Chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa) – jak bardzo jest groźny, objawy i leczenie

chłoniak Hodgkina fot. Adobe Stock
Chłoniak Hodgkina to nowotwór układu limfoidalnego wywodzący się z limfocytów B, na który zapadają ludzie młodzi, aktywni zawodowo i społecznie. Chorobę rozpoznaje się podczas badania histopatologicznego. Chociaż chłoniak Hodgkina jest dobrze rokującym nowotworem, to może dawać przerzuty.
/ 11.09.2020 09:44
chłoniak Hodgkina fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Czym jest chłoniak Hodgkina
  2. Objawy chłoniaka Hodgkina
  3. Rokowanie
  4. Przyczyny i czynniki ryzyka
  5. Badania w kierunku chłoniaka Hodgkina
  6. Leczenie chłoniaka Hodgkina

Czym jest chłoniak Hodgkina

Chłoniak Hodgkina (dawna nazwa: ziarnica złośliwa) to nowotwór złośliwy układu limfoidalnego wywodzący się z jednego z typów komórek układu odpornościowego – limfocytów B. Charakterystyczne dla choroby jest rozrastanie się tzw. komórek Hodgkina i Reed-Strenberga, które obserwowane są pod mikroskopem podczas badania histopatologicznego. 

Szacuje się, że w Polsce co roku na ten typ chłoniaka zapada 800-1000 nowych osób, nieco więcej mężczyzn niż kobiet. Zazwyczaj są to osoby młode, aktywne społecznie i zawodowo, w wieku 20-40 lat, rzadziej pacjentami są osoby powyżej 50 lat. 

Chłoniak Hodgkina może naciekać bliskie tkanki, a także dawać odległe przerzuty. Jest jednak dobrze rokującym nowotworem. 

Objawy chłoniaka Hodgkina

Wczesne objawy chłoniaka Hodgkina mogą przypominać przeziębienie lub grypę. Pacjenci uskarżają się na:

  • zazwyczaj niebolesne powiększenie węzłów chłonnych (najczęściej w obrębie szyi i nad obojczykami; jednym z symptomów chłoniaka Hodgkina, choć rzadko notowanym, jest ból powiększonych węzłów lub bóle mięśniowe po spożyciu alkoholu),
  • gorączkę,
  • złe samopoczucie,
  • osłabienie,
  • przedłużające się infekcje,
  • nadmierną potliwość (zwłaszcza w nocy),
  • swędzenie skóry (często silne, nie pozwalające spać)

Inne objawy zależą od lokalizacji nowotworu. Niektórzy pacjenci doświadczają bólu w klatce piersiowej, duszności, suchego kaszlu, co wynika z powiększonych węzłów chłonnych śródpiersia.

Jeśli chłoniak rozwija się w obrębie jamy brzusznej, chorzy mogą odczuwać ból, dyskomfort w brzuchu, wzdęcia, problemy z wypróżnianiem

Rokowanie u pacjentów z chłoniakiem Hodgkina

Chłoniak Hodgkina jest przeważnie wyleczalny. Do zdrowia udaje się wrócić średnio 80% pacjentów. Nowotwór ma dużą wrażliwość na chemioterapię, więc leczenie jest przeważnie skuteczne.

Niekorzystne prognozy co do wyleczenia dotyczą pacjentów w I i II stadium, u których występuje: rozległy guz w śródpiersiu, OB > 50mm, wiek powyżej 50 lat i zajęcie powyżej 3 grup węzłów chłonnych. U pacjentów w III i IV stadium zaawansowania niekorzystne rokowanie wiąże się z wystąpieniem kilku czynników: stężenie albuminy < 4,0 g/dl, stężenie Hb < 10,5 g/dl, płeć męska i wiek powyżej 45 lat.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Nieznane są pewne przyczyny rozwoju chłoniaka Hodgkina. Jednak badania wskazują na związek wyższego ryzyka choroby z:

  • przebytym zakażeniem wirusem Epsteina-Barra (EBV) powodującym mononukleozę zakaźną – ryzyko bardziej zauważalne, gdy infekcja była przebyta w późniejszym wieku,
  • zakażeniem HIV – 10-krotnie wyższe ryzyko zachorowania na chłoniaka Hodgkina niż u zdrowych,
  • narażeniem na promieniowanie jonizujące,
  • immunosupresją,
  • pierwotnymi zaburzeniami odporności,
  • predyspozycjami rodzinnymi – 4,5% zachorowań występuje rodzinnie.

