadżerkę. Opiszemy, czym właściwie jest nadżerka.
Gdzie się znajduje?
Zacznijmy od tego, gdzie lokalizuje się nadżerka. Jest ulokowana na szyjce macicy. Ginekolog podczas badania z wziernikiem uwidacznia tzw. tarczę szyjki macicy. Prawidłowo jest ona koloru jasnoróżowego, widać ją jako okrągły, tkankowy pierścień z małym otworem pośrodku, który jest wejściem do macicy. W przypadku nadżerki na szyjce macicy pojawiają się czerwone plamki, najczęściej wychodzące od jej ujścia. Mogą to być zmiany dwojakiego rodzaju – możemy mieć do czynienia z prawdziwą nadżerką lub nadżerką rzekomą, czyli ektropią.
Nadżerka prawdziwa
Jest to ubytek tkanki nabłonkowej pokrywającej szyjkę macicy. Przypomina to otarcie lub owrzodzenie, kiedy ciągłość powierzchni nabłonka jest przerwana i odsłonięte zostają głębsze warstwy tkanki. Zmiana taka powstaje najczęściej wskutek zakażenia, rzadziej w następstwie urazu lub działania ciał obcych.
Nadżerka rzekoma, czyli ektropia
To sytuacja, w której na najbardziej zewnętrzną powierzchnię szyjki macicy, normalnie pokrytą nabłonkiem płaskim, „wychodzi” nabłonek gruczołowy z wnętrza kanału szyjki. U młodych kobiet taki stan jest bardzo częsty, a zjawisko uważa się za fizjologiczne. Przeważnie cofa się ono w miarę dojrzewania.
„Ginekolog stwierdził u mnie nadżerkę...”
Nadżerki przeważnie nie powodują żadnych objawów. Czasem mogą to być krwawienia, najczęściej kontaktowe – po stosunku płciowym lub badaniu ginekologicznym. Niektóre kobiety mogą odczuwać dolegliwości bólowe lub zauważać nietypową wydzielinę z pochwy. Jednak w zdecydowanej większości przypadków nadżerka wykrywana jest przypadkowo podczas badania ginekologicznego.
„...i zrobił dodatkowe badania”
Jeśli lekarz stwierdził nadżerkę, kolejnym krokiem będzie pobranie cytologii. To badanie odpowie na pytanie, czym dokładnie jest obserwowana zmiana. Najważniejszą kwestią do rozwiązania jest wykluczenie stanu przedrakowego lub raka szyjki macicy. To dlatego nadżerka musi być dokładnie diagnozowana, ponieważ może przypominać lub ukrywać w sobie zmiany nowotworowe. Innym badaniem diagnostycznym jest kolposkopia, która pozwala na obejrzeniu szyjki macicy pod mikroskopem. Ginekolog może wtedy dokładniej ocenić charakter zmian.
Polecamy: Cytologia - co to takiego
„Co dalej z moją nadżerką?”
Dalsze postępowanie zależy od wyniku badań diagnostycznych, przede wszystkim cytologii, a także od wieku pacjentki, jej dolegliwości i faktu, czy rodziła ona już czy nie. Jeśli cytologia była w normie lub wykazała tylko zmiany zapalne (grupa I i II), właściwie nie stosuje się leczenie, ale wskazana jest regularna obserwacja nadżerki. Gdy natomiast w badaniu cytologicznym wykazano komórki dysplastyczne, należy zastanowić się nad opcjami leczenia.
W większości przypadków nie musi być konieczna interwencja lekarska, a tylko systematyczna kontrola zmian. Dysplazja oznacza bowiem komórki nieprawidłowe, które mogą, ale nie muszą przekształcić się w raka. Rozwój ten jest powolny, więc stałe wizyty u ginekologa wystarczają, aby wychwycić niepokojące zmiany. Na pewno preferuje się postawę „obserwacji” u pacjentek, które jeszcze nie rodziły, żeby oszczędzić jej zabiegów na szyjce macicy. Podczas ciąży, zwłaszcza tej pierwszej, szyjka macicy pełni kluczową rolę, a zabiegi na niej wykonywane mogą zaburzać jej funkcje.
Polecamy: Rak szyjki a cytologia
Kiedy trzeba leczyć nadżerkę?
Bywa jednak, że konieczne jest leczenie, ponieważ obraz cytologiczny jest niepokojący lub pacjentka odczuwa dolegliwości, a także gdy boi się rozwoju poważnej choroby. Dostępne metody to wypalanie chemiczne lub za pomocą prądu elektrycznego (elektrokoagulacja) oraz zamrażanie (kriokoagulacja). Są to zabiegi miejscowe, bezbolesne, nie uszkadzające zbytnio szyjki macicy. Wymagają jednak dość długiego okresu gojenia, nawet 30-40 dni, podczas którego mogą występować nieprzyjemne upławy, a nawet mierne krwawienia. Bardziej inwazyjne leczenie chirurgiczne w leczeniu nadżerki stosuje się obecnie bardzo rzadko.
Jak długo nie mogę współżyć?
W czasie gojenia wskazane jest też wstrzymanie się od współżycia, a na pewno unikanie głębokiej penetracji i używanie prezerwatyw. Zanim szyjka macicy pokryje się nową, zdrową tkanką jest bardzo wrażliwa. Ruchy prącia czy działanie nasienia może uszkadzać delikatną powierzchnię szyjki i skutkować krwawieniem. Na czas miesiąca po zabiegu można stosować inne formy zbliżenia niż stosunek dopochwowy, a najlepiej, jeśli to kobieta zadecyduje kiedy i jaki rodzaj współżycia jej odpowiada.
Pamiętaj! Nadżerka nie jest sama w sobie poważnym zagrożeniem, jednak należy ją regularnie kontrolować u ginekologa. W ogromnej większości przypadków stwierdzona nadżerka to nadżerka rzekoma (ektropia), która nie wymaga leczenia. Upewnij się, że Ty i Twój lekarz rozumiecie to samo przez nadżerkę.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
