Jemioła pospolita (Viscum album L.) jest wiecznie zieloną rośliną pasożytniczą z rodziny sandałowcowatych. Rośnie na drzewach, przyłączając się do nich za pomocą struktury zwanej haustorium, przez którą pobiera składniki odżywcze i wodę z żywiciela. Jemioła jest popularna w Europie, a także Azji i Afryce. To przede wszystkim roślina dekoracyjna (ozdabia domy podczas Bożego Narodzenia). Jako element kulturowy ma chronić przed złem, urokami i czarną magią. Jest kojarzona z płodnością i witalnością. Rzadko wspomina się o tym, że jemioła jest również rośliną stosowaną tradycyjnie w celach leczniczych.
Spis treści:
- Jemioła pospolita - właściwości lecznicze
- Jemioła obniża ciśnienie krwi
- Jemioła zapobiega miażdżycy i chroni serce
- Skutki uboczne stosowania jemioły
- Jak stosować jemiołę?
Jemioła pospolita - właściwości lecznicze
Terapeutyczne stosowanie jemioły jest praktykowane od stuleci. Wykorzystywano ją zwłaszcza w chorobach układu krążenia. W ostatnich latach uwagę naukowców przykuwa potencjał przeciwnowotworowy jemioły, co wynika z odkrycia cytotoksycznych właściwości tej rośliny. Jemioła w medycynie tradycyjnej ma wiele zastosowań.
W fitoterapii preparaty z jemioły wykorzystywane są w leczeniu:
- nadciśnienia,
- arytmii,
- miażdżycy,
- dusznicy bolesnej,
- krwawieniach,
- chorób zwyrodnieniowych stawów,
- astmy,
- padaczki,
- biegunki,
- zawrotów głowy,
- nerwicy,
- nowotworów.
Niestety jest mało danych naukowych dotyczących skuteczności jemioły w leczeniu tych przypadłości. Naukowcy podkreślają, że potrzeba więcej dowodów, aby potwierdzić jej lecznicze działanie.
Jemioła obniża ciśnienie krwi
Jedną z głównych właściwości przypisywanych jemiole jest działanie hipotensyjne, czyli obniżające ciśnienie krwi. Roślina jest łagodnie moczopędna, a także rozszerza naczynia krwionośne poprzez kanały wapniowe. To poprawia regulację ciśnienia krwi.
Nadciśnienie, chociaż na ogół nie daje objawów, jest stanem niebezpiecznym, który może prowadzić do udaru mózgu lub zawału serca. Dostępne dane z udziałem pacjentów z nadciśnieniem wskazują, że przyjmowanie ekstraktu z jemioły powoduje znaczny spadek ciśnienia krwi. Badanie na zwierzętach dowiodło też, że jemioła obniżała ciśnienie krwi bez zakłócenia pracy serca.
fot. Jemioła na nadciśnienie i nie tylko / Adobe Stock, hjschneider
Jemioła zapobiega miażdżycy i chroni serce
Tradycyjnie jemioła była stosowana na choroby układu sercowo-naczyniowego. Miała zwalczać nadciśnienie, arytmię oraz dusznicę bolesną, występującą przy chorobie wieńcowej.
Badania dowodzą, że ekstrakt z jemioły zapobiega zmianom w krwinkach czerwonych i zmianom lepkości krwi. Zmniejsza stężenie trójglicerydów we krwi, czyli tłuszczów, których nadmiar powoduje odkładanie się blaszki miażdżycowej w naczyniach krwionośnych, co zwiększa ryzyko groźnych chorób układu krążenia.
W badaniach na zwierzętach dowiedziono również, że ekstrakty z jemioły zmniejszają rozległość zawału serca. Naukowcy tłumaczą to tym, że związki aktywne rośliny pośredniczą w zależnej od tlenku azotu ochronie serca przed uszkodzeniem w wyniku niedokrwienia (które występuje przy zawale serca). Jemioła reguluje też pracę serca, zwłaszcza zmniejsza tachykardię.
Skutki uboczne stosowania jemioły
Należy pamiętać, że jemioła zawiera związki, które mogą być trujące. Są to toksyny nasercowe: wiskotoksyny i foratoksyny, podrażniające żołądek alkaloidy, a także lektyny, w związku z czym może wywołać różne działania niepożądane. Na ogół w małych ilościach nie jest groźna. Po spożyciu większych dawek mogą pojawić się:
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- biegunka,
- upośledzenie wchłaniania związków mineralnych,
- bradykardia,
- zwiększona częstotliwość skurczów macicy, grożąca poronieniem.
W dużych dawkach jemioła może uszkadzać wątrobę.
Jak stosować jemiołę?
Aby uniknąć skutków ubocznych stosowania jemioły, najlepiej sięgać po gotowe preparaty dostępne w aptekach lub sklepach zielarskich. Zawierają one standaryzowany ekstrakt – czyli mający określoną ilość substancji aktywnej. Poza tym skład i zawartość związków aktywnych może się różnić w zależności od gatunku żywiciela oraz okresu zbioru jemioły. Ryzyko, że przyjmiemy zbyt dużo tego środka jest mniejsze, gdy stosujemy gotowe preparaty.
Źródła:
K.J. Poruthukaren i inni, Clinical Evaluation of Viscum album Mother Tincture as an Antihypertensive: A Pilot Study, doi:10.1177/2156587213507726,
S.L. Oei i inni, Use and Safety of Viscum album L Applications in Cancer Patients With Preexisting Autoimmune Diseases: Findings From the Network Oncology Study, doi: 10.1177/1534735419832367,
G. Bar-Sela i inni, [Mistletoe (Viscum album) preparations: an optional drug for cancer patients?], PMID: 16450726,
E. Suveren i inni, Cardioprotective effects of Viscum album L. subsp. album (European misletoe) leaf extracts in myocardial ischemia and reperfusion, doi: 10.1016/j.jep.2017.07.010,
O.E. Ofem i inni, Viscum album (mistletoe) extract prevents changes in levels of red blood cells, PCV, Hb, serum proteins and ESR in high salt-fed rats, doi: 10.1016/j.jep.2009.09.021.
Czytaj także:
Gwiazda betlejemska – trująca czy nie? Sprawdź, zanim kupisz
5 zdrowotnych mitów świątecznych, które zostały obalone przez naukowców
„Pozwól sobie być nieidealną i daj szansę innym”. Jak odesłać świąteczny stres na urlop, radzi psychoterapeutka
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
