Spis treści:
- Czym jest grzybica jamy ustnej i jak się ją leczy?
- Cytryna na grzybicę jamy ustnej – skuteczność
- Cytryna na grzybicę jamy ustnej – jak stosować?
- Cytryna na grzybicę jamy ustnej – uwaga na szkliwo
- Inne naturalne środki na grzybicę jamy ustnej
- Zapobieganie grzybicy jamy ustnej
Czym jest grzybica jamy ustnej i jak się ją leczy?
Grzybica jamy ustnej to infekcja, zwana też kandydozą lub zakażeniem drożdżakowym jamy ustnej, w przebiegu której chorobotwórczy rodzaj grzyba – zazwyczaj Candida albicans –gromadzi się na błonie śluzowej jamy ustnej. Candida albicans powszechnie wchodzi w skład flory fizjologicznej ludzi, lecz w pewnych okolicznościach może wywołać zakażenie. Narażone są zwłaszcza osoby:
- po długotrwałej antybiotykoterapii,
- długotrwale przyjmujące glikokortykosteroidy,
- z upośledzeniem odporności (AIDS, chemioterapia, przyjmowanie leków immunosupresyjnych),
- po zabiegach inwazyjnych,
- z niektórymi chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, POChP,
- w podeszłym wieku.
Objawy kandydoza jamy ustnej to:
- biały nalot na języku, po wewnętrznej stronie policzków, czasami w innych miejscach jamy ustnej,
- zaczerwienienie, szczypanie, pieczenie i/lub ból w zmienionych chorobowo miejscach,
- niewielkie krwawienie po próbie usunięcia nalotu,
- pękanie skóry w kącikach ust,
- dyskomfort w ustach,
- zaburzenie smaku.
Grzybica jamy ustnej wymaga leczenia, ponieważ może rozwinąć się z niej większa infekcja i poważne powikłania. Kandydoza może być też pierwszym sygnałem, że z organizmem dzieje się coś niepokojącego i utracił on prawidłową zdolność obrony. Zawsze taki stan warto skonsultować z lekarzem.
Leczenie grzybicy jamy ustnej polega na przyjmowaniu leków przeciwgrzybiczych, np. nystatyna, natamycyna, ketokonazol, klotrymazol, flukonazol, amfoterycyna B. A także płukanie ust specjalnymi roztworami, dieta z ograniczeniem węglowodanów, a bogata w warzywa, owoce, jogurty. Pomocne mogą być domowe środki, takie jak sok z cytryny.
Przeczytaj też: Objawy neurologiczne Candida
Cytryna na grzybicę jamy ustnej – skuteczność
Cytryna jest skutecznym środkiem o działaniu przeciwgrzybiczym i antyseptycznym, który pomaga zwalczyć grzybicę jamy ustnej. W jednym z badań z udziałem osób z HIV dowiedziono, że sok z cytryny lepiej poradził sobie z grzybicą jamy ustnej niż 0,5% wodny roztwór gencjany. Inne badania wskazało, że cytrynowy olejek eteryczny dzięki zawartości terpenów skutecznie zwalcza zakażenie grzybicze jamy ustnej.
Sok z cytryny ma nie tylko właściwości przeciwgrzybicze. Działa również:
- przeciwbakteryjnie,
- przeciwwirusowo,
- ściągająco,
- przeciwobrzękowo,
- antyoksydacyjnie,
- wspomagająco na odporność.
Cytryna na grzybicę jamy ustnej – jak stosować?
W przypadku kandydozy jamy ustnej możesz posmarować sokiem z cytryny zmiany grzybicze w ustach – naloty na języku i w innych miejscach. Czasami powoduje to pieczenie i szczypanie, wtedy lepiej jest rozcieńczyć sok z połowy cytryny w pół szklanki letniej wody i płukać miksturą usta. Zabieg można powtarzać kilka razy dziennie. Jeśli nie ma poprawy w ciągu 2-3 dni, należy skonsultować się z lekarzem. W większości przypadków grzybica jamy ustnej ustępuje w ciągu 1-2 tygodni.
fot. Cytryna na grzybicę jamy ustnej / Adobe Stock, New Africa
Cytryna na grzybicę jamy ustnej - uwaga na szkliwo
Pamiętaj, że regularne płukanie ust sokiem z cytryny powoduje osłabienie szkliwa. Kwaśne produkty niszczą osłonkę na zębach, która chroni szkliwo. Ta powłoka odbudowuje się po ok. 30 minutach, dlatego po kontakcie zębów z cytryną należy unikać mycia zębów przez ten czas. Sok z cytryny to doraźny środek, z którym lepiej nie przesadzać.
