Prowadzenie samochodu wymaga od kierującego sprawności psychofizycznej, czyli właściwego współdziałania narządów zmysłów, mózgu oraz mięśni rąk i nóg. Najpierw z narządów zmysłów wysyłana jest informacja do mózgu. Tam jest przetwarzana, a następnie przesyłana za pośrednictwem nerwów do mięśni kończyn, które przekształcają ją na odpowiednie ruchy, na przykład naciskanie sprzęgła, hamulca, zmianę biegów. Lek może zakłócać te procesy.
Jakie są konsekwencje przyjmowania niektórych leków? Zmniejszona koncentracja i zdolność podejmowania decyzji, zaburzona koordynacja i precyzja ruchów, zwiększona podatność na znużenie. Dodatkowym zagrożeniem, poza lekami, są choroby, na które cierpi kierowca. Ból, dyskomfort psychiczny i stres chorobowy mogą bardziej przeszkadzać w prowadzeniu samochodu niż zażycie leku.
Leki wpływające na wzrok
Wzrok jest najważniejszym zmysłem potrzebnym do prowadzenia samochodu. Dzięki niemu mózg ocenia stan na drodze, rozróżnia kolory, ustala przyszłe czynności mięśni, przewiduje ewentualne niebezpieczeństwo i ocenia szanse uniknięcia go. Leki stosowane w diagnostyce oka i dna oka wpływają na zaburzenie widzenia. Rozszerzają źrenicę, a to pogarsza ostrość wzroku i uniemożliwia rozróżnianie kształtów i odległości.
Leki te działają nawet dobę po zastosowaniu. Z kolei glikozydy nasercowe stosowane w leczeniu chorób układu krążenia powodują, że otoczenie postrzegamy w żółtych kolorach.
Leki wpływające na pracę mózgu
Mózg to ogniwo łączące narządy zmysłu z mięśniami. Procesy chemiczne zachodzące w mózgu są tak złożone, że nawet niewielka ingerencja w nie powoduje zmiany w odbieraniu, kojarzeniu, wytwarzaniu i wysyłaniu impulsów przez mózg. Wiele leków wpływa na pracę mózgu w taki sposób, że prowadzenie samochodu jest po nich niemożliwe, a nawet zabronione przez prawo.
Warto wiedzieć: Jakie leki wykrywają policyjne narkotesty?
Na jakie leki kierowca powinien uważać?
- Leki znieczulające ogólnie – stosuje się je podczas operacji i zabiegów. Znieczulenie drogą wziewną upośledza zdolność prowadzenia przez 7-8 godzin, a dożylną – przez dobę. Osoby otyłe powinny liczyć się z dłuższym czasem niezdolności do kierowania ze względu na kumulację substancji znieczulającej w tkance tłuszczowej. Uważać powinni również anestezjolodzy i pielęgniarki, którzy mają styczność z lekami znieczulającymi. Leki te powodują zwolnienie procesów myślowych, senność i upośledzenie koordynacji.
- Leki nasenne – choć są stosowane głównie przed snem, mogą jednak działać jeszcze po przebudzeniu (leki długodziałające, np. nitrazepam, wywołują znużenie, niemożność skupienia uwagi, wydłużenie czasu reakcji). Za względnie bezpieczne uważa się leki średniodziałające (estazolam, zopiklon, zolpidem) i krótkodziałajace (m.in. triazolam i midazolam).
- Leki przeciwpadaczkowe – sama padaczka wyklucza prowadzenie samochodu, jednak część leków przeciwpadaczkowych stosowana jest również do leczenia innych chorób, np. arytmii serca, nerwic.
- Neuroleptyki (leki kojące) stosuje się w leczeniu psychiatrycznym, ale i przy nerwicach, fobiach, zawale serca, nadczynności tarczycy oraz klimakterium. Tłumiąc reakcje emocjonalne, zmniejszają uwagę, zdolność koncentracji, kojarzenia, wydłużają czas reakcji i obniżają sprawność mięśni.
- Psychoenergizujące – poprawiają procesy kojarzenia oraz „odświeżają” umysł, przez co podnoszą sprawność psychofizyczną. Najbardziej znaną substancją psychoenergizującą jest kofeina zawarta w kawie, herbacie, napojach typu cola i napojach pobudzających. Czysta kofeina lub w połączeniu z innymi substancjami wchodzi w skład wielu leków przeciwbólowych oraz leków na przeziębienie, dlatego łatwo może do dojść do jej przedawkowania określanego jako „stan podchmielony” (niepokój ruchowy, zaburzenia koordynacji, obniżenie krytycyzmu oraz zdolności podejmowania decyzji). W takich przypadkach kofeina przestaje być sprzymierzeńcem kierowcy.
- Leki przeciwbólowe to zarówno środki narkotyczne – pochodne morfiny (po nich obowiązuje bezwzględny zakaz prowadzenia; np. kodeina o działaniu przeciwkaszlowym to składnik wielu leków na przeziębienia i infekcje dróg oddechowych) oraz nienarkotyczne dostępne bez recepty i stosowane często bez kontroli lekarza (za potencjalnie niebezpieczne uważa się leki zawierające, poza kwasem acetylosalicylowym i paracetamolem, inne substancje, takie jak kodeina czy kofeina).
Poza tym na sprawność psychofizyczną może wpływać zażywanie środków stosowanych w terapii chorób cywilizacyjnych, np. nadciśnienia, chorób serca, cukrzycy, alergii. Substancje te przyjmowane są przez wielu ludzi przez dłuższy okres, często w połączeniu z innymi lekami lub używkami, co może dodatkowo stanowić problem nie tylko zdrowotny, ale i komunikacyjny.
Polecamy: Czerwone światło dla leków przeciwbólowych
Źródło: www.Pro-Test.pl. Publikacja za zgodą wydawcy strony.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
