Opinia, że słodycze powodują nadaktywność, nadpobudliwość oraz trudności w koncentracji u dzieci, jest znana od dawna (w 1973 r. pediatra i alergolog Benjamin Feingold zapoczątkował pogląd, że sztuczne barwniki, aromaty i salicylany dodawane do żywności powodują nadpobudliwość u dzieci). Tym bardziej może was zaskoczyć, że badania naukowe wcale jej nie potwierdzają. To jeden z popularniejszych mitów zdrowotnych!
Czy cukier powoduje nadaktywność u dzieci?
Nie. Cukier nie powoduje nadaktywności i nadpobudliwości u dzieci, ale może mieć niewielki wpływ tylko u nielicznych dzieci – wynika z badań naukowych.
Już w latach 90. XX wieku w czasopiśmie JAMA opublikowano analizę badań, z której wynikało, że „cukier (głównie sacharoza) nie wpływa na zachowanie i zdolności poznawcze dzieci”. Nie odnotowano, aby dzieci w jakikolwiek szczególny sposób stawały się po spożyciu cukru nadaktywne lub miały problemy ze skupieniem uwagi. Chociaż autorzy badania pod kierunkiem dr. Marka Wolraicha zaznaczyli, że pewne podgrupy dzieci być może reagują nieco bardziej niż pozostałe na spożycie cukru. Nie są to jednak znaczące zmiany.
W innym badaniu pokazano, jak silny jest „efekt placebo” w przypadku tego popularnego mitu. Naukowcy chłopcom w wieku od 5 do 7 lat podawali napój słodzony sztucznym słodzikiem (aspartamem), po czym poinformowali niektóre mamy o tym, że ich dzieci otrzymały płyn słodzony cukrem. Te kobiety częściej oceniały zachowanie swoich dzieci jako nadpobudliwe. W zainscenizowanej zabawie z udziałem chłopców i ich mam zauważono również, że więcej razy zwracały swoim dzieciom uwagę i trzymały się ich bliżej niż mamy, którym nie powiedziano, że uczestnicy otrzymali cukier.
Naukowcy zajmujący się zachowaniami dzieci uważają, że opinia na temat wpływu słodyczy na nadmierne pobudzenie dziecka wynika ze zbiegu okoliczności. Dzieci są bardziej aktywne podczas zabawy, np. imprezy urodzinowej, bo są podekscytowane i szczęśliwe, a nie dlatego że mają cukier w organizmie. Obecność słodyczy na takich spotkaniach tylko wzmacnia u rodziców przekonanie o jego wpływie na zachowanie malców.
Mimo wszystko, uważaj na cukier
Cukier, szczególnie ten dodawany do napojów i żywności, jest składnikiem diety, na który trzeba bardzo uważać. Nadmierne spożywanie prowadzi do otyłości, cukrzycy, nadciśnienia i nowotworów, dlatego eksperci zalecają ograniczanie cukru do 10% zapotrzebowania energetycznego człowieka, a najlepiej do 5%. U dziecka granicą tą będzie 3-5 łyżeczek cukru dziennie.
Z zaleceń żywieniowych dla dzieci na temat cukru wynika, że:
- Nadmierne spożycie produktów bogatych w cukier prowadzi do niedoboru ważnych składników odżywczych: witamin (A, E, C, z grupy B oraz kwasu foliowego) i składników mineralnych (np. wapnia, żelaza, magnezu oraz cynku).
- Spożywanie zbyt dużej ilości cukru wiąże się z ryzykiem rozwoju próchnicy. Dzieci, które jedzą słodycze kilka razy dziennie częściej mają próchnice i przedwcześnie tracą zęby w porównaniu z dziećmi spożywającymi słodycze sporadycznie.
- Ograniczone powinny być przede wszystkim słodzone napoje oraz słodycze. Dzieci mogą za to bez większych ograniczeń zjadać słodkie świeże, nieprzetworzone owoce oraz naturalne cukry pochodzące z produktów mlecznych.
Źródła:
L. Kłosiewicz-Latoszek, Jaka ilość cukru jest bezpieczna dla zdrowia?, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej,
M.L. Wolraich, The effect of sugar on behavior or cognition in children. A meta-analysis, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7474248.
Czytaj także:
Obalamy mity: Czy kawa faktycznie odwadnia?
Obalamy mity: Czy witamina C jest dobra na odporność i przeziębienie?
Picie kawy w ciąży. Czy kofeina powoduje nadpobudliwość u dziecka?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
