HMPV to wirus wywołujący infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych. Chociaż może powodować ciężkie zapalenie płuc i inne powikłania, to jednak nie ma ryzyka, że będzie rozprzestrzeniał się tak jak COVID-19. Mimo wszystko warto znać objawy HMPV oraz wiedzieć, jak uniknąć zachorowania.
Spis treści:
- Co to jest wirus HMPV?
- Objawy zakażenia wirusem HMPV
- Czy wirus HMPV jest groźny?
- Wirus HMPV – diagnostyka
- Leczenie zakażeń wirusem HMPV
- Wirus HMPV – profilaktyka
Co to jest wirus HMPV?
HMPV, czyli ludzki metapneumowirus (ang. Human MetaPneumoVirus) to wirus należący do rodziny Pneumoviridae, który jest częstą przyczyną infekcji dróg oddechowych. Zakażenie zwykle występują u dzieci do 5 roku życia (średnio poniżej 2 lat), ale ponowne zakażenie może wystąpić u każdego. Grupy narażone na cięższy przebieg infekcji to głównie małe dzieci, osoby starsze i pacjenci z obniżoną odpornością.
Zakażenie HMPV może powodować poważne zapalenie oskrzelików i zapalenie płuc. Patogen został odkryty w 2001 r. w Holandii, jednak badania wskazują, że krążył wśród ludzi już wiele lat wcześniej. Objawy są bardzo zbliżone od objawów wywołanych przez RSV, wirusa z tej samej rodziny.
Wirus HMPV – drogi zakażeń
HMPV rozprzestrzenia się z między ludźmi drogą kropelkową. Wystarczy bliski kontakt z osobą zakażoną, wspólne używanie przedmiotów, takich jak zabawki, telefony, a następnie przeniesienie wirusa do ust, oczu lub nosa. Wprawdzie do zakażenia HMPV może dojść przez cały rok, to szczyt zakażeń w naszym regionie występuje późną zimą i wczesną wiosną. Wraz z HMPV, mogą jednocześnie występować takie infekcje jak RSV, grypa czy COVID-19.
Zakażenia HMPV – kto jest najbardziej narażony?
HMPV powoduje infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych u ludzi w każdym wieku. Cięższe zachorowania najczęściej występują u małych dzieci, osób starszych, z przewlekłymi chorobami płuc oraz u pacjentów z obniżoną odpornością (np. przyjmujących leki immunosupresyjne lub chorych na AIDS). Wśród tych grup istnieje większe ryzyko rozwinięcia się w zapalenia oskrzelików, zapalenia oskrzeli lub zapalenie płuc.
W przypadku dzieci eksperci sugerują, że im młodsze dziecko, tym jest większe prawdopodobieństwo konieczności pobytu w szpitalu w trakcie infekcji HMPV. Do czynników ryzyka związanych z ciężką infekcją HMPV należą też wcześniactwo, wcześniejsze zakażenie szpitalne, przewlekłe choroby serca lub układu nerwowego.
Objawy zakażenia wirusem HMPV
Okres inkubacji HMPV, czyli czas od kontaktu z chorym do pojawienia się objawów, wynosi od 3 do 5 dni. Łagodna infekcja trwa zazwyczaj 5-10 dni. Objawy mogą wskazywać na zakażenie górnych lub dolnych dróg oddechowych.
Do typowych objawów zakażenia HMPV należą:
- kaszel,
- katar lub zatkany nos,
- ból gardła,
- gorączka (nie zawsze),
- rzadziej: biegunka, nudności, wymioty, objawy zapalenia ucha.
Zdrowi dorośli przechodzą chorobę w większości przypadków łagodnie, często nie doświadczając nawet gorączki. Choroba obejmuje wówczas górne odcinek układu oddechowego (gardło, nos) przypominając przebiegiem typowe przeziębienie.
Zakażenia dolnych dróg oddechowych spowodowane HMPV mogą prowadzić do zapalenia płuc, zapalenia oskrzelików, a także zaostrzeń astmy. Mają dłuższy i cięższy przebieg. Takie zagrożenie występuje zwłaszcza u dzieci. U niewielkiego odsetka z nich (5-16% zarażonych) rozwinie się infekcja dolnych dróg oddechowych, w tym zapalenie płuc. Wówczas objawy HMPV są poważniejsze, pojawiają się:
- kaszel z wydzieliną,
- gorączka,
- duszność,
- świszczący oddech,
- niedotlenienie.
Niejednokrotnie wskutek zarażenia się wirusem HMPV u dzieci dochodzi do zaostrzenia objawów astmy. Jest to zwykle powód do hospitalizacji. Średni czas trwania gorączki u pacjentów przebywających w szpitalu wynosi około 10 dni. Nawet w takich sytuacjach infekcja w ciągu 2 tygodni powinna ustępować.
