Metoda badania
Aby zbadać poszczególne frakcji tłuszczów u danej osoby wystarczy jedna próbka krwi żylnej. Skomplikowana analiza laboratoryjna pozwala na skrupulatne oznaczenie stężenia takich lipidów jak: ilość cholesterolu całkowitego, poziom frakcji LDL, HDL oraz triglicerydów (TG). Aby wynik był wiarygodny należy pozostawać na czczo przez min. 8 godzin przed badaniem oraz ograniczyć dietę obfitą w tłuszcze.
Wyniki prawidłowe
Poniżej podano normy lipidogramu wg nowych wytycznych :
- CHOLESTEROL CAŁKOWITY – poniżej 190 mg/dl
- TRIGLICERYDY – poniżej 150 mg/dl
- LDL – poniżej 115 mg/dl
- HDL – mężczyźni – powyżej 40 mg/dl),
– kobiety – powyżej 46 mg/dl).
Powyższe normy są surowsze w przypadku osób cierpiących na cukrzycę. Choroba ta bowiem sama w sobie stanowi poważny czynnik ryzyka rozwoju patologii układu krążenia.
Zobacz też: Jak walczyć z hipercholesterolemią?
Wskazania do wykonania lipidogramu
Każda osoba wkraczająca w wiek dorosły powinna mieć wykonany lipidogram. Pozwoli to lekarzowi rodzinnemu w późniejszym okresie mieć punkt odniesienia w stosunku do wartości cholesterolu i jego poszczególnych frakcji u danej osoby. Można w ten sposób określić tendencję (spadkową czy zwyżkową) poszczególnych wyników, co pozwoli na włączenie w porę ewentualnego leczenia.
Ocena ryzyka miażdżycy
Podstawowym wskazaniem do wykonywania profilu lipidowego krwi jest ocena rozwoju miażdżycy. U osób z określonymi czynnikami ryzyka tej choroby należy powtarzać oznaczanie poziomu cholesterolu i jego frakcji co pewien określony czas.
Czynniki zwiększonego ryzyka rozwoju miażdżycy:
- poziom cholesterolu całkowitego >190 mg/dl,
- podwyższony poziom frakcji LDL tzw. „złego cholesterolu”,
- niski poziom frakcji HDL tzw. „dobrego cholesterolu”,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- palenie tytoniu,
- zawał serca w młodym wieku w rodzinie chorego,
- nadwaga lub otyłość,
- zbyt mała aktywność fizyczna,
- mężczyźni po 45 roku życia,
- kobiety po menopauzie.
Miażdżyca, czyli postępujący proces niszczenia tętnic poprzez odkładanie się w ich ścianach złogów cholesterolu niechybnie prowadzi do wielu chorób sercowo-naczyniowych. W krajach rozwiniętych ta grupa schorzeń stanowi główną przyczynę zgonów, a prym wiodą zawał serca i udar mózgu.
Hiperlipidemie nabyte
Najczęstszą przyczyną hipercholesterolemii (podwyższonego poziomu cholesterolu) nabytej jest nieprawidłowy styl życia – dieta bogatotłuszczowa, brak lub zbyt mała aktywność fizyczna, palenie papierosów. Stąd też, pierwszym krokiem, aby u danej osoby zmniejszyć zbyt wysokie wartości cholesterolu, triglicerydów i LDL, zaś zwiększyć frakcję HDL, jest modyfikacja trybu życia. Kiedy ta zawiedzie, należy szukać pomocy w lekach.
Lipidogram pomocny jest także w poszukiwaniu innych przyczyn hiperlipidemii, którymi okazać się mogą różne choroby (cukrzyca, choroby nerek, wątroby, tarczycy) lub zażywane leki.
Hiperlipidemie wrodzone
U osób z podwyższonymi wartościami cholesterolu powyżej 300 mg/dl należy wziąć pod uwagę, jako przyczynę takiego stanu, możliwe wrodzone (dziedziczne) choroby związane z nieprawidłową gospodarką lipidową. Stanowią one najczęstszą przyczynę hipercholesterolemii u ludzi.
Kontrola leczenia
U chorych, którzy stosują terapię obniżającą poziom cholesterolu – zarówno za pomocą diety jak i leków – należy wykonywać rutynowy lipidogram w celu oceny skuteczności leczenia. Pozwala to na ustalenie prawidłowych dawek leków oraz podtrzymanie bądź dalszą modyfikację określonego stylu życia.
Polecamy: Jakie parametry są szczególnie istotne w badaniu ogólnym moczu?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
