Czym jest leśna kąpiel i jak ją praktykować? Dowiedziono, że ta metoda zmniejsza stres i poprawia zdrowie

leśna kąpiel fot. Adobe Stock, U. J. Alexander
Kąpiele leśne, nazywane też leśną terapią, to prosta i łatwo dostępna metoda relaksacji, polegająca na przebywaniu w ciszy i skupieniu w otoczeniu drzew. Zaangażowanie zmysłów do odbierania otaczającej przyrody pozwala zredukować poziom stresu, poprawić koncentrację, pamięć, wpływa korzystnie na ciśnienie krwi i układ odpornościowy. Kąpiele leśne sprawiają, że jesteśmy zdrowsi. Sprawdź, jakie są zalety leśnych kąpieli i jak je robić.
/ 15.09.2023 05:52
leśna kąpiel fot. Adobe Stock, U. J. Alexander

O tym, że kontakt z przyrodą działa kojąco na układ nerwowy, pozwala się zrelaksować, ochłonąć po ciężkim dniu i obniżyć poziom stresu wiadomo nie od dzisiaj. Na tej wiedzy opiera się praktyka kąpieli leśnych. Dowiedz się, czym są kąpiele leśne i jak samemu skorzystać z tej prostej i skutecznej metody na poprawę zdrowia i samopoczucia. 

Spis treści:

  1. Czym są kąpiele leśne?
  2. Zalety kąpieli leśnych
  3. Jak zrobić kąpiel leśną?

Czym są kąpiele leśne?

Kąpiele leśne to rodzaj ekoterapii. Jest  to praktyka pochodząca z Japonii. Inna nazwa to shinrin-yoku. Kąpiele leśne w ostatnich latach cieszą się rosnącą popularnością na całym świecie. Ich celem jest złagodzenie napięcia, stresu, zapobieganie chorobom autoimmunologicznym. Jest to alternatywa dla miejskiej rzeczywistości przesiąkniętej technologiami.

Pierwsze kąpiele leśne w Japonii praktykowano w latach 80. XX wieku. Celem było nie tylko szukanie sposobu na radzenie sobie z wypaleniem zawodowym, ale również zwiększenie świadomości ekologicznej. 

Kąpiele leśne mogą mieć różną formę: począwszy od najprostszej, czyli spokojnego spaceru wśród drzew, po zaplanowane i uporządkowane działania połączone z medytacją kierowane przez przeszkolonych trenerów.

Wskazane jest, aby leśna kąpiel trwała 2-3 godziny. Tyle czasu potrzeba, aby osiągnąć oczekiwane korzyści dla zdrowia.

Kąpiele leśne nie polegają na ćwiczeniach czy bieganiu po lesie, nie są też wyłącznie spacery. Jest to przebywanie wśród drzew, blisko natury, i koncentrowanie się na tym, co nas otacza poprzez zmysły wzroku, słuchu, smaku, węchu i dotyku. To świadoma kontemplacja, zanurzenie się w leśnej atmosferze. Kąpiele leśne pozwalają wrócić do naszych korzeni i korzystać z tego pełną piersią.

Zalety kąpieli leśnych. Jak wpływają na zdrowie?

Naukowcy potwierdzają korzyści płynące z zanurzania się w leśną atmosferę. Kąpiele leśne mają wiele zalet:

  • Są przeznaczone dla każdego, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Dzieciom mogą pomóc w nauce, poprawiają koncentrację i pamięć.
  • Nie trzeba być specjalnie przygotowanym.
  • Jest to forma spędzania czasu odpowiednia dla każdego poziomu sprawności.
  • Nie potrzeba specjalnych udogodnień, wystarczy znaleźć przyjemne miejsce blisko natury lub poszukać kogoś, kto organizuje kąpiele leśne.
  • Kąpiele leśne zmniejszają stres i poczucie zmartwienia.
  • Pozwalają na zrelaksowanie się, odprężenie ciała i umysłu.
  • Poprawiają koncentrację i pamięć.
  • Wpływają korzystnie na nastrój i przywracają energię.
  • Działają odmładzająco. 
  • Jest wiele miejsc, gdzie można robić kąpiele leśne, a dostęp do nich jest nieograniczony. Oprócz lasów, nadają się także parki czy ogród, w którym znajdują się drzewa.