Czy wirus HMPV jest groźny?
Zakażenie HMPV może mieć groźny przebieg u niektórych osób (grupy ryzyka wymieniono wyżej), ale w zdecydowanej większości przypadków rokowania są bardzo dobre i chorzy wracają do zdrowia w krótkim czasie.
Oprócz zakażenia dolnych dróg oddechowych do ewentualnych powikłań należą drgawki gorączkowe, ostra niewydolność oddechowa, ciężkie zapalenie mózgu i inne powikłania neurologiczne. Czujność, jeśli chodzi o objawy HMPV, jest zalecana zwłaszcza gdy choroba rozwinie się u małego dziecka, osoby starszej albo z obniżoną odpornością.
Wirus HMPV – diagnostyka
Rozpoznanie zakażenia HMPV nie wymaga badań potwierdzających. Zwykle opiera się o ocenę objawów klinicznych przez lekarza. Z racji tego, że symptomy są podobne do tych występujących przy innych powszechnych infekcjach, to pacjenci przeważnie nie dostają konkretnej diagnozy, a choroba ustępuje po leczeniu objawowym.
Na rynku są dostępne nowe testy wykrywające ten patogen - to kasetkowe testy antygenowe w kierunku HMPV. Czasami przeprowadza się test metodą łańcuchowej reakcji polimerazy z odwrotną transkrypcją (RT-PCR) z wymazów z nosogardła w celu potwierdzenia infekcji HMPV.
Leczenie zakażeń wirusem HMPV
Zakażenie HMPV zazwyczaj ustępuje samoistnie, bez konieczności leczenia. Objawy infekcji można złagodzić poprzez:
- obniżanie gorączki przy pomocy leków przeciwgorączkowych (paracetamol i ibuprofen),
- odpoczynek,
- nawadnianie,
- lekką, zdrową dietę.
- na katar można zastosować lek obkurczający błonę śluzową nosa, na kaszel – inhalacje, a na ból gardła płukanki z wody z solą lub ziołowych naparów.
Jeśli chory ma oznaki odwodnienia i nie przyjmuje picia, wskazana jest wizyta u lekarza i dożylne podanie płynów. Pacjenci z cięższym przebiegiem zakażenia HMPV mogą wymagać dodatkowego wsparcia tlenowego, nawet w formie wentylacji mechanicznej (gdy doszło do ostrej niewydolności oddechowej). Nasilenie się objawów powinno skłonić do konsultacji z lekarzem. Antybiotyki są wskazane gdy choroba przedłuża się i jest podejrzenie wystąpienia nadkażenia bakteryjnego.
Wirus HMPV – profilaktyka
Aktualnie nie ma dostępnej szczepionki przeciwko HMPV. Zapobieganie infekcji jest identyczne jak zapobieganie innym chorobom układu oddechowego.
- Często myj ręce wodą z mydłem.
- Używaj środków dezynfekujących do rąk na bazie alkoholu.
- Unikaj kontaktu z osobą chorą.
- Czyść powierzchnie, z którymi kontakt miała osoba chora.
- Wietrz pomieszczenia.
- Unikaj dotykania twarzy, zwłaszcza oczu, nosa i ust.
Zapobieganie obejmuje oczywiście też działania, które mają ochronić innych przed infekcją, gdy jesteśmy chorzy. Dlatego:
- Gdy masz objawy infekcji, zostań w domu.
- Zakrywaj usta i nos chusteczką podczas kaszlu i kichania (albo kichaj zakrywając usta zgięciem łokciowym).
- Często myj ręce.
- Unikaj korzystania ze wspólnych rzeczy z osobami zdrowymi.
- Zakładaj maseczkę na nos i usta, gdy zamierzasz przebywać z innymi.
Chociaż HMPV może powodować groźną infekcję, to jednak na ogół nie stwarza dużego ryzyka. Domowe środki zaradcze są wystarczającą formą leczenia, a dzięki prostym zasadom profilaktyki ochronimy innych przed zarażeniem.
Źródła:
Uddin S, Thomas M. Human Metapneumovirus. [Updated 2023 Jul 17]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560910/,
Panda S, Mohakud NK, Pena L, Kumar S. Human metapneumovirus: review of an important respiratory pathogen. Int J Infect Dis. 2014 Aug;25:45-52. doi: 10.1016/j.ijid.2014.03.1394. Epub 2014 May 17. PMID: 24841931; PMCID: PMC7110553,
About Human Metapneumovirus, CDC, https://www.cdc.gov/human-metapneumovirus/about/index.html.
Czytaj także:
Jak odróżnić infekcję RSV od grypy i COVID-19?
Co to jest grypa typu A? Objawy, profilaktyka, leczenie
Skuteczne domowe sposoby na kaszel (suchy i mokry)
Suchy kaszel – co może być jego przyczyną i jak go leczyć?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
