Spis treści:
- Metformina – co to za lek i jak działa?
- Metformina na odchudzanie – czy jest skuteczna?
- Ile kilogramów można schudnąć w trakcie leczenia metforminą?
- Metformina na odchudzanie – skutki uboczne
Metformina to lek nie tylko dla cukrzyków. Jak działa?
Terapia metforminą jest jedną z podstawowych opcji leczenia cukrzycy typu 2. Lek jest przeznaczony dla diabetyków, zwłaszcza z nadwagą lub otyłością, u których występuje choć minimalne wydzielanie insuliny. Ale to nie jedyna grupa, która może skorzystać z leczenia metforminą. Lek jest przepisywany również osobom, u których rozpoznano:
- stan przedcukrzycowy,
- insulinooporność,
- zespół policystycznych jajników (PCOS).
Metformina jest lekiem hipoglikemizującym, co oznacza, że zmniejsza stężenie cukru we krwi. Mechanizm jej działania polega na hamowaniu produkcji glukozy w wątrobie, opóźnianiu jej wchłaniania w jelicie oraz wzmocnieniu działania insuliny w tkance mięśniowej i tłuszczowej (zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę).
Z leczenia metforminą płynie wiele korzyści. Jest to lek, który:
- działa kardioprotekcyjnie,
- redukuje trzewną tkankę tłuszczową,
- poprawia profil lipidowy,
- działa przeciwnowotworowo.
Trudno się dziwić, że zainteresowanie lekiem jest coraz większe.
Niewątpliwą zaletą stosowania metforminy jest to, że nawet w dużych dawkach nie powoduje groźnego spadku cukru w organizmie, czyli hipoglikemii, ponieważ nie zwiększa wydzielania insuliny.
Lek jest przyjmowany w formie tabletek i wydawany na receptę. Występuje pod różnymi nazwami handlowymi, m.in. jako Metformax, Glucophage, Metfogamma i Siofor.
Metformina na odchudzanie - czy jest skuteczna?
Metformina jest zalecana w leczeniu cukrzycy typu 2 szczególnie osobom z nadwagą i otyłością, ponieważ pomaga kontrolować wagę i może obniżyć masę ciała poprzez zmniejszenie trzewnej tkanki tłuszczowej (jest to tłuszcz otaczający narządy wewnętrzne). Warto nadmienić, że leki przeciwcukrzycowe mogą mieć różnoraki wpływ na masę ciała - po niektórych z nich kilogramów nawet przybywa. Biorąc metforminę również można przytyć... Dlatego lekarz z pewnością poinformuje cię, przepisując lek, że metforminę należy stosować w połączeniu ze zdrowym stylem życia: codzienną aktywnością fizyczną i dietą. W takim zestawieniu lek z pewnością pomoże w chudnięciu.
Metformina nie jest jednak cudownym lekiem odchudzającym. Efekt spadku wagi, o ile się pojawi, jest na ogół niewielki. Nie jest to też lek zarejestrowany i dopuszczony do leczenia otyłości, chociaż może być przepisany osobom otyłym na zasadach off-label, czyli poza wskazaniami w ulotce, jeśli u danej osoby występuje ryzyko powikłań metabolicznych wynikających z nadwagi.
Pamiętajmy o tym, że metformina, nawet gdy nie odchudzi z "zewnętrznego" tłuszczu, na pewno pozbawi organizm nadmiaru niezdrowego tłuszczu, który krąży w naczyniach krwionośnych i powoduje odkładanie się blaszki miażdżycowej. Jedno z badań z udziałem kobiet z PCOS dowiodło, że lek wprawdzie nie ma znaczącego wpływu na redukcję tkanki tłuszczowej, ale obniża stężenie cholesterolu całkowitego, tzw. złego cholesterolu i trójglicerydów. Dzięki temu zapobiega groźnym chorobom układu krążenia.
Ile kilogramów można schudnąć w trakcie leczenia metforminą?
Oczywiście zależy to od naszych nawyków dotyczących stylu życia, a także dawki leku, o której zawsze decyduje lekarz. Z badań wyłania się jednak taki ogólny wniosek, że spadek wagi podczas terapii metforminą jest raczej niewielki. Chyba że wprowadzimy dodatkowe zmiany.
W 3-letnim badaniu nad zapobieganiem cukrzycy typu 2 - Diabetes Prevention Program - dowiedziono, że metformina była skuteczna w zapobieganiu cukrzycy i powodowała redukcję masy ciała o 2 kg. Dotyczyło to pacjentów przyjmujących lek w dawce 2 × 850 mg/d. Dla porównania przeprowadzona w tym badaniu interwencja behawioralna, której celem była zmiana stylu życia, skutkowała obniżeniem wagi u uczestników średnio o 5,6 kg.
Łatwo więc dojść do wniosku, że najlepsze efekty zostaną osiągnięte, jeśli leczeniu metforminą będą towarzyszyły regularna aktywność fizyczna i dieta.
Metformina na odchudzanie – skutki uboczne
Jak każdy lek również metformina może powodować skutki uboczne. Jej stosowanie przysparza pacjentom nieprzyjemności zwłaszcza na początku leczenia. Niezależnie, w jakim celu stosują lek. Najczęstsze działania niepożądane to:
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- ból brzucha,
- brak apetytu,
- metaliczny posmak w ustach.
Zazwyczaj dolegliwości pojawiają się na początku terapii i z czasem ustępują. Występują też czasami bóle głowy, senność i osłabienie.
Metformina bardzo rzadko powoduje groźniejsze skutki uboczne, które mogą prowadzić do powikłań. W tym kontekście wymienia się np. kwasicę mleczanową oraz zahamowanie wchłaniania witaminy B12, co może skutkować niedokrwistością megaloblastyczną. Są to jednak rzadkie skutki uboczne.
Aby zapobiec niepożądanym następstwom terapii, lekarz przepisuje w większości przypadków najpierw mniejszą dawkę leku, a z czasem stopniowo ją zwiększa.
Źródła:
J. Lord i inni, The effect of metformin on fat distribution and the metabolic syndrome in women with polycystic ovary syndrome--a randomised, double-blind, placebo-controlled trial, doi: 10.1111/j.1471-0528.2006.00966.x,
R.E. Ratner, Diabetes Prevention Program Research. An update on the Diabetes Prevention Program, doi: 10.4158/EP.12.S1.20.
Czytaj także:
Zastrzyki na odchudzanie: rewolucja w leczeniu otyłości, czy przelotna moda? Jak działają i kto może z nich skorzystać?
Obalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzić
Objawy cukrzycy: wczesne i nietypowe
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