Badania w kierunku chłoniaka Hodgkina

Do lekarza pacjentów często kieruje niepokój związany z powiększonymi węzłami chłonnymi oraz przedłużające się infekcje. Diagnozę stawia się na podstawie badania histopatologicznego tkanki pobranej najczęściej z węzła chłonnego.

Do badań pomocniczych stosowanych w rozpoznaniu chłoniaka Hodgkina należą:

  • morfologia krwi (zaburzenia rozpoznawane są o 10-15% chorych, może wystąpić niedokrwistość, limfopenia, leukocytoza),
  • inne badania laboratoryjne, np. OB, oznaczenie albuminy, aktywności LDH, fosfatazy zasadowej,
  • biopsja szpiku (w celu sprawdzenia, czy istnieją nacieki szpiku; komórki chłoniakowe w szpiku występują u ok. 6% chorych),
  • badania obrazowe: pozytonowa tomografia emisyjna (PET-TK), tomografia komputerowa (TK) z kontrastem, badanie rentgenowskie (RTG) klatki piersiowej (pozwalają wykryć stadium zaawansowania nowotworu, zajęte węzły chłonne; w trakcie chemioterapii badanie PET-TK służy do oceny skuteczności leczenia),
  • inne badania oceniające pracę narządów, np. Echo serca

Leczenie chłoniaka Hodgkina

Leczenie klasycznej postaci chłoniaka Hodgkina (95% przypadków) polega na zastosowaniu terapii określanej skrótem ABVD od nazw leków: adriamycyna, bleomycyna, winblastyna, dakarbazyna. Jest to leczenie skojarzone złożone z wymienionych farmaceutyków o różnych mechanizmach działania. Niekiedy stosuje się intensywniejszą chemioterapię o skrótowej nazwie BEACOPP (bleomycyna, etopozyd, doksorubicyna, cyklofosfamid, winkrystyna, prokarbazyna, prednizon). Dodatkowo lekarz może zalecić radioterapię

U chorych na oporną odmianę chłoniaka Hodgkina, u których występują nawroty mimo stosowania różnych form chemioterapii, możliwe jest przeprowadzenie autologicznego przeszczepienia komórek krwiotwórczych (przeszczep szpiku). Komórki pobierane są od samego chorego, czyli jest on dawcą i biorcą jednocześnie. Oczywiście komórki po pobraniu muszą być odpowiednio przygotowane, aby mogły spełnić swoją funkcję. Możliwe jest także ostatecznie przeszczepienie komórek krwiotwórczych od innego dawcy (alogeniczne). 

Od niedawna w leczeniu opornych postaci chłoniaka Hodgkina stosowany jest nowy lek będący połączeniem przeciwciała monoklonalnego anty-CD30 z aurystyną (cytostatyk). Lek nosi nazwę brentuksymab wedotin.

Źródła:
prof. J.Zaucha, Chłoniak Hodgkina, czyli początek onkologii klinicznej, Głos Pacjenta Onkologicznego - pismo Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, nr 5/2019(38),
G.W.Basak, J.Dwilewicz-Trojaczek, W.W.Jędrzejczak, Hematologia. Kompendium, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2016,
P.Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2017/2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.

Więcej na podobny temat:
Chłoniak - rodzaje, objawy, leczenie, chłoniak Hodgkina
Czym jest chłoniak?
CHŁONIAK = objawy, chłoniaki Hodkina i Burkitta, rokowania
Jak rozpoznać i zdiagnozować chłoniaki?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA