Najpierw musimy rozróżnić czy jest to zwykła zadyszka (medycznie nazywana dusznością) spowodowana naszym siedzącym i leniwym trybem życia, czy może jednak wiąże się ona z jakąś chorobą.
Chociaż wydawałoby się, że zwykła duszność po krótkim biegu to nic strasznego, jednak stałe niedbanie o naszą kondycję nie będzie sprzyjało naszemu zdrowiu, a w przyszłości może prowadzić do groźnych i poważnych chorób. Dlatego tak ważna jest systematyczna aktywność fizyczna już od wczesnego dzieciństwa.
Zatem kiedy powinniśmy się niepokoić i podejrzewać, że brak tchu nie jest już tylko spowodowany brakiem kondycji i wytrenowania? Jest wiele przyczyn duszności. Najczęstszymi z nich są jednak choroby płuc lub serca.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
To płuca pełnią w naszym organizmie funkcję miejsca, w którym krew otrzymuje tlen - jest to proces wymiany gazowej. Dzięki temu krew odpływająca z płuc jest bogata w tlen i nie zawiera już dwutlenku węgla, który został oddany do powietrza w czasie wydechu.
Coraz częściej spotykaną przyczyną duszności jest przewlekła obturacyjna choroba płuc, występująca głównie u osób palących wyroby tytoniowe lub narażonych na dym tytoniowy. Nawet jeśli zostanie wykryta, nie potrafimy jej leczyć i nadal postępuje. Choroba ta w skrócie zwana POChP jest czwartą przyczyną zgonów na świecie. Najskuteczniejszym sposobem zwolnienia jej postępu jest zaprzestanie palenia tytoniu.
Choroba początkowo przebiega bardzo skrycie, najpierw pod postacią zadyszki przy dużych wysiłkach - tłumaczonej brakiem kondycji, następnie duszności przy coraz mniejszej aktywności. Aż w końcu nawet w czasie odpoczynku. POChP jest niesłusznie mylone z astmą, astma występuje przeważnie u ludzi młodych i z czasem łagodnieje, a duszność jest spowodowana narażeniem na czynniki powodujące wystąpienie odpowiedzi alergicznej, np. pyłki traw, kurz.
Czytaj też: Czy palenie bierne może spowodować raka płuca?
Nowotwory płuc
Kolejnym schorzeniem, wiążącym się z uczuciem duszności są nowotwory płuc. Obszar zajęty przez tkankę nowotworową nie spełnia swojego zadania, w związku z tym do organizmu dostarczane jest co raz mniej tlenu. Warto pomyśleć o tej przyczynie, jeśli paliliśmy papierosy przez długi czas albo byliśmy narażeni na azbest.
Zatorowość płucna
Inną chorobą płuc, której objawem staje się brak tchu, jest zatorowość płucna. Polega ona na zatkaniu zakrzepami naczyń krwionośnych (tętnic) doprowadzających krew do płuc. Jeśli naczynia te są zapchane, uniemożliwiona jest wymiana gazowa, a organizm cierpi z powodu niedostatku tlenu. Duszność towarzysząca zatorowości płucnej najczęściej występuje nagle i jest związana albo z zakrzepicą żył kończyn dolnych, albo z operacją, urazem lub unieruchomieniem (np. z długą podróżą samolotem, leżeniem w łóżku w trakcie choroby).
Choroby serca
Chore serce, niebędące w stanie pompować odpowiednio krwi, także może spowodować wystąpienie duszności. Krew nie odpływa z płuc i tam zalega, przesącza się do pęcherzyków płucnych, zajmując miejsce przeznaczone dla powietrza. Dla duszności spowodowanej niewydolnością serca typowe jest jej nasilenie w pozycji leżącej. Dlatego też pacjenci śpią w pozycji siedzącej lub chociażby półsiedzącej. Położenie takiej osoby na płasko powoduje, że prawie natychmiast wstępują duszności i często kaszel.
Zapalenie płuc
Duszność bardzo często występuje także w czasie ostrych infekcji, bez względu na to czy jest to zapalenie płuc, czy zapalenie oskrzeli. Należy pamiętać, że jeszcze kilka tygodni po takiej chorobie może pojawiać się kaszel i duszność w czasie wysiłku, jest to związane z nadreaktywnością oskrzeli.
Zawał serca - duszność
Szczególnie niebezpieczna duszność jest u osób chorych na cukrzycę, bowiem jej występowanie może oznaczać zawał serca. Osoby niechorujące na cukrzycę w czasie zawału serca odczuwają silny ból w klatce piersiowej, natomiast pacjenci leczący się przez wiele lat na cukrzycę mają uszkodzone przez wysoki poziom glukozy (cukru) we krwi nerwy, co powoduje, że mogą nie odczuwać bólu. Utrudnia to diagnozę, ponieważ duszność jest często bagatelizowana przez pacjenta.
Duszności nie należy tłumaczyć tylko brakiem kondycji. Często duszność krzyk naszego organizmu o pomoc i prośba o zainteresowanie się swoim zdrowiem.
Czytaj też: Jak rozpoznać zawał serca?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
