Depresja to choroba o złożonych przyczynach, do dzisiaj nie w pełni poznanych. Jest coraz częściej diagnozowana zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Nieleczona może prowadzić do nawrotu epizodów depresyjnych, myśli samobójczych, uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Dlatego trzeba ją leczyć. Niestety powszechnie występujące mity mogą utrudniać podjęcie właściwej decyzji.
MIT 1. Depresja to smutek
Smutek jest emocją, zaś depresja jest zespołem objawów i występuje jako złożone zaburzenie psychiczne. Depresję cechuje stałe obniżenie nastroju, trwające co najmniej 2 tygodnie, codziennie (lub krócej, jeśli objawy są bardzo nasilone), oraz brak odczuwania radości, spowolnienie myśli i aktywności, zaburzenia snu i apetytu, lęk, a także objawy fizyczne, np. ból głowy, suchość śluzówek, biegunka. Od smutku depresję odróżnia to, że stan przygnębienia jest tutaj silny i stały, niezależny od czynników zewnętrznych, często uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Przeczytaj więcej: Depresja to nie tylko smutek - objawy depresji, rodzaje, leczenie.
MIT 2. Na depresję chorują głównie mężczyźni
Według statystyk na depresję dwa razy częściej chorują kobiety. Warto dodać, że jest to zaburzenie bardzo częste. Szacuje się, że nawracające epizody depresyjne występują u co 10 osoby, a 20% populacji w ciągu całego życia ma przynajmniej jeden epizod depresyjny. Mit o tym, że depresja jest domeną mężczyzn, mógł wziąć się stąd, że zdecydowanie częściej w tej grupie dochodzi do popełniania samobójstw.
MIT 3. Żywność może wyleczyć depresję
Badania dowodzą, że jedzenie niezdrowej żywności (nadmiaru soli, cukru i tłuszczów), niedożywienie albo niezrównoważone odżywianie mogą sprzyjać depresji. Z kolei osoby preferujące dietę bogatą w owoce i warzywa oraz ryby, rzadziej zgłaszają objawy tej choroby. Mimo to nie ma cudownego produktu, który, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, wyleczy z depresji. Chociaż w mediach pojawiają się informację, że np. jedząc makaron, można pozbyć się depresji. Warto jednak odżywiać się zdrowo, aby lepiej się czuć i zmniejszyć ryzyko różnych chorób.
Niektóre związki zawarte w żywności, ziołach czy suplementach mogą łagodzić objawy depresji, jednak jej nie wyleczą. Można po nie sięgnąć w przypadku łagodnej postaci zaburzenia. W innych sytuacjach niezbędna jest pomoc specjalisty. Można udać się do lekarza pierwszego kontaktu, psychoterapeuty, a w przypadku ciężkiej depresji lub pojawienia się myśli samobójczych - do psychiatry.
MIT 4. Depresja nie dotyczy dzieci
Na depresję mogą zachorować również dzieci, nawet kilkuletnie. Lekarze alarmują, że objawy depresji coraz częściej pojawiają się u młodych osób. Co istotne, depresja u dzieci objawia się inaczej niż u dorosłych. Częściej dochodzi do objawów somatycznych: nudności, wymiotów, bólu brzucha, uczucia duszności lub kołatania serca. Niepokojącym sygnałem jest wycofanie się dziecka, izolowanie od rówieśników, z którymi wcześniej chętniej utrzymywało kontakty. U starszych dzieci pojawiają się niska samoocena, obwinienie się, drażliwość, a nawet agresja. Inne zachowania, które mogą świadczyć o depresji, to sięganie po używki oraz podejmowanie ryzykowne zachowania.
MIT 5. Na depresję chorują osoby o słabej woli
Na depresję może zachorować każdy a wyjście z problemu często wymaga specjalistycznego leczenia, podobnie jak inne schorzenia dotyczące organizmu. Przy czym należy dodać, że ryzyko rozwoju depresji jest faktycznie większe w przypadku pewnych cech osobowości, takich jak: perfekcjonizm, introwersja i skłonność do negatywnego przeżywania uczuć.
MIT 6. Depresja rozwija się wskutek trudnego życiowego zdarzenia
Depresja może rozwinąć się bez wyraźnej przyczyny. Wbrew pozorom depresja może dać o sobie znać w najmniej oczekiwanym momencie, kiedy wszystko układa się jak najlepiej.
Oczywiście przykre doświadczenia życiowe, które naturalnie powodują przygnębienie czy utratę wiary we własne możliwości, sprzyjają depresji. Z czasem negatywne myśli mogą się nasilać i prowadzić do choroby. Jednak nie musi tak być.
Podobny efekt (obniżający nastrój) mogą mieć niektóre leki (np. leki hipotensyjne, przeciwhistaminowe, moczopędne), choroby (np. niedoczynność tarczycy, infekcje ogólne, jak grypa), zaburzenia mikroflory jelitowej, alkohol, narkotyki, czynniki genetyczne czy zmiany chemiczne w mózgu (m.in. zaburzenia dotyczące serotoniny i dopaminy) niezależne od czynników zewnętrznych (przeczytaj więcej: depresja endogenna).
MIT 7. Depresja jest nieuleczalna
Depresja jest zaburzeniem uleczalnym. Uważa się, że najlepsze efekty przynosi połączenie psychoterapii i farmakoterapii.
Dlaczego u niektórych depresja nawraca? W tej chorobie występuje zjawisko tzw. rozniecania lub kindlingu, które oznacza, że do rozregulowania stężenia hormonów w mózgu dochodzi łatwiej i szybciej niż wcześniej. W rezultacie im więcej epizodów depresji, tym są one częstsze i łatwiej się rozwijają. Dlatego ze zgłoszeniem się do lekarza nie warto zwlekać. Najlepiej od razu podjąć walkę z depresją.
MIT 8. Leki antydepresyjne uzależniają
Chociaż leki przeciwdepresyjne nie są substancjami uzależniającymi, to jednak niektórych z nich nie można odstawić od razu. Konieczne jest stopniowe zmniejszanie dawki. W innym przypadku pojawiają się objawy odstawienia wskutek nagłego spadku substancji czynnej w organizmie. O doborze leku powinien decydować lekarz.
Źródła:
M. Jarema, Depresja w praktyce lekarza POZ, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Czytaj także:
Depresja u dzieci i nastolatków – objawy, przyczyny, jak pomóc
Nerwica - objawy nerwicy lękowej, żołądka, serca, natręctw, wegetatywnej
Objawy stresu długotrwałego. Jakie sygnały wysyła ciało i umysł?
Kortyzol (hormon stresu) - wpływ na organizm + jak go obniżyć
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
