Spis treści:
- Czym jest świerzb?
- Świerzb – początkowe stadium. Jak wygląda?
- Początkowe stadium świerzbu – zdjęcia
- Diagnozowanie świerzbu w początkowym stadium
- Leczenie świerzbu w początkowym stadium
Czym jest świerzb?
Świerzb to zakaźna choroba wywoływana przez świerzbowca ludzkiego (łac. Sarcoptes scabiei), pasożyta należącego do roztoczy. Jest on niewidoczny gołym okiem, za to potrafi wywołać wiele nieprzyjemnych dolegliwości. Wgryza się w skórę i kopie w niej tunele, w których składa jaja. Wywołuje to silny świąd i zmiany skórne. Świerzb wymaga leczenia pod kontrolą specjalisty.
Świerzb – początkowe stadium. Jak wygląda?
Pierwsze objawy świerzbu pojawiają się 2-4 tygodnie od zarażenia. W początkowym stadium choroby występuje intensywny świąd skóry, który nasila się w nocy i po rozgrzaniu ciała, np. po kąpieli. Towarzyszą temu zmiany skórne w postaci grudek, pęcherzyków, które są efektem drążenia przez pasożyta pod powierzchniową warstwą skóry tuneli. W początkowym stadium świerzbu zmiany skórne są różowe, a potem ciemnieją, ponieważ z czasem świerzbowce wypełniają przestrzenie kałem.
Świerzb rozwija się w obrębie skóry rąk, stóp, szczególnie w przestrzeniach międzypalcowych, piersi, brzucha, pachwin i pach oraz narządów płciowych. U dzieci są to często obszary owłosionej skóry głowy. Choroba na ogół nie rozwija się pomiędzy łopatkami i na twarzy.
W przypadku ciężkiej i rzadkiej odmiany świerzbu, jaką jest świerzb norweski, na skórze jest więcej zmian, a swędzenie może być niewielkie lub nie występuje. Skórę pokrywają obszary nadmiernie zrogowaciałe, powstają grube łuski w postaci cienkiej białawej lub żółtej skorupy. U niektórych rozwija się uogólnione zapalenie skóry. Świerzb norweski jest bardzo zaraźliwy. Można zakazić się poprzez podanie ręki i dotykanie tych samych materiałów czy przedmiotów.
Początkowe stadium świerzbu – zdjęcia
Zmiany przy świerzbie mogą przybierać różną formę: grudek, pęcherzyków, nadżerek, przeczosów (linijnych uszkodzeń naskórka). Grudki układają się często w jednej linii pod skórą. Ich drapanie prowadzi do powstania nadżerek, a te zwiększają ryzyko rozwoju infekcji bakteryjnych. Dlatego wysypki przy zakażeniu świerzbowcem nie należy drapać, chociaż trudno się od tego powstrzymać.
fot. Świerzb początkowe stadium / Adobe Stock, OttoPles
fot. Świerzb na dłoni / Adobe Stock, airdone
Diagnozowanie świerzbu w początkowym stadium
Rozpoznanie świerzbu opiera się przede wszystkim na wywiadzie i obserwacji objawów klinicznych. Jeśli ktoś z najbliższych pacjenta ma podobne objawy (silny świąd i wysypkę), lekarz będzie podejrzewał świerzb. Jeżeli dodatkowo na podrażnionej pokrytej wysypką skórze są przeczosy (otarcia naskórka powstałe w wyniku drapania), diagnoza jest prawie pewna.
Czasami w ramach diagnostyki stosuje się badanie mikroskopowe wykonywane na podstawie próbki naskórka. Albo test na świerzb zwany próbą barwnikową, który polega na nałożeniu na skórę jodyny, co uwidacznia tunele wydrążone przez świerzbowca w naskórku.
Leczenie świerzbu w początkowym stadium
Eliminowanie świerzbu najlepiej zacząć jak najwcześniej w początkowym stadium choroby. W leczeniu świerzbu stosuje się permetrynę, krotamiton, benzoesan benzylu, czasami również 10% maść siarkową. Terapii powinni poddać się wszyscy domownicy.
Ważne jest również wypranie ubrań i całej bielizny pościelowej oraz ręczników w wysokiej temperaturze (co najmniej 60°C). Świerzbowiec poza organizmem człowieka ginie na ogół w ciągu 48-72 godzin, dlatego zaleca się odłożenie na pewien czas pościeli, ręczników i koców np. w plastikowych workach. Zalecana jest też dezynfekcja używanych przez chorego przedmiotów i powierzchni w domu.
Domowe sposoby na świerzb mogą być pomocne w łagodzeniu objawów, jednak nie zastąpią skutecznej terapii pod okiem lekarza.
Źródła:
Banerji A; Canadian Paediatric Society, First Nations, Inuit and Métis Health Committee. Scabies. Paediatr Child Health. 2015 Oct;20(7):395-402. doi: 10.1093/pch/20.7.395,
Sunderkötter C, Wohlrab J, Hamm H. Scabies: Epidemiology, Diagnosis, and Treatment. Dtsch Arztebl Int. 2021 Oct 15;118(41):695-704. doi: 10.3238/arztebl.m2021.0296,
Gilson RL, Crane JS. Scabies. [Updated 2023 Jul 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK544306/
Czytaj także:
5 domowych sposobów na swędzenie skóry
Swędzenie skóry - przyczyny i leczenie
Wysypka bostońska – jak wygląda? (zdjęcia)
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