Inne naturalne środki na grzybicę jamy ustnej
Inne domowe środki na grzybicę jamy ustnej, które mogą pomóc, to:
- płukanie ust słoną wodą,
- soda oczyszczona,
- kurkuma,
- ocet jabłkowy,
- olejek goździkowy,
- olejek z trawy cytrynowej,
- gencjana,
- produkty bogate w korzystne dla zdrowia bakterie: jogurty, kiszonki.
Zapobieganie grzybicy jamy ustnej
Grzybicy jamy ustnej nie zawsze da się uniknąć, jednak w wielu przypadkach możliwe jest jej zapobieganie. Oto ważne wskazówki.
- Dbaj o higienę jamy ustnej. Myj zęby rano i wieczorem, nitkuj je oraz regularnie dokonuj kontroli w gabinecie stomatologicznym. Płucz usta po posiłkach.
- Przyjmuj probiotyki w trakcie antybiotykoterapii. "Dobre" bakterie pozwalają zachować równowagę mikrobiologiczną organizmu i chronią przed rozwojem chorobotwórczych patogenów.
- Jeśli stosujesz wziewne leki sterydowe, płucz usta po każdej inhalacji (sprawdź też, najczęstsze błędy przy inhalacji sterydów).
- Leczenie chorób zgryzu. Leczenie infekcji jamy ustnej.
- Stosuj dietę bogatą w witaminy i składniki mineralne. Również suplementacja niedoborów witamin może zmniejszać ryzyko grzybicy jamy ustnej.
- Zapytaj lekarza o profilaktyczne przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych, jeśli masz niedobory odporności (np. jesteś w trakcie leczenia onkologicznego lub po przeszczepie).
- Zapobiegaj podrażnieniom w ustach, np. w wyniku noszenia aparatu lub protezy. Zapytaj o to stomatologa.
Ryzyko grzybicy jest także większe u osób palących papierosy, dlatego jeśli chcemy poprawić stan jamy ustnej, trzeba zrezygnować z nałogu.
Źródła:
Taylor M, Brizuela M, Raja A. Oral Candidiasis. [Updated 2022 Sep 12]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545282/,
Wright SC, Maree JE, Sibanyoni M. Treatment of oral thrush in HIV/AIDS patients with lemon juice and lemon grass (Cymbopogon citratus) and gentian violet. Phytomedicine. 2009 Mar;16(2-3):118-24. doi: 10.1016/j.phymed.2008.07.015,
Białoń M, Krzyśko-Łupicka T, Koszałkowska M, Wieczorek PP. The influence of chemical composition of commercial lemon essential oils on the growth of Candida strains. Mycopathologia. 2014 Feb;177(1-2):29-39. doi: 10.1007/s11046-013-9723-3,
Mota AC, de Castro RD, de Araújo Oliveira J, de Oliveira Lima E. Antifungal Activity of Apple Cider Vinegar on Candida Species Involved in Denture Stomatitis. J Prosthodont. 2015 Jun;24(4):296-302. doi: 10.1111/jopr.12207,
Mundula T, Ricci F, Barbetta B, Baccini M, Amedei A. Effect of Probiotics on Oral Candidiasis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2019 Oct 14;11(10):2449. doi: 10.3390/nu11102449.
Czytaj także:
Grzybica gardła i przełyku - objawy, przyczyny i leczenie
Grzybica języka – przyczyny, objawy, leczenie grzybicy jamy ustnej
Czy grzybica pochwy jest niebezpieczna? Dowiedz się, kiedy leczenie jest konieczne
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
