W zespole policystycznych jajników dochodzi do patologicznych zmian w jajnikach. Zgodnie z nazwą, w jajnikach powstają liczne cysty, inaczej torbiele. Torbiele jajnika są schorzeniem popularnym i nie każdy przypadek stanowi podstawę rozpoznania zespołu policystycznych jajników. Aby rozpoznać jajnik policystyczny, a następnie PCOS konieczne jest spełnienie odpowiednich kryteriów.
Jajniki policystyczne – co to takiego?
Warunkiem rozpoznania zespołu policystycznych jajników jest stwierdzenie licznych torbieli w jajnikach oraz szeregu objawów, wynikających z zaburzenia ich funkcji. Najczęstszym zaburzeniem hormonalnym spotykanym w PCOS jest nadmiar androgenów – męskich hormonów płciowych. To właśnie on jest odpowiedzialny za większość objawów klinicznych oraz nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych.
Tutaj dowiesz się więcej na temat definicji i klasyfikacji zespołu poilcystycznych jajników
Nadmiar androgenów, powodujący tak zwaną androgenizację odpowiedzialny jest za łysienie, powstanie trądziku i hirsutyzm (pojawienie się owłosienia typu męskiego) oraz zaburzenia miesiączkowania. Do innych zaburzeń hormonalnych zalicza się nieprawidłową funkcję kory nadnerczy i zmianę w stężeniach prolaktyny. Zaburzenia hormonalne to jednak jedynie czubek góry lodowej, jaką jest zespół objawów w PCOS.
Objawy zespołu policystycznych jajników
Jeżeli podejrzewasz u siebie zespół policystycznych jajników, musisz zadać sobie kilka pytań. Czy pojawiły się nieregularne miesiączki lub krwawienia między miesiączkami, czy zauważyłaś u siebie owłosienie w nietypowych miejscach lub walczysz ostatnio z uciążliwym trądzikiem? Pamiętaj, że jedynie odpowiednia korelacja tych objawów stanowi podstawę do rozpoznania zespołu policystycznych jajników. Jeden nieprawidłowy objaw jeszcze o niczym nie świadczy.
Tutaj znajdziesz pytania, jakie musisz sobie zadać, jeżeli podejrzewasz u siebie PCO
Nadmiar androgenów, z którym zmagają się osoby z zespołem policystycznych jajników odpowiedzialny jest m.in. za takie objawy, jak: hirsutyzm, czyli pojawienie się na ciele kobiety owłosienia o typie męskim (nad górną wargą i na brodzie, w okolicy brodawek sutkowych, na wewnętrznych powierzchniach ud, na barkach i pośladkach), zmiany trądzikowe, łysienie o typie męskim, otyłość brzuszna, przerost łechtaczki oraz obniżenie barwy głosu.
Do czego prowadzi nadmiar androgenów w PCOS?
Nieprawidłowe stężenia hormonów wpływają niekorzystnie na cały narząd rozrodczy oraz przydatki. Działanie zbyt wysokiego stężenia androgenów na jajniki objawia się zaburzeniami owulacji, które odpowiedzialne są za 70% niepłodności u kobiet w wieku rozrodczym. W drugiej kolejności po jajnikach, patologicznym przemianom ulega także macica. Nadmierny rozrost błony śluzowej macicy może prowadzić do rozwoju raka endometrium. Wszystkie zaburzenia hormonalne razem prowadzą do rozwoju zespołu metabolicznego.
Powikłania zespołu policystycznych jajników
Zanim podejmie się leczenie zaburzeń hormonalnych w zespole policystycznych jajników, konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki ukierunkowanej na określenie stężenia męskich hormonów płciowych – testosteronu i androstendionu. Obiektywne stwierdzenie nadmiaru androgenów jest konieczne do potwierdzenia rozpoznania PCOS. Każde laboratorium na swoje zakresy norm dla kobiet i mężczyzn w różnym wieku.
Jakie badania hormonalne trzeba wykonać przy podejrzeniu zespołu policystycznych jajników?
Pacjentki przychodzą do lekarza szukając pomocy w walce z objawami androgenizacji, zazwyczaj nie wiedząc jednocześnie o swojej chorobie. Nawet po ustaleniu rozpoznania dla młodych kobiet największym problemem niejednokrotnie jest to, w jaki sposób ich choroba wpływa na ich wygląd. Trądzik, łysienie, mocne, czarne włoski rosnące w niewłaściwych i widocznych miejscach – z tym najbardziej pragną walczyć kobiety z zespołem policystycznych jajników.
Jak walczyć z objawami hirsutyzmu w zespole policystycznych jajników?
„Klasyczna” droga, jaką przechodzi pacjentka z zespołem policystycznych jajników wygląda tak: wielomiesięczne próby walki z trądzikiem i nadmiernym owłosieniem, wizyty u dermatologa lub próba samotnej walki z objawami choroby. Ponieważ początkowo widać jedynie objawy zewnętrzne pacjentki nie podejrzewają zagrożenia. Problem zaczyna się, gdy starają się zajść w ciążę. Po kilkumiesięcznym okresie niepowodzenia udają się do ginekologa. Wtedy po raz pierwszy pada przypuszczenie PCOS. Dalej ginekolog musi wykonać wyżej wspomniane badania hormonalne, ale nie może poprzestać na badaniach laboratoryjnych. Konieczne jest zobrazowanie i dokładne obejrzenie jajników, określenie ilości torbieli i wielkości jajników. W tym celu wykonuje się USG przydatków.
Diagnostyka zespołu policystycznych jajników
Poza leczeniem hormonalnym oraz walką z objawami androgenizacji zespół policystycznych jajników można leczyć operacyjnie. Nie każda kobieta może być jednak zoperowana, a wybór metody leczenia jest bardzo indywidualny. Leczenie operacyjne jest wskazane zazwyczaj u kobiet, u których zawiodło leczenie farmakologiczne, zmiana diety u stylu życia.
Jakie operacje wykonuje się w zespole policystycznych jajników?
Niektóre kobiety zadają pytanie dlaczego muszą zmienić swój styl życia w chorobie, u podłoża której leżą zaburzenia hormonalne wywołane zmianami organicznymi. Niestety pomimo tego, że chorujemy „nie ze swojej winy”, zwiększenie aktywności fizycznej, utrzymywanie prawidłowej wagi i niskokaloryczna dieta mają ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną naszego organizmu. Prawidłowa dieta oraz zmniejszenie masy ciała nie tylko reguluje poziom hormonów w naszym organizmie, ale także zwiększa skuteczność farmakoterapii.
Dieta w zespole policystycznych jajników
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
