Jaki to rodzaj kaszlu?
Kaszel jest jednym z częstych objawów chorób wirusowych górnych dróg oddechowych. Wyróżnia się kaszel mokry z wydalaniem śluzu oraz suchy, bez odkrztuszania. Zanim zaczniemy go leczyć, musimy rozpoznać jego rodzaj.
Kaszel towarzyszący przeziębieniu zwykle zaczyna się nagle. Jest suchy, męczący i nasila się wieczorem. Często towarzyszy mu gorączka, ból gardła, niekiedy suchość w gardle, bóle głowy i stawów.
Czy leki na kaszel mogą być niebezpieczne?
Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele preparatów bez recepty, których zadaniem jest przerwanie kaszlu. Zawierają one takie substancje jak: kodeina, dekstrometorfan, butamirat. Ich działanie polega na hamowaniu ośrodku kaszlu w ośrodkowym układzie nerwowym. Są one bardzo skuteczne, ale obciążone długą listą działań niepożądanych.
Nadużywanie leków zawierających kodeinę (tj. stosowanie dłuższe niż zalecane i/lub w większych dawkach niż zalecane) może prowadzić do uzależnienia. W przypadku nadużywania takiego leku i nagłym zaprzestaniu jego stosowania mogą wystąpić objawy odstawienne. Kodeina może powodować także pozytywny wynik testów antydopingowych. Właśnie dlatego osoby, które uprawiają sport i startują np. w zawodach, nie powinny jej zażywać.
Dekstrometorfan oraz butamirat pozbawione są działania uzależniającego, co nie oznacza, że nie należy uważać w czasie ich stosowania.
W wyniku przedawkowania leku zawierającego dekstrometorfan może nastąpić pobudzenie lub senność, splątanie, niewyraźna mowa. Bardzo duże dawki substancji mogą spowodować upośledzenie oddychania. Leki z butamiratem są dozwolone nawet dla dzieci, chociaż u maluchów poniżej 2. roku życia należy stosować je pod kontrolą lekarską.
Rośliny w walce z kaszlem
Odruch kaszlu można hamować także za pomocą śluzów roślinnych występujących w niektórych surowcach, np. w liściach podbiału, babki lancetowatej, korzeniu prawoślazu, kwiatach dziewanny, liściach i kwiatach malwy. Ich działanie polega na łagodzeniu odczucia drażnienia w obrębie gardła. Są zalecane szczególnie u małych dzieci, którym nie można podać leków silniej działających, np. z kodeiną czy dekstrometorfanem.
Działanie wykrztuśne wykazuje wiele surowców roślinnych.
Należą do nich:
- korzeń pierwiosnka,
- korzeń lukrecji,
- korzeń żywokostu,
- korzeń,
- kłącze mydlnicy lekarskiej.
Często są one składnikami złożonych syropów wykrztuśnych.
W aromaterapii do leczenia mokrego kaszlu wykorzystuje się olejki eteryczne:
- tymiankowy,
- eukaliptusowy,
- sosnowy,
- miętowy.
Dużą popularnością cieszą się także syropy z wyciągiem z liści bluszczu pospolitego.
Leki wykrztuśne (zwłaszcza te zawierające gwajafenezynę, sulfogwajakol, wodorowęglan sodu, chlorek amonu, chlorek sodu) coraz częściej są zastępowane przez leki sekretolityczne. Substancje o takim działaniu upłynniają wydzielinę śluzową, ale nie zwiększają jej ilości (jak to ma miejsce w przypadku leków wykrztuśnych). Do tej grupy należą leki zawierające np. acetylocysteinę, bromheksynę, ambroksol. Wszystkie te trzy substancje mogą być stosowane zarówno przez dzieci, jak i dorosłych (oczywiście z zachowaniem właściwych dawek dla określonej grupy wiekowej).
Zasady leczenia kaszlu
- Kupując lek w aptece, nie kieruj się informacjami ze spotów reklamowych, swój wybór zawsze skonsultuj z farmaceutą.
- Jeśli nie wiesz, jaki masz rodzaj kaszlu, zapytaj o lek, który pomoże zarówno na kaszel suchy, jak i mokry.
- Jeśli chorujesz przewlekle, zawsze zapytaj farmaceutę, które lek możesz stosować.
- Kupując lek dla dziecka, koniecznie zapytaj, od którego roku życia jest on dozwolony.
- Nie stosuj samodzielnie kilku leków jednocześnie - mogą mieć to samo lub przeciwstawne działanie.
- Jeśli jesteś w ciąży lub karmisz piersią, koniecznie powiedz o tym farmaceucie. W tym stanie większości leków nie możesz zażywać.
- Prowadzisz samochód? Koniecznie sprawdź, czy stosowany przez ciebie lek nie zawiera alkoholu lub nie wpływa na szybkość reakcji.
- Nie zażywaj leków wykrztuśnych i sekretolitycznych (czyli takich, które rozrzedzają zalegającą wydzielinę) przed snem.
- Jeśli odkrztuszasz wydzielinę, nie stosuj leków hamujących odruch kaszlu. W takim wypadku może dojść do nadmiernego zalegania wydzieliny w drogach oddechowych.
- Leki przeciwkaszlowe stosuj doraźnie przez 2 – 3 dni.
- Jeśli oprócz kaszlu masz wysoką gorączkę (powyżej 39 stopni), ból w klatce piersiowej przy wdechu, świszczący oddech, duszność, koniecznie udaj się do lekarza.
Jak zwalczyć kaszel suchy i mokry?
Źródło: mgr farmacji Beata Chudzińska – kierowniczka Apteki Medicover w Szpitalu Medicover Warszawa Wilanów.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
