Disulfiram – czy wskazany dla seniora?
Znakomita większość badań klinicznych wykluczała z grup badanych chorych powyżej 65. roku życia, co w oczywisty sposób utrudnia sformułowanie rekomendacji. Klasyczny lek, disulfiram, jest u chorych w wieku podeszłym niebezpieczny. Działanie disulfiramu polega na hamowaniu aktywności dehydrogenazy aldehydowej, co w przypadku spożycia alkoholu powoduje wzrost stężenia w organizmie szkodliwego produktu metabolizmu alkoholu, aldehydu octowego (reakcja disulfiramowa). U leczonych disulfiramem i łamiących zakaz przyjmowania alkoholu obserwowano poważne, potencjalnie zagrażające życiu działania niepożądane, w tym zawał mięśnia sercowego, ostrą niewydolność krążenia, depresję ośrodka oddechowego i zgon. Lek jest przeciwwskazany u osób powyżej 60. roku życia.
Akamprozat
Akamprozat (Campral) jest nowoczesnym lekiem wydłużającym abstynencję i zmniejszającym głód alkoholowy, wprowadzonym po raz pierwszy do leczenia we Francji w 1993 r. Mechanizm działania leku polega na blokowaniu receptorów NMDA i pobudzaniu receptorów GABA-A. Lek nie wchodzi w interakcje z przyjmowanym alkoholem, ani benzodwuazepinami. Jest też stosunkowo bezpieczny, a opisywane objawy uboczne – łagodne. Akamprozatu nie należy podawać u chorych z niewydolnością nerek ani zaawansowaną marskością wątroby. Pomimo zachęcającego profilu farmakologicznego akamprozat nie ma rejestracji do leczenia osób w wieku podeszłym.
Polecamy: Działania niepożądane leków - czy mogą być groźne?
Naltrekson
Naltrekson (ReVia, Nemexin) jest od 1994 r. powszechnie stosowany w USA do leczenia osób uzależnionych od alkoholu. Mechanizm działania leku, który jest blokerem receptorów opioidowych, polega na hamowaniu euforyzującego działania alkoholu przez wpływ na endorfiny, których wydzielanie stymuluje alkohol. Lek jest generalnie dobrze tolerowany, nie należy go jednak stosować u chorych z niewydolnością wątroby. Lek jest przebadany także u osób ze współchorobowością psychiatryczną, politoksykomanią i zakażeniem HIV, a zalecana dawka w leczeniu uzależnienia od alkoholu wynosi 50 mg/dobę. Naltrekson nie jest zarejestrowany w Polsce, a rejestracja w USA (FDA) nie zawiera restrykcji co do wieku chorych.
Inne leki
Podobne do naltreksonu wyniki uzyskano przy stosowaniu innego antagonisty opioidowego, nalmefenu. Leki o działaniu serotoninowym były próbowane w leczeniu zależności alkoholowej. SSRI (zwłaszcza fluoksetyna) mogą być pomocne u chorych ze współistniejącą depresją. Pojedyncze pozytywne próby z ondansetronem (antagonista receptorów serotoninowych) wymagają replikacji. Zachęcające wyniki uzyskiwano z niektórymi lekami przeciwpadaczkowymi, najlepiej przebadane w zespole zależności są topiramat (niechętnie jednak zalecany starszym pacjentom), gabapentyna i walproiniany. Rutynowe stosowanie tych leków u uzależnionych chorych w wieku podeszłym nie jest zalecane.
Zobacz też: Przeterminowane leki - jakie jest zagrożenie?
Fragment pochodzi z książki "Praktyczna psychogeriatria: rozpoznawanie i postępowanie w zaburzeniach psychicznych u chorych w wieku podeszłym" Tomasza Sobów (Wydawnictwo Continuo, 2010). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
