Główny podział wad serca związany jest z czasem powstania wad. Jeśli powstają one w okresie płodowym i są obecne po urodzeniu już u noworodków, to określa się je jako wady wrodzone. Jeśli natomiast powstają po urodzeniu to określane są jako nabyte. Wady serca to najczęstsza anomalia występująca u nowonarodzonych dzieci - występują aż u 1% żywo urodzonych noworodków.
Co powinniśmy wiedzieć o wadach serca?
Jakie objawy przemawiają za wadą serca?
Diagnostyka wad serca zawsze rozpoczyna się od dokładnego poznania objawów występujących u chorego. Należy szczególnie zwrócić uwagę na takie dolegliwości zgłaszane przez pacjentów, jak: łatwe męczenie się, duszność, omdlenia, uczucie kołatania serca. Następnie przechodzi się do wykonania podstawowych badań: osłuchania serca, badania EKG, badania RTG klatki piersiowej. Ostatnim badaniem, które stanowi złoty standard diagnostyki wad serca jest echo serca.
Wrodzone wady serca
Wrodzone wady serca to bardzo niejednorodna grupa chorób. Niektóre wrodzone wady serca bezpośrednio zagrażają życiu noworodka i wymagają pilnej operacji kardiochirurgicznej, inne natomiast są zupełnie bezobjawowe i ustępują samoistnie wraz ze wzrostem dziecka. Najczęstsze wrodzone wady serca to ubytek w przegrodzie międzykomorowej i międzyprzedsionkowej, przetrwały przewód tętniczy, a także koarktacja aorty i zwężenie zastawki pnia płucnego
Jakie są najczęstsze wrodzone wady serca?
Ubytek przegrody międzykomorowej
Ubytek przegrody międzykomorowej (VSD) jest najczęstszą wrodzoną wadą serca u dzieci. Pierwsze niepokojące objawy u niemowlaka to szmer w okolicy serca. Na szczęście jest on wykrywany wcześnie, zazwyczaj zaraz po urodzeniu. 15-20% ubytków zamyka się samoistnie w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia. Większość ulega zamknięciu do 3 roku życia dziecka.
U niektórych dzieci nie dojdzie do zamknięcia ubytku w przegrodzie międzykomorowej. Wadę tą spotyka się u 10% dorosłych pacjentów z wrodzoną wadą serca. U dorosłych wada serca może objawiać się uczuciem duszności i nietolerancją wysiłku fizycznego.
Ubytek przegrody międzykomorowej – najczęstsza wada serca u dzieci
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD) najczęściej wykrywany jest u dorosłych. Obecność ubytku w przegrodzie międzyprzedsionkowej zaraz po urodzeniu nie jest patologią. Ubytek ten ma jednak obowiązek ulec zamknięciu w pierwszych dniach życia. Przetrwały drożny otwór w przegrodzie międzyprzedsionkowej stwierdza się u 25-30% dorosłych. Stanowi on 5-10% wrodzonych wad serca i jest to najczęstszy typ wrodzonej wady serca u dorosłych. Jego obecność często jest odkrywana dopiero w trakcie autopsji, ponieważ objawy podmiotowe i przedmiotowe u dorosłych są zwykle słabo wyrażone.
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej – najczęstsza wrodzona wada serca u dorosłych
Zwężenie zastawki mitralnej
Zwężenie zastawki mitralnej polega na zmniejszeniu powierzchni lewego ujścia przedsionkowo-komorowego (miejsca łączącego przedsionek z komorą serca), co utrudnia napływ krwi z lewego przedsionka do lewej komory. Najczęstsze przyczyny zwężenia zastawki mitralnej to: choroba reumatyczna serca, infekcyjne zapalenie wsierdzia, rzadziej toczeń rumieniowaty układowy, choroby spichrzeniowe, czy śluzak lewego przedsionka. Wada serca narasta stopniowo. Objawy pojawiają się zwykle po 15-20 latach po przebyciu gorączki reumatycznej.
Czym skutkuje zwężenie zastawki mitralnej?
Zwężenie zastawki aortalnej
Zwężenie (stenoza) zastawki aortalnej oznacza zmniejszenie powierzchni ujścia znajdującego się pomiędzy lewą komorą serca, a aortą. Zwężenie tego ujścia utrudnia wypływ krwi z serca do aorty. Najczęściej jest to wada nabyta, spowodowana przez zwyrodnienie płatków zastawki, rzadziej przez chorobę reumatyczną.
Zwężenie zastawki aortalnej wywołuje wiele nieprzyjemnych objawów, takich jak: ból dławicowy, kołatanie serca, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, omdlenia, a także duszność. Rokowanie pogarsza się od chwili pojawienia się objawów i wówczas ryzyko nagłego zgonu gwałtownie wzrasta.
Do czego może doprowadzić zwężenie zastawki aortalnej?
Niedomykalność zastawki mitralnej
Niedomykalność zastawki mitralnej to patologia, w której nieszczelność zastawki mitralnej prowadzi do nieprawidłowego wstecznego przepływu krwi z lewej komory do lewego przedsionka serca.
Zastawka mitralna, zwana także dwudzielną stanowi lewe ujście przedsionkowo-komorowe w sercu. Niedomykalność powoduje zwiększony napływ krwi do lewego przedsionka. Choroba nazywana jest także niedomykalnością mitralną i prowadzi do przeciążenia objętościowego i przebudowy lewej połowy serca.
Co to jest niedomykalność zastawki mitralnej?
Niedomykalność zastawki aortalnej
Niedomykalność zastawki aortalnej to patologia, w której zastawka aortalna nie jest szczelna i pozostawia miejsce do patologicznego przepływu wstecznego krwi z aorty do lewej komory serca. Niedomykalność zastawki aortalnej może być spowodowana patologią budowy płatków zastawki lub samej aorty wstępującej. W zależności od przebiegu klinicznego wyróżnia się niedomykalność ostrą i przewlekłą.
Zastawkowe przyczyny niedomykalności aortalnej to między innymi: wrodzona anomalia zastawki – dwupłatkowa zastawki aortalna, zmiany zwyrodnieniowe, choroby zapalne serca (np. gorączka reumatyczna), infekcyjne zapalenie wsierdzia, układowe choroby tkanki łącznej, reumatoidalne zapalenie stawów kręgosłupa, nadciśnienie tętnicze oraz uraz zastawki.
Na czym polega niedomykalność zastawki aortalnej?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
