Cytryna może wspomagać leczenie niektórych chorób. Jak ją stosować na grzybicę jamy ustnej?

fot. Adobe Stock, Victoria М

Spis treści:

1. Czym jest grzybica jamy ustnej i jak się ją leczy?
2. Cytryna na grzybicę jamy ustnej – skuteczność
3. Cytryna na grzybicę jamy ustnej – jak stosować?
4. Cytryna na grzybicę jamy ustnej – uwaga na szkliwo
5. Inne naturalne środki na grzybicę jamy ustnej
6. Zapobieganie grzybicy jamy ustnej

Czym jest grzybica jamy ustnej i jak się ją leczy?

Grzybica jamy ustnej to infekcja, zwana też kandydozą lub zakażeniem drożdżakowym jamy ustnej, w przebiegu której chorobotwórczy rodzaj grzyba – zazwyczaj Candida albicans –gromadzi się na błonie śluzowej jamy ustnej. Candida albicans powszechnie wchodzi w skład flory fizjologicznej ludzi, lecz w pewnych okolicznościach może wywołać zakażenie. Narażone są zwłaszcza osoby:

• po długotrwałej antybiotykoterapii,
• długotrwale przyjmujące glikokortykosteroidy,
• z upośledzeniem odporności (AIDS, chemioterapia, przyjmowanie leków immunosupresyjnych),
• po zabiegach inwazyjnych,
• z niektórymi chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, POChP, 
• w podeszłym wieku.

Objawy kandydoza jamy ustnej to: 

• biały nalot na języku, po wewnętrznej stronie policzków, czasami w innych miejscach jamy ustnej,
• zaczerwienienie, szczypanie, pieczenie i/lub ból w zmienionych chorobowo miejscach,
• niewielkie krwawienie po próbie usunięcia nalotu,
• pękanie skóry w kącikach ust,
• dyskomfort w ustach,
• zaburzenie smaku.

Grzybica jamy ustnej wymaga leczenia, ponieważ może rozwinąć się z niej większa infekcja i poważne powikłania. Kandydoza może być też pierwszym sygnałem, że z organizmem dzieje się coś niepokojącego i utracił on prawidłową zdolność obrony. Zawsze taki stan warto skonsultować z lekarzem. 

Leczenie grzybicy jamy ustnej polega na przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych, np. nystatyna, natamycyna, ketokonazol, klotrymazol, flukonazol, amfoterycyna B. A także płukanie ust specjalnymi roztworami, dieta z ograniczeniem węglowodanów, a bogata w warzywa, owoce, jogurty. Pomocne mogą być domowe środki, takie jak sok z cytryny.

Przeczytaj też: Objawy neurologiczne Candida

Cytryna na grzybicę jamy ustnej – skuteczność

Cytryna jest skutecznym środkiem o działaniu przeciwgrzybiczym i antyseptycznym, który pomaga zwalczyć grzybicę jamy ustnej. W jednym z badań z udziałem osób z HIV dowiedziono, że sok z cytryny lepiej poradził sobie z grzybicą jamy ustnej niż 0,5% wodny roztwór gencjany. Inne badania wskazało, że cytrynowy olejek eteryczny dzięki zawartości terpenów skutecznie zwalcza zakażenie grzybicze jamy ustnej. 

Sok z cytryny ma nie tylko właściwości przeciwgrzybicze. Działa również: 

• przeciwbakteryjnie,
• przeciwwirusowo,
• ściągająco,
• przeciwobrzękowo,
• antyoksydacyjnie,
• wspomagająco na odporność.

Cytryna na grzybicę jamy ustnej – jak stosować?

