Reklama

Na wysokości krtani po każdej stronie biegnie tętnica szyjna wspólna. Każda z nich dalej rozdziela się na dwa naczynia – tętnicę szyjną zewnętrzną i grubszą od niej tętnicę szyjną wewnętrzną, która dociera w głąb struktur naszego mózgu. Łączy się na jego podstawie z gałęziami drugiej siostrzanej tętnicy oraz z tętnicami kręgowymi, tworząc zamknięty system zwanym kołem tętniczym mózgu (kołem Willisa). Jest to swoiste zabezpieczenie dla naszego mózgu, w razie, gdyby któreś z naczyń nagle uległo zatkaniu. Tkanka nerwowa bowiem jest niezwykle wrażliwa na niedobór tlenu, czego konsekwencją jest obumieranie komórek nerwowych już po kilku minutach niedotlenienia.

Reklama

Miażdżyca niszczy tętnice

Tętnice szyjne każdy z nas może samodzielnie wyczuć, leżą bowiem po obu stronach krtani. Zdrowe, tętnią w rytm uderzeń serca, zaś zmienione patologicznie ujawniają szereg nieprawidłowości. Najczęstszą chorobą, która niszczy te ważne naczynia jest miażdżyca. Polega ona na odkładaniu się w tętnicach całego ciała złogów cholesterolu, tzw. blaszek miażdżycowych, które niszczą elastyczną ścianę tętnic, a także powodują zmniejszanie się średnicy ich świateł. Krew, zamiast płynąć w sposób regularny, zaczyna przepływać chaotycznym strumieniem, gdyż napotyka na przeszkody w postaci złogów.
Ponadto na blaszkach miażdżycowych tworzyć się mogą skrzepliny, które urwane silniejszym prądem krwi płyną wraz z nią i zaczopowują mniejsze tętniczki. Konsekwencją tego zjawiska jest zawał serca, czyli niedotlenienie tkanki zaopatrywanej przez owe naczynie. Kiedy dojdzie do zatkania tętnicy wieńcowej mówimy o zawale serca, kiedy zaś zamknięciu ulegnie któraś z gałęzi tętnicy szyjnej, dojdzie do udaru niedokrwiennego mózgu.

Skutki zwężenia tętnic

Proces zamykania się światła tętnic szyjnych jest długotrwały, i przez większość czasu niezauważalny przez chorego. W końcu jednak pojawiają się pierwsze objawy związane ze zbyt słabym przepływem krwi przez mózg – zawroty i bóle głowy, zaburzenia widzenia, omdlenia czy utraty przytomności.

TIA – sygnał alarmowy

Kiedy zwężenie jest znaczne lub całkowite dochodzi do krótkotrwałego ataku niedokrwiennego mózgu (w skrócie TIA), a nawet do udaru mózgu. W przypadku pierwszego zmiany chorobowe ustępują w ciągu doby, jednak choroba ta stawowi wysokie ryzyko wystąpienia pełnego udaru mózgu w krótkim czasie. Chory który doświadczył TIA powinien zostać poddany serii badań diagnostycznych w celu ustalenia przyczyny niedokrwienia, a także powinien zacząć stosować profilaktykę przeciwudarową.
Zobacz też: Zwężenie tętnic szyjnych a udar mózgu

Udar mózgu – cichy zabójca

Udar mózgu z kolei to poważny stan zagrażający życiu. W jego przebiegu dochodzi do uszkodzenia dużych obszarów mózgu, czego konsekwencją może być trwałe inwalidztwo. Chory najczęściej traci zdolność mowy, poruszania się i czucia jedną z części ciała lub jego połową, miewa zaburzenia świadomości lub amnezję.
Leczenie polega na bardzo długotrwałej i mozolnej rehabilitacji. W Polsce udaru doświadczają częściej osoby starsze, a względem płci prym wiodą mężczyźni. Wiąże się to w głównej mierze ze złym stylem życia (palenie papierosów, picie wysokoprocentowych alkoholi) oraz ze współistniejącymi chorobami – miażdżycą, nadciśnieniem i cukrzycą.
Każdego roku w naszym kraju notuje się aż 60 tysięcy udarów mózgu, co stanowi 3 przyczynę zgonów wśród Polaków i 1 miejsce jako przyczynę trwałego kalectwa.

Ocena tętnic w USG

Aby w pełni zdiagnozować stan tętnic szyjnych należy wykonać badanie USG z użyciem metody Dopplera. Pozwala ono uwidocznić przepływ krwi w tych naczyniach a także strukturę ich ściany, obecność blaszek miażdżycowych oraz stopień zwężenia światła. Badanie to jest złotym standardem w diagnostyce zwężeń tętnic szyjnych. Inną, bardziej skomplikowaną i inwazyjną techniką jest angiografia. Polega ona na uwidocznieniu przebiegu naczyń oraz ich wnętrza po uprzednim podaniu do krwiobiegu pacjenta substancji kontrastującej i zobrazowaniu jej pod lampą rentgenowską.

Reklama

Kiedy operacja?

Operacyjnego udrożnienia wymagają tętnice, kiedy zwężenie ich światła wynosi minimum 70% i pacjent prezentuje objawy wynikające z niedokrwienia mózgu, a także każde zwężenie powyżej 74%.
Zobacz też: Jakie leczenie inwazyjne stosujemy w chorobach naczyń?

Reklama
Reklama
Reklama
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!