Definicja
"Pylice charakteryzują się gromadzeniem w tkance płucnej skupisk pyłu i odczynem tkanki płucnej na jego obecność" – to definicja WHO. Choroba jest wynikiem wdychania określonych pyłów, które następnie przedostają się do dalszych odcinków układu oddechowego, osadzają w miąższu płuc a komórki układu immunologicznego, głównie makrofagi i limfocyty w odpowiedzi na ich obecność wydzielają szereg czynników, które doprowadzają do odkładania się kolagenu i powstawania ognisk włóknienia w płucach. Najczęściej rozpoznawane w Polsce pylice płuc to pylica krzemionkowa, pylica górników kopalń węgla i pylica azbestowa.
Pylica krzemowa
Pylica krzemowa jest wywołana wdychaniem pyłu krzemionki. Narażeni na jej rozwój są osoby pracujące przy budowie tuneli, chodników kopalnianych, w kamieniołomach, pracownicy przemysłu porcelanowego, materiałów ogniotwórczych i ściernych. Choroba rozwija się powoli, zwykle po kilkunastoletnim narażeniu i przez dłuższy czas przebiega bezobjawowo. Początkowo objawy związane są głównie z przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Z czasem pojawia się duszność, kaszel, objawy przeciążenia prawej komory serca, niewydolność oddechowa. Raz powstałe w płucach zmiany są nieodwracalne. Podstawą rozpoznanie jest narażenie zawodowe na krzemionkę oraz charakterystyczne zmiany radiologiczne. W badaniu RTG płuc stwierdza się obecność drobnych zacienień w postaci guzków, niekiedy ze zwapnieniami. Leczenia przyczynowego brak.
Zobacz też: Dlaczego przewlekłe zapalenie płuc jest niebezpieczne?
Pylica górników kopalń węgla
Pylica górników kopalń węgla jest wywołana wdychaniem pyłu kopalnianego, który zawiera głównie pył węgla, w mniejszym stopniu krzemionkę. W miąższu płuc dochodzi do powstania ognisk włóknienia w postaci drobnych guzków oraz rozwoju rozedmy, czyli miejscowym rozszerzeniu światła oskrzelików oddechowych. Choroba przebiega łagodniej niż pylica krzemowa.
Pylica azbestowa
Pylica azbestowa jest wywołana wdychaniem pyłu azbestu. W 1997 roku wprowadzono w Polsce zakaz produkcji i stosowania wyrobów zawierających azbest, dzięki czemu narażenie na ten chorobotwórczy pierwiastek zmniejszyło się. Nadal jednak rozpoznaje się przypadki pylicy azbestowej u osób pracujących przed laty przy produkcji azbestu. Objawy są podobne jak przy innych postaciach pylic. Występuje kaszel, duszność. Ponieważ zmiany pylicze nie cofają się nawet pomimo przerwania narażenia na azbest, a nawet mają tendencję do postępu, po latach może dojść do rozwoju niewydolności oddechowej.
Zobacz też: Co warto wiedzieć o nowotworach płuc?
Zapobieganie
Żadna z pylic nie ma leczenia przyczynowego. Najważniejsze jest ograniczenie narażenia na pyły substancji poprzez stosowanie właściwych środków technicznych ograniczających emisję pyłu, ochron osobistych oraz okresowych badaniach lekarskich.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
