CRP (z angielskiego C-Reactive Protein) nazywane jest białkiem C-reaktywnym lub ostrej fazy. Badanie poziomu CRP warto zrobić, gdy nie wiemy, czy infekcja ma podłoże wirusowe (CRP jest wtedy nieco podwyższone) czy bakteryjne (wtedy może być bardzo wysokie CRP).
W skrócie:
Co to jest CRP?
Białko CRP jest składnikiem osocza krwi zdrowego człowieka. Bierze udział w mechanizmach odpornościowych, dlatego jego poziom pozwala ustalić, czy w organizm właśnie walczy z infekcją oraz zdiagnozować, o jakiej infekcji lub stanie zapalnym mowa. Wzrost stężenia CRP obserwuje się też w przypadku zakażeń grzybiczych i infekcji pasożytniczych.
Normalnie występuje w małych ilościach, ale jego poziom zaczyna rosnąć już po 6-12 godz. od momentu zakażenia organizmu. O infekcji bakteryjnej, świadczy wynik CRP powyżej 40 mg/l, ale w ciężkich zakażeniach poziom tego białka może wzrosnąć nawet do 300 mg/l.
Infekcja wirusowa powoduje zaś tylko nieznaczny wzrost CRP – zwykle poniżej 20 mg/l. Jest to jedno z najczęściej wykorzystywanych badań w diagnostyce ostrych stanów zapalnych, które może pomóc lekarzowi w podjęciu decyzji o ewentualnym podaniu antybiotyku.
Test ten może być zrobiony o dowolnej porze dnia. Chociaż są takie badania, do których trzeba się odpowiednio przygotować (badania krwi na czczo), sprawdzenie poziomu CRP do nich nie należy.
CRP - norma
U zdrowej dorosłej osoby ilość białka CRP zależy od płci. Normy CRP:
- mężczyźni < 5,8 mg/l
- kobiety < 4,0 mg/l
Jeśli jego poziom przekroczy 10 mg/l uznaje się, ze w organizmie toczy się stan zapalny. Ale uwaga! U osób otyłych i palących papierosy stężenie CRP może być podwyższone także mimo braku infekcji.
CRP w ciąży
Ilość białka CRP może wzrastać w końcowym okresie ciąży oraz u kobiet stosujących doustną antykoncepcję hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą. Oczywiście, zawsze warto wówczas sprawdzić, czy w organizmie nie toczy się stan zapalny.
CRP u dziecka: u noworodków, niemowląt i starszych dzieci
Prawidłowy wynik CRP u dziecka wynosi < 10 mg/l. Pediatrzy często zlecają wykonanie testu CRP z próbki krwi pobranej z palca (w wielu przychodniach jest już taka możliwość). Wynik pojawia się już po pięciu minutach, co pozwala szybko podjąć decyzję o zastosowaniu antybiotyku bądź rezygnacji z jego podania. Cena takiego badania wynosi ok. 20 zł.
Wysokie CRP - przyczyny podwyższonego CRP
Najczęściej przyczyną podwyższenia się ilości CRP jest infekcja np. przeziębienie czy grypa. Jednak poziom tego białka rośnie także w innych sytuacjach:
- przy zapaleniu stawów (sprawdź, jak rozpoznać reumatoidalne zapalenie stawów),
- przy zawale (zobacz objawy zawału serca),
- w chorobach onkologicznych,
- w chorobach autoimmunologicznych (jak wykryć nowotwór w badaniach krwi),
- po urazach,
- w infekcjach grzybiczych i pasożytniczych.
Niskie CRP
Specjaliści uważają, że im mniej tego białka tym lepiej. Ale jeśli jest go zbyt mało - wartości bliskie zeru, może to świadczyć o problemach z wątrobą (poznaj objawy chorej wątroby).
Badanie CRP a poziom OB
Jest jeszcze jeden test, którym można sprawdzić obecność stanu zapalnego. To tzw. odczyn Biernackiego, czyli OB (normy OB), które sprawdza szybkość opadania krwinek czerwonych. Obydwa badania dają podobną informację o obecności zapalenia, jednak stężenie CRP wzrasta i obniża się szybciej niż OB. Dobrze dobrane leczenie sprawia, że CRP niemal od razu powraca do wartości prawidłowych, podczas gdy OB może być jeszcze przez dłuższy czas nieprawidłowe.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 01.03.2017.
Więcej o wskaźnikach i badaniach krwi:Kiedy bada się poziom kreatyniny?Morfologia krwi – jak interpretować wyniki?Poznaj przyczyny obniżonego i podwyższonego MCHCLeukocyty norma - o czym mówi nieprawidły poziom białych krwinek
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