W przypadku kandydozy jamy ustnej możesz posmarować sokiem z cytryny zmiany grzybicze w ustach – naloty na języku i w innych miejscach. Czasami powoduje to pieczenie i szczypanie, wtedy lepiej jest rozcieńczyć sok z połowy cytryny w pół szklanki letniej wody i płukać miksturą usta. Zabieg można powtarzać kilka razy dziennie. Jeśli nie ma poprawy w ciągu 2-3 dni, należy skonsultować się z lekarzem. W większości przypadków grzybica jamy ustnej ustępuje w ciągu 1-2 tygodni.

fot. Cytryna na grzybicę jamy ustnej / Adobe Stock, New Africa

Cytryna na grzybicę jamy ustnej - uwaga na szkliwo

Pamiętaj, że regularne płukanie ust sokiem z cytryny powoduje osłabienie szkliwa. Kwaśne produkty niszczą osłonkę na zębach, która chroni szkliwo. Ta powłoka odbudowuje się po ok. 30 minutach, dlatego po kontakcie zębów z cytryną należy unikać mycia zębów przez ten czas. Sok z cytryny to doraźny środek, z którym lepiej nie przesadzać. 

Inne naturalne środki na grzybicę jamy ustnej

Inne domowe środki na grzybicę jamy ustnej, które mogą pomóc, to:

• płukanie ust słoną wodą,
• soda oczyszczona,
• kurkuma,
• ocet jabłkowy,
• olejek goździkowy,
• olejek z trawy cytrynowej,
• gencjana,
• produkty bogate w korzystne dla zdrowia bakterie: jogurty, kiszonki.

Zapobieganie grzybicy jamy ustnej

Grzybicy jamy ustnej nie zawsze da się uniknąć, jednak w wielu przypadkach możliwe jest jej zapobieganie. Oto ważne wskazówki.

• Dbaj o higienę jamy ustnej. Myj zęby rano i wieczorem, nitkuj je oraz regularnie dokonuj kontroli w gabinecie stomatologicznym. Płucz usta po posiłkach.
• Przyjmuj probiotyki w trakcie antybiotykoterapii. "Dobre" bakterie pozwalają zachować równowagę mikrobiologiczną organizmu i chronią przed rozwojem chorobotwórczych patogenów.
• Jeśli stosujesz wziewne leki sterydowe, płucz usta po każdej inhalacji (sprawdź też, najczęstsze błędy przy inhalacji sterydów).
• Leczenie chorób zgryzu. Leczenie infekcji jamy ustnej.
• Stosuj dietę bogatą w witaminy i składniki mineralne. Również suplementacja niedoborów witamin może zmniejszać ryzyko grzybicy jamy ustnej.
• Zapytaj lekarza o profilaktyczne przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych, jeśli masz niedobory odporności (np. jesteś w trakcie leczenia onkologicznego lub po przeszczepie).
• Zapobiegaj podrażnieniom w ustach, np. w wyniku noszenia aparatu lub protezy. Zapytaj o to stomatologa. 

Ryzyko grzybicy jest także większe u osób palących papierosy, dlatego jeśli chcemy poprawić stan jamy ustnej, trzeba zrezygnować z nałogu.

Źródła:

Taylor M, Brizuela M, Raja A. Oral Candidiasis. [Updated 2022 Sep 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545282/,

Wright SC, Maree JE, Sibanyoni M. Treatment of oral thrush in HIV/AIDS patients with lemon juice and lemon grass (Cymbopogon citratus) and gentian violet. Phytomedicine. 2009 Mar;16(2-3):118-24. doi: 10.1016/j.phymed.2008.07.015,

Białoń M, Krzyśko-Łupicka T, Koszałkowska M, Wieczorek PP. The influence of chemical composition of commercial lemon essential oils on the growth of Candida strains. Mycopathologia. 2014 Feb;177(1-2):29-39. doi: 10.1007/s11046-013-9723-3,

Mota AC, de Castro RD, de Araújo Oliveira J, de Oliveira Lima E. Antifungal Activity of Apple Cider Vinegar on Candida Species Involved in Denture Stomatitis. J Prosthodont. 2015 Jun;24(4):296-302. doi: 10.1111/jopr.12207,

Mundula T, Ricci F, Barbetta B, Baccini M, Amedei A. Effect of Probiotics on Oral Candidiasis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2019 Oct 14;11(10):2449. doi: 10.3390/nu11102449.

Czytaj także:
Grzybica gardła i przełyku - objawy, przyczyny i leczenie
Grzybica języka – przyczyny, objawy, leczenie grzybicy jamy ustnej
Czy grzybica pochwy jest niebezpieczna? Dowiedz się, kiedy leczenie jest konieczne

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!