Udowodniono, że leśne kąpiele pomagają regulować ciśnienie krwi i uspokajają tętno, obniżają stężenie kortyzolu i innych hormonów stresu, łagodzą aktywność nerwów współczulnych. Zwiększają też produkcję komórek NK (tzw. naturalnych zabójców), które poprawiają odporność organizmu. Uważna obecność wśród drzew zmniejsza uczucie niepokoju, smutku, zmęczenia i złości.

Przeczytaj też: 9 sposób na stres o udowodnionej skuteczności

Jak samemu praktykować kąpiel leśną? Krok po kroku

Aby skorzystać z dobrodziejstwa leśnych kąpieli, możemy poszukać przewodników i miejsc, które organizują takie formy spędzania czasu, ale możemy także sami wypróbować tej metody. Jak to robić:

  1. Wybierz właściwe miejsce wśród drzew, najlepiej poza godzinami szczytu, aby uniknąć obecności innych osób.
  2. Pozostaw urządzenia elektroniczne w domu lub je wyłącz. To ważne, ponieważ tylko tak zapewnimy sobie szansę na spokój i uważność.
  3. Podążaj za swoją intuicją. Nie spiesz się.
  4. Staraj się otworzyć zmysły na to, co cię otacza. Poczuj zapachy lasu, wilgotnej gleby, roślin. Słuchaj dźwięków, które się pojawiają: szumu drzew, śpiewu ptaków, odgłosu strumyka. Możesz położyć dłonie na pniu drzewa, zanurzyć stopy lub dłonie w strumieniu. Przyglądaj się spokojnie roślinom dookoła. Porównaj różne odcienie zieleni. Kolory natury działają kojąco. Zwróć uwagę nawet na najmniejsze szczegóły.  
  5. Oddychaj spokojnie i głęboko. Wydechy powinny być dwa razy dłuższe niż wdechy, co daje organizmowi sygnał, że może się wyciszyć i zrelaksować.
  6. Spędzaj ten czas w ciszy.
  7. Staraj się odpędzać myśli dotyczące codziennych obowiązków. Bądź uważny na to, co ci się dookoła. 
  8. Daj sobie czas, a poczujesz, jak wypełnia cię poczucie spokoju, szczęścia, koncentracji i radości.

Kąpieli leśnych możesz też doświadczać z bliskimi. Możesz umówić się z grupą znajomych lub zabrać ze sobą bliską osobę, przy której możesz się zrelaksować i skoncentrować. 

Źródła:

Antonelli M, Barbieri G, Donelli D. Effects of forest bathing (shinrin-yoku) on levels of cortisol as a stress biomarker: a systematic review and meta-analysis. Int J Biometeorol. 2019 Aug;63(8):1117-1134. doi: 10.1007/s00484-019-01717-x,

Li Q. Effets des forêts et des bains de forêt (shinrin-yoku) sur la santé humaine : une revue de la littérature [Effect of forest bathing (shinrin-yoku) on human health: A review of the literature]. Sante Publique. 2019 May 13;S1(HS):135-143. French. doi: 10.3917/spub.190.0135,

Park BJ, Tsunetsugu Y, Kasetani T, Kagawa T, Miyazaki Y. The physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing): evidence from field experiments in 24 forests across Japan. Environ Health Prev Med. 2010 Jan;15(1):18-26. doi: 10.1007/s12199-009-0086-9

Czytaj także:
Ćwiczenia oddechowe: redukują stres, wady wymowy i poprawiają stan zdrowia
Objawy stresu długotrwałego. Jakie sygnały wysyła ciało i umysł?
Dystres, czyli stres, który prowadzi do choroby. Metody radzenia sobie z dystresem

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA