Na czym polega prozopagnozja?
Termin prozopagnozja wywodzi się z połączenia dwóch greckich słów oznaczających 'twarz' i 'zaburzenia rozpoznawania'. Przypadłość jest również nazywana agnozją twarzy lub 'ślepotą twarzy'. Osoba cierpiąca na prozopagozję nie rozpoznaje więc twarzy jako całości, myli osoby, choć jest w stanie skupić się na jednym szczególe fizjonomii i rozpoznać kogoś np. dzięki charakterystycznemu nosowi czy znamieniu.
Społeczne skutki agnozji twarzy
Wbrew pozorom, jest to bardzo uciążliwa dolegliwość: nierozpoznawanie twarzy swoich bliskich, zdziwienie mijanych na ulicy znajomych, zaskoczonych, że nie odpowiadamy na pozdrowienia, czy trudności w nadążeniu za fabułą filmu, to tylko niektóre ze skutków prozopagnozji. Osoby dotknięte wrodzoną prozopagnozją nawet nie podejrzewają, że innym sztuka zapamiętywania twarzy i rozpoznawania ludzi przychodzi z nieporównanie większą łatwością. Zwykle obwiniają siebie o gapiostwo i niedbałość. To z kolei może prowadzić do niskiej samooceny i unikania kontaktów z ludźmi.
Jedna z internautek pisze: „Odkąd sięgam pamięcią, nikt nie lubił ze mną chodzić do kina. Nie byłam w stanie podążać za akcją. Z pozoru wydawało się, że nie odbiegam inteligencją od rówieśników, ale przed ekranem okazywałam się kompletnym tumanem. Kiedy tylko któryś z kluczowych charakterów zmienił ubranie, już dłużej nie wiedziałam, czy jest policjantem, czy złodziejem”.
Polecamy też: Zespół niespokojnych nóg - powszechna dolegliwość, czy poważna choroba?
Rys historyczny
Pierwsze wzmianki o występowaniu agnozji twarzy pojawiają się w dziełach Seneki czy Tukidydesa, jednak dopiero w XX wieku opisano objawy tej przypadłości. W 1947 r. niemiecki neurolog Joachim Bodamer sugerował, że nieumiejętność rozpoznawania twarzy wynika z uszkodzenia mózgu, będącego skutkiem udaru lub urazu mechanicznego.
Polecamy też: Do czego może doprowadzić udar mózgu?
Przyczyny
Naukowcy nie są w stanie określić przyczyn pojawiania się takiego zaburzenia. Istnieją jednak pewne hipotezy, takie jak przypuszczenie, że prozopagnozję powoduje nieprawidłowe funkcjonowanie płata skroniowego lub ścieżek neuronowych łączących różne części mózgowia, takich jak np. płaty mózgu, odpowiedzialne za przetwarzanie danych wizualnych. Niektórzy badacze twierdzą, że przyczyną agnozji twarzy może być też uszkodzenie prawej okolicy ciemieniowo-skroniowej. Eksperci prowadzą badania mające wyjaśnić, czy prozopagnozja może być efektem mutacji jednego z genów, jednak na razie nie udało się potwierdzić tej tezy.
Wiadomo, że nierozpoznawanie twarzy może być wrodzone, ale może też pojawić się w wyniku wypadku, w którym uszkodzeniu uległa część mózgu.
Występowanie
Do niedawna powszechna była opinia, że prozopagnozja jest rzadkim zaburzeniem. W ostatnim czasie szacuje się, że jedna osoba na 50 może cierpieć z jej powodu, przy czym każdy przypadek jest inny: od całkowitego nierozpoznawania do lżejszych form.
Leczenie
Nie ma środków farmakologicznych ani terapii pomagających wyeliminować prozopagnozję twarzy. W przypadku chorych stosuje się trening i systematyczne ćwiczenia pomagające rozpoznawać członków rodziny, znajomych czy szefa w pracy. Chorzy posługują się technikami zapamiętywania ludzi na podstawie ubioru, barwy głosu, zapachu, sposobu poruszania się czy śmiechu.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
