Sięgając po lek często zastanawiamy się, czy jest on bezpieczny i jak powinniśmy go stosować. Rzadziej zastanawiamy się nad jego właściwościami uzależniającymi. Wiele leków z pozoru bezpiecznych, bo dostępnych bez recepty, w rzeczywistości wymaga dużej ostrożności przy stosowaniu. Do takich leków należy, dostępna od jakiegoś czasu bez recepty, kodeina.
Dlaczego kodeina uzależnia?
Kodeina jest naturalnym alkaloidem opium, otrzymywanym z morfiny. Wykazuje podobne działanie jak morfina, ale znacznie słabsze. W wątrobie jest metabolizowana w 10% do morfiny. Zwalnia rytm oddychania i działa przeciwbólowo. Kodeina jest składnikiem wielu leków na kaszel. Jako lek przeciwkaszlowy może być stosowana krótkotrwale, gdyż powoduje uzależnienie psychiczne i fizyczne. Często wchodzi w skład licznych preparatów zawierających paracetamol i niejako „potęguje” jego przeciwbólowe działanie.
Przeczytaj też: W jaki sposób oblicza się dawkę leku dla dziecka?
Przy przedawkowaniu kodeiny występują: euforia, relaksacja, apatia, uspokojenie i „błogostan”. Powoduje ona również zwężenie źrenic i zaburzenia widzenia.
Działanie euforyzujące kodeiny występuje po ok. 30 minutach i utrzymuje się do 1,5 godziny. Jest stosowana jako narkotyk w dawkach 100-300mg (bez tolerancji) lub w wyższych dawkach po wystąpieniu tolerancji. Oznacza to, że organizm przyzwyczaja się do stosowanego leku i po pewnym czasie, aby uzyskać ten sam efekt, uzależniony będzie przyjmował większe dawki.
Objawy „odstawienia”
Po działaniu euforyzującym nastąpić mogą niektóre z następujących objawów: nudności lub wymioty, senność, rozdrażnienie, swędzenie skóry (na powierzchni całego ciała). Reakcje te związane są z wydzielaniem olbrzymiej ilości histaminy.
Stosując kodeinę jako lek przeciwbólowy czy przeciwkaszlowy powinniśmy pamiętać o tym, że oprócz uzależnienia może ona wywoływać zjawisko tolerancji.
Niebezpieczeństwo wywołania uzależnienia przy doustnym stosowaniu rozsądnych dawek kodeiny jest niewielkie, ale istnieje. Dlatego zaleca się ostrożność podczas jej stosowania
Przeczytaj też: Czy stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych OTC jest bezpieczne?
Co stosować zamiast kodeiny?
Bardzo często osoby cierpiące na zakażenia dróg oddechowych stosują kodeinę jako lek hamujący kaszel. Tymczasem stosowanie preparatów przeciwkaszlowych powinno być ograniczone do wyraźnej konieczności. Kaszel jest bowiem odruchem obronnym organizmu i w większości przypadków, np. gdy jest to kaszel mokry, stosowanie kodeiny jest bezpodstawne i szkodliwe dla organizmu.
Zahamowanie odruchu kaszlu uniemożliwia usunięcie z dróg oddechowych zalegającej w nich wydzieliny. Stosowanie kodeiny w leczeniu kaszlu suchego jest uzasadnione, ale tylko w niektórych przypadkach. Ten rodzaj kaszlu najczęściej wynika ze zbyt niskiej wilgotności powietrza w pomieszczeniu, co spowodowane jest nastawionym na maksymalną moc ogrzewaniem, rzadkim otwieraniem okien i brakiem nawilżaczy powietrza.
Większości pacjentów pomaga „przykręcenie” ogrzewania i zamontowanie nawilżaczy powietrza na kaloryferach. Dodatkowo możemy przyśpieszyć kurację, stosując domowe sposoby, np. inhalacje nad talerzem z gorącą wodą, do której możemy dodać specjalny olejek eteryczny, sodę, lub zwykłą sól kuchenną.
Jeśli to nie pomoże, powinniśmy w pierwszej kolejności sięgnąć po preparaty roślinne (np. syrop, z prawoślazu czy wyciąg z porostu islandzkiego w tabletkach do ssania), a dopiero później po kodeinę.
Jeśli te sposoby nie skutkują i suchy kaszel męczy nas przez długi czas powinniśmy skontaktować się z lekarzem, aby ustalić jego przyczynę.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
