Czosnek pospolity (Allium sativum) jest łatwo dostępną byliną o potwierdzonych właściwościach leczniczych. Działa przeciwzapalnie i przeciwdrobnoustrojowo, dlatego jest stosowany w leczeniu przeziębień, grypy i innych infekcji, a także w ich zapobieganiu. Czosnek wspomaga odporność i działa przeciwgrzybiczo. Regularne jedzenie czosnku obniża ciśnienie tętnicze, redukuje „zły” cholesterol, przyspiesza usuwanie toksyn z organizmu, zapobiega miażdżycy i nowotworom.
W czosnku znajdziemy wiele cennych składników:
- antyoksydanty,
- flawonoidy,
- witaminy z grupy B,
- witaminę C,
- żelazo, magnez, chrom, potas,
- olejki eteryczne i związki siarczkowe oraz powstająca dzięki nim allicyna.
Czy surowy czosnek szkodzi?
Surowy czosnek charakteryzuje się większym potencjałem zdrowotnym niż poddany obróbce termicznej, jednak niektóre osoby mogą odczuwać po jego zjedzeniu dolegliwości, a czasami powinny z niego całkowicie zrezygnować.
Czosnek powoduje problemy trawienne
Po zjedzeniu surowego czosnku mogą wystąpić dolegliwości trawienne takie jak: wzdęcia, zgaga, nudności, dyskomfort i ból brzucha. Dlatego na czosnek powinny uważać osoby z chorobami żołądka i jelit.
Czosnek może działać toksycznie na wątrobę
Istnieją badania, które dowodzą, że spożywanie surowego czosnku w dużych ilościach działa toksycznie na wątrobę. Powoduje jej uszkodzenie widoczne m.in. w badaniu parametrów wątrobowych, takich jak transaminazy (ALT i AST), bilirubina i fosfataza zasadowa (ALP). Osoby z chorobami wątroby powinny unikać czosnku w codziennej diecie.
W badaniu na szczurach wskazano, że dawka surowego czosnku 1 g/kg masy ciała zjadana codziennie przez 21 dni powodowała wyraźne uszkodzenie wątroby. Szacuje się, że 1 ząbek waży ok. 5 g, więc jeśli przełożylibyśmy te wyniki na człowieka, to zjadanie codziennie przez 3 tygodnie przez osobę ważącą 60 kg 12 ząbków surowego czosnku doprowadzi do uszkodzenia wątroby.
Czosnek zwiększa ryzyko krwawień
Czosnek ma właściwości przeciwzakrzepowe, co oznacza, że zapobiega nadmiernemu zlepianiu się płytek krwi. Dlatego zjadanie czosnku może powodować wydłużenie czasu krwawienia i potencjalnie również krwotok. Z tego powodu należy unikać jego spożywania przynajmniej 10 dni przed zabiegami i operacjami, a także w czasie przyjmowania leków rozrzedzających krew.
Czosnek podrażnia skórę
Surowy czosnek nakładany bezpośrednio na skórę może powodować podrażnienia skóry przypominające poparzenie. Odpowiedzialne są za to zawarte w roślinie silne związki siarkowe.
Czosnek obniża ciśnienie tętnicze
U osób przyjmujących leki obniżające ciśnienie oraz z niedociśnieniem czosnek może powodować nadmierne obniżenie ciśnienia tętniczego, dlatego w tych przypadkach jego spożycie powinno być ograniczane.
Czosnek może wywoływać alergię
Chociaż zdarza się to rzadko, czosnek może wywoływać alergię, a w najgroźniejszych przypadkach wstrząs anafilaktyczny. Inne możliwe skutki uboczne to kontaktowa reakcja uczuleniowa lub fotoalergia (w wyniku ekspozycji słonecznej po stosowaniu czosnku).
Częściej niż alergia po zjedzeniu czosnku występuje nietolerancja pokarmowa. Wówczas objawy pojawiają się po dłuższym czasie (alergia powoduje gwałtowniejsze i szybsze symptomy) w postaci odbijania, wzdęć, bólu głowy, nudności czy łzawienia oczu.
Ile czosnku można jeść?
Za bezpieczną dawkę surowego czosnku uznano 0,1 i 0,25 g/kg masy ciała na dzień. Zatem 1-3 ząbków czosnku dla osoby o wadze 60 kg.
Źródła:
J. Lutomski, Fascynacja czosnkiem – wczoraj i dziś Postępy Fitoterapii, 2001, s. 7-14,
F. Borrelli i inni, Garlic (Allium sativum L.): adverse effects and drug interactions in humans, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17918162,
E. Tattelman, Health effects of garlic, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16035690,
S. V. Rana, Garlic hepatotoxicity: safe dose of garlic, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16910057.
Czytaj także:
Czosnek na przeziębienie – 5 rad, jak jeść czosnek w celach leczniczych
Syrop z czosnku - przepis, sposób przygotowania, działanie
Jak przechowywać czosnek, aby na długo zachował świeżość?
Mleko z czosnkiem – właściwości lecznicze i przepis
Czosnek do ucha – czy pomaga na ból i zapalenie ucha?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
