Spis treści:
- Czym jest rumień wędrujący?
- Rumień po kleszczu - objawy
- Jak wygląda rumień po kleszczu?
- Rumień po kleszczu – diagnostyka
- Czy rumień zawsze pojawia się przy boreliozie?
- Leczenie rumienia po kleszczu
- Jak długo utrzymuje się rumień po kleszczu?
Czym jest rumień po kleszczu (rumień wędrujący)?
Rumień po ugryzieniu kleszcza, czyli rumień wędrujący (erythema migrans), to charakterystyczny objaw wczesnego stadium boreliozy. Jest to zmiana na skórze w postaci najczęściej owalnej lub okrągłej, czerwonej otoczki, która pojawia się wskutek przekazania przez kleszcza do organizmu człowieka krętków Borrelia – bakterii wywołujących boreliozę. Jednak trzeba pamiętać, że nie zawsze taki objaw pojawia się przy boreliozie. Według badań rumień wędrujący rozwija się u 70–80% zakażonych. Więcej: borelioza bez rumienia
Rumień wędrujący może przybierać różne postaci. Najpowszechniejsza to kręgi przypominające tarczę strzelniczą, ale mogą też pojawić się wybroczyny i pęcherze. Po ugryzieniu kleszcza może też wystąpić zwykłe miejscowe zaczerwienienie, które jest normalną reakcją i nie świadczy o chorobie. Taki ślad po kleszczu pojawia się wcześniej niż rumień.
Zazwyczaj rumień po kleszczu świadczący o boreliozie jest widoczny na skórze od 7 do 14 dni od ugryzienia. Może się jednak zdarzyć, że pojawi się nawet dopiero po miesiącu.
Niezmiernie istotne jest dokładne obserwowanie ciała przez przynajmniej 4 tygodnie po kontakcie z kleszczem, aby nie przegapić wystąpienia rumienia
– mówi lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.
Rumień po kleszczu – objawy
Oprócz rumienia wczesnymi objawami boreliozy są najczęściej:
- gorączka,
- ból głowy,
- dreszcze,
- bóle stawów,
- ból mięśni,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- zmęczenie, osłabienie.
Z takimi objawami należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Wraz z pojawieniem się rumienia po ugryzieniu kleszcza wskazują na początkowe stadium boreliozy.
Jak wygląda rumień po kleszczu?
Rumień po ugryzieniu kleszcza zazwyczaj ma postać okręgu z centralnym punktem w miejscu ukąszenia. Poza tym:
- może znajdować się w miejscu wbicia pajęczaka w skórę lub zupełnie w innym obszarze ciała,
- przypomina tarczę strzelniczą,
- zwykle ma co najmniej 5 cm średnicy,
- może się powiększać,
- jest płaski (nie wystaje ponad powierzchnię skóry),
- może mieć podwyższoną temperaturę,
- czasem swędzi i piecze,
- może mieć postać wybroczyn lub pęcherzy,
- ma fioletową lub różową obwódkę.
fot. Rumień po kleszczu / Adobe Stock, Klert
Rumień po kleszczu – diagnostyka
Diagnostyka w przypadku wystąpienia rumienia po ugryzieniu kleszcza składa się z rozmowy z lekarzem, który obejrzy zmianę, oraz badań laboratoryjnych: testów serologicznych ELISA i Western blot. Badania na boreliozę wykrywają przeciwciała przeciwko Borrelia burgdorferi.
Test ELISA to test immunoenzymatyczny, który polega na analizowaniu pobranej krwi pod kątem obecności przeciwciał IgM i IgG. Jest jednym z najstarszych sposobów wykrywania boreliozy. Szacuje się, że jego skuteczność wynosi jedynie od 30% do 70%. Jest to więc test zawodny, jednak tani i nadal obowiązujący w standardach diagnostycznych.
Dodatni lub wątpliwy wynik badania metodą ELISA wymaga wykonania testu Western blot. To badanie również polega na wykrywaniu przeciwciał IgM i IgG, ale jest wiarygodniejszy niż ELISA. Jego skuteczność ocenia się na ok. 90%. Niestety metoda Western blot daje najbardziej rzetelne wyniki dopiero 6 tygodni od zakażenia.
Ważne jest, abyśmy nie bagatelizowali rumienia, ponieważ borelioza jest chorobą, która może powodować uszkodzenie różnych narządów i układów i wymaga leczenia antybiotykami.
Czy rumień zawsze pojawia się przy boreliozie?
Szacuje się, że 70-80% przypadków boreliozy powoduje tę charakterystyczną zmianę skórną. Jeśli więc po ukąszeniu kleszcza zauważymy u siebie niepokojące objawy (rozbicie, gorączka, bóle głowy i stawów), powinniśmy szybko zgłosić się do lekarza.
Rumień nie zawsze pojawia się przy boreliozie. Jest typowy dla miejscowej, czyli ograniczonej do skóry, wczesnej fazy tej choroby. Ale pamiętajmy, że objawy będą różniły się zależnie od gatunku krętka, którym zostaliśmy zakażeni. Dlatego objawy boreliozy np. w USA i Europie nie będą takie same. Jest to choroba mogąca dawać objawy z wielu układów: szkieletowego, sercowego, nerwowego
– mówi lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz.
Leczenie rumienia po kleszczu
Nie każdy kleszcz zaraża groźnymi chorobami, jeśli jednak po ukąszeniu pajęczaka zauważymy na skórze charakterystyczny znak, to jest pewny objaw boreliozy. Jeśli lekarz będzie podejrzewał boreliozę, konieczna będzie antybiotykoterapia. Zwykle podaje się amoksycylinę, doksycyklinę lub cefuroksym przez okres 28-30 dni. Dłuższe – według obecnego stanu wiedzy ekspertów – nie ma racjonalnego uzasadnienia. Doksycyklina nie powinna być podawana w czasie ciąży i laktacji oraz dzieciom poniżej 12. roku życia.
Jak długo utrzymuje się rumień po kleszczu?
Nie można dać konkretnej odpowiedzi na to pytanie – czas trwania rumienia na skórze zależy bowiem od wielu czynników, m.in.: indywidualnych predyspozycji, zakażenia drobnoustrojami i od tego, jak szybko chory podjął antybiotykoterapię.
Rumień utrzymuje się do 3-4 tygodni, skutecznie leczony zanika wcześniej. Nawet nieleczony po tym czasie zaczyna znikać, co w tym przypadku nie oznacza ustąpienia choroby
– uściśla lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 20.07.2019.
Czytaj także:
Borelioza po latach od ukąszenia kleszcza. Jakie objawy świadczą o późnej chorobie?
Protokół Buhnera to kompleksowa ziołowa kuracja na boreliozę. Czy jest to metoda bezpieczna i skuteczna?
Badania kleszcza pod kątem boreliozy – czy warto je robić?
Neuroborelioza: objawy, diagnostyka, leczenie. Jak uniknąć neuroboreliozy?
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2006 r.). Szkolenie specjalizacyjne odbyła w Oddziale Klinicznym Kliniki Endokrynologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Tytuł specjalisty chorób wewnętrznych uzyskała w 2014 roku, a w dziedzinie endokrynologii w 2017 r. Swoją wiedzę i umiejętności podnosi, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach. W kręgu jej zainteresowań znajdują się choroby układu dokrewnego, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tarczycy, w tym diagnostyki ultrasonograficznej gruczołu tarczowego. Zajmuje się także diagnostyką i leczeniem trądziku, hirsutyzmu, PCOS i otyłości.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